Από το 2019 το περιοδικό Time πρόσθεσε στην ιστορική λίστα Times100, τη λίστα Times100 Next με άτομα που θεωρούνται ως επιδραστικά για το αύριο. Ανάμεσα τους περιλαμβάνεται και η αρχιτέκτονας Lina Ghotmeh, με καταγωγή τη Βηρυτό και βάση το Παρίσι.
Γεννημένη στη Βηρυτό το 1980 και έχοντας σπουδάσει στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού, διακρίθηκε από φοιτήτρια ακόμα για τον τρόπο που προσέγγιζε την αρχιτεκτονική με έμφαση στη βιωσιμότητα και την ιστορία, συνδυάζοντας παραδοσιακές τεχνικές με σύγχρονο σχεδιασμό. Στα πλαίσια των σπουδών της βρέθηκε να εργάζεται στο γραφείο του Jean Nouvel όπου και συνέχισε όταν αποφοίτησε ενώ αργότερα συνεργάστηκε και με τον Norman Foster.
Η τομή στην καριέρα της σημειώθηκε το 2005 όταν, σε ηλικία 25 χρόνων, κέρδισε (μαζί με τους Dan Dorell και Tsuyoshi Tane) το διαγωνισμό για τον σχεδιασμό του Εθνικού Μουσείου της Εσθονίας. Όταν το 2016 το έργο ολοκληρώθηκε, προτάθηκε για Mies van der Rohe και κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο AFEX, το οποίο απονέμεται σε σημαντικά κτήρια που κατασκευάζονται από Γάλλους αρχιτέκτονες σε όλο τον κόσμο. Ταυτόχρονα άνοιξε δικό της στούντιο στο Παρίσι και ανάμεσα στα έργα που ανέλαβε ήταν ο σχεδιασμός του περιπτέρου της γκαλερί Serpentine, του περιπτέρου του Κατάρ στη Μπιενάλε Βενετίας, του Μπαχρέιν για την Expo 2025 και άλλα.
Σημαντικό έργο της θεωρείται ο πύργος Stone Garden Housing στη Βηρυτό που ολοκληρώθηκε το 2020 και είναι από τα λίγα κτήρια που έμειναν ανεπηρέαστα από την έκρηξη που ισοπέδωσε μεγάλο μέρος της πόλης τη χρονιά εκείνη.
Αυτή τη στιγμή σχεδιάζει, κατόπιν διαγωνισμού, ένα τμήμα του Βρετανικού Μουσείου στο Λονδίνο καθώς και ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης στη Σαουδική Αραβία. Παράλληλα διδάσκει, δίνει διαλέξεις, συμμετέχει σε εκθέσεις. «Η δουλειά μου», λέει η ίδια η Ghotmeh «και η παρουσία μου στην αρχιτεκτονική ως γυναίκα από τη Μέση Ανατολή, μου επιτρέπει να σπάσω ταμπού που σχετίζονται με τους Άραβες και τις γυναίκες και να αλλάξω τον τρόπο που μας αντιλαμβάνονται». Εντούτοις δεν επικεντρώνεται στη θηλυκή ταυτότητα της. «Ποτέ δεν ασκώ το επάγγελμά μου ως «γυναίκα» επειδή πάντα επικεντρώνομαι στο πάθος μου ως αρχιτέκτονας», σχολιάζει. Παρόλα αυτά, έχει έντονη επίγνωση των προκαταλήψεων που αναγκάστηκε να παρακάμψει, όπως περιπτώσεις όπου «οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τις γυναίκες στην αρχιτεκτονική ως περισσότερο σχεδιαστές εσωτερικών χώρων».
Αρχιτεκτονική είχε σπουδάσει και η μητέρα της χωρίς όμως ποτέ να δουλέψει ως αρχιτέκτονας. Περιορίστηκε στο να διδάσκει. Η ίδια ήθελε να σπουδάσει ιστορία και αρχαιολογία, τομείς που ενσωματώνει σήμερα στη δουλειά της. Σύμφωνα με κριτικούς, με κάθε έργο, η Ghotmeh καταρρίπτει παλιούς κώδικες εξουσίας και σχεδιασμού. «Πρέπει να υποστηρίξουμε την ομορφιά, την τέχνη, την αρχιτεκτονική και την παρουσία διαφορετικών φωνών», εξηγεί η ίδια. «Αυτός είναι ένας τρόπος με τον οποίο οι αρχιτέκτονες μπορούν να δημιουργήσουν μια γλώσσα που μπορεί να ομιληθεί κοινά σε όλους τους πολιτισμούς».
Μεγαλωμένη στη Βηρυτό τη δεκαετία του 1980, θυμάται να κρύβεται σε καταφύγια. Το «σπίτι», κατά την άποψή της, είναι συνώνυμο με την ασφάλεια, το σεβασμό και την αξιοπρέπεια. Αυτές είναι οι θεμελιώδεις αξίες της δουλειάς της για αυτό και η γραμμή της χαρακτηρίζεται ως ουμανιστική.
Συχνά σχεδιάζει με φυσικά υλικά βιολογικής και γεωλογικής προέλευσης, εστιάζοντας στην οικολογία, την ανανέωση και τη μακροζωία όσον αφορά το δομημένο περιβάλλον.
Για τη λίστα των Times προτάθηκε από το διάσημο Δανό αρχιτέκτονα Bjarke Ingels και είναι η μόνη αρχιτέκτονας που περιλαμβάνεται. «Γνώρισα τη Lina Ghotmeh στη μέση του εσθονικού δάσους στην αρχή της καριέρας της», είπε ο Ingels. «Εντυπωσιάστηκα αμέσως. Επέδειξε μια ήρεμη αυτοπεποίθηση και διαύγεια μυαλού που σηματοδότησε μια μακρά και επιτυχημένη καριέρα. Το να κερδίσεις ένα παγκόσμιο διαγωνισμό αφήνοντας πίσω πολλούς από τους πιο διαπρεπείς αρχιτέκτονες δεν είναι μικρό κατόρθωμα – το να έχεις κερδίσει περισσότερους από έναν, όπως η Lina, είναι σημάδι πραγματικού ταλέντου και αντοχής».
Ελεύθερα 12.10.2025
