Στην εποχή της εικόνας και των social media, πόσο δύσκολο είναι για ένα νέο συγγραφέα να κερδίσει το κοινό με τα βιβλία του; Ένας από τους ανερχόμενους νέους συγγραφείς της Ελλάδας, ο Μιχάλης Μαλανδράκης, σχολιάζει τις προκλήσεις της γενιάς του με αφορμή τη συμμετοχή του σε μια συζήτηση σχετικά με τη γραφή στη σημερινή εποχή, στο Βιβλιοτρόπιο της Λεμεσού.

Στα 22 του χρόνια κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Patriot», μια συναρπαστική νουβέλα που καταπιάνεται με τους μετανάστες στην Ελλάδα. Σε αυτό το πρώτο του πεζογράφημα αποτυπώνει με ρεαλισμό μια όψη της σύγχρονης ζωής που έχουμε την τάση να την παραβλέπουμε: Του μετανάστη που, ζώντας για πολλά χρόνια ανάμεσα σε δύο πατρίδες, δεν ανήκει πια σε καμία. Του ανθρώπου που αισθάνεται μετέωρος και ξένος όπου κι αν βρεθεί, αλλά επιμένει να διεκδικεί μια καλύτερη θέση στη ζωή και κυνηγάει το όνειρό του μέχρι τέλους. Κι ας γνωρίζει ότι η πραγματικότητα συντρίβει, συνήθως, όποιον δεν κατορθώνει να βρει μια θέση μέσα σ’ αυτήν. Πρόκειται για ένα βιβλίο (εκδόσεις Πόλις, 2019) το οποίο τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα (εξ ημισείας). Πρόσφατα κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ». Είναι ένα μυθιστόρημα για τα μεγάλα μεγέθη που δεν μεταβολίζονται από το άτομο· για την ομορφιά και τη φασαρία, ως στιγμιαίο αντίδοτο σε όλα εκείνα που δεν θεραπεύονται· και για όσους επιζητούν την ένταση της μουσικής τόσο δυνατά ώστε να καλύπτει τα πάντα.

-Πώς ξεκίνησε η επαφή σου με τη συγγραφή; Όταν σπούδαζα κινηματογράφο στη Σχολή Λυκούργου Σταυράκου. Είχα την τύχη να συναντήσω την Κάλλια Παπαδάκη, που μας έκανε μάθημα σεναρίου στο Β΄ έτος. Εκείνη με παρότρυνε να σκεφτώ να γράψω κάτι λογοτεχνικό, επειδή έβλεπε το ενδιαφέρον μου για τις αφηγηματικές τεχνικές του σεναρίου.

-Οι σπουδές σου στη σεναριογραφία επηρέασαν το συγγραφικό σου έργο; Νομίζω ναι. Έχω μάθει να σκέφτομαι με εικόνες. Κάποια στιγμή θα ήθελα να απεμπλακώ από αυτό, να μη φαίνονται οι σπουδές μου στο σινεμά.

-Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για ένα νέο συγγραφέα; Να βελτιώνει την τεχνική του, ενώ παράλληλα να μένει ειλικρινής. Να μη γίνεται το ένα εις βάρος του άλλου.

-Τι είναι αυτό που απολαμβάνεις περισσότερο στη διαδικασία της συγγραφής; Ότι έχω την ικανότητα να φτιάξω τα πράγματα όπως θέλω, να χειριστώ τον χρόνο και τις καταστάσεις όπως επιθυμώ. Σαν να βρίσκεις μια στιγμή να κερδίσεις την πραγματικότητα που σου επιβάλλεται. Μικρή νίκη, αλλά απαραίτητη.

-Στην εποχή της εικόνας και των social media, πόσο δύσκολο είναι ένας νέος συγγραφέας να τραβήξει την προσοχή μέσα από τη συγγραφή; Έχουμε απομακρυνθεί από τον ρυθμό της ανάγνωσης. Ακόμη και τα άρθρα που καταναλώνουμε στα social media είναι σύντομα, εύληπτα, γρήγορα. Ο χρόνος που αφιερώνουμε στον γραπτό λόγο έχει μειωθεί. Προέχει η εικόνα, όπως λέτε. Οπότε είναι δύσκολο, ναι.

-Το πρώτο σου βιβλίο με τίτλο «Patriot» (εκδ. Πόλις 2019) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα (εξ ημισείας). Τι σημαίνει αυτή η βράβευση για σένα; Θυμάμαι τη στιγμή που το έμαθα. Ήταν μεσημέρι Ιουνίου και εγώ είχα βάρδια στο μεζεδοπωλείο του αδερφού μου, στα Χανιά. Είχα κατέβει να δουλέψω εκεί το καλοκαίρι, για λίγους μήνες. Δεν ήμουν και πολύ καλός στα καθήκοντά μου, ένιωθα λίγο έξω από τα νερά μου, οπότε το βραβείο με βοήθησε, γιατί μου θύμισε τι αγαπάω και προς τα πού θέλω να κινηθώ. Μια υπενθύμιση ήταν, τίποτα άλλο, απλώς εκείνη τη στιγμή την είχα ανάγκη.

-Ποια θέματα πραγματεύεσαι στο νέο σου βιβλίο «Δυναμώστε τη μουσική παρακαλώ»; Τα όρια του ανθρώπινου πόνου. Τις αντοχές μας, την αδιαφορία και την ψυχική αποσύνδεση που ορισμένες φορές είναι ο μόνος τρόπος να πορευόμαστε. Την ανάγκη να ξεχνάμε, την ανάγκη για απόσπαση. Την ανάγκη να χορεύουμε, για να μη σκεφτόμαστε.

–Γιατί έδωσες αυτό τον τίτλο στο τελευταίο σου μυθιστόρημα; Μου αρέσουν οι εκτενείς τίτλοι, τους προτιμώ από τους σύντομους. Επίσης, προσπαθώ να προκύπτουν από το σώμα της ιστορίας, να υπάρχουν αυτούσιοι μέσα σε αυτό. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, έτσι ονομάζεται το μουσικό τηλεπαιχνίδι που παρουσιάζει ο πρωταγωνιστής. Και ακόμη, νομίζω ότι συνοψίζει κάπως την ανάγκη να καλύψουμε αυτό που φοβόμαστε.

-Έχεις δώσει κάποια στοιχεία από τον δικό σου χαρακτήρα στον ήρωα του βιβλίου;

Μάλλον το αίσθημα ματαίωσης που τον χαρακτηρίζει και τη συνειδητοποίηση ότι αδυνατεί να μεταβολίσει αυτόν τον κόσμο, ότι αυτός ο κόσμος τον υπερβαίνει, είναι μεγαλύτερος από αυτόν και εκείνος τον ορίζει, παρά το αντίστροφο.

-Με ποια κριτήρια επιλέγεις τα βιβλία που θα διαβάσεις; Κυρίως θεματικά, όχι υφολογικά. Φυσικά, έχω αγαπημένους συγγραφείς που ακολουθώ, αλλά στον πάγκο του βιβλιοπωλείου θα ψάξω εκείνο που θεματικά νιώθω κοντά μου εκείνη την στιγμή/συγκυρία.

-Ποιοι συγγραφείς έχουν επηρεάσει το συγγραφικό σου έργο; Δε ξέρω αν με έχουν καθορίσει, αλλά θα ήθελα να έχω επηρεαστεί από τους Σαμ Σέπαρντ, Λουσία Μπερλίν, Ρέιμοντ Κάρβερ και Σάλιντζερ.

–Ποιο βιβλίο που διάβασες πρόσφατα σε συνεπήρε και γιατί; Έχει αρκετό καιρό να με συνεπάρει κάτι. Νομίζω τελευταία φορά συνέβη με το «Napoli mor Amour», γιατί λατρεύω τη Νάπολη και γιατί συμμερίζομαι τις δυσκολίες του κεντρικού χαρακτήρα.

–Σε τι περιβάλλον γράφεις; Κυρίως στο σπίτι. Είτε το μεσημέρι στο μπαλκόνι, αν έχει ήλιο, είτε αργά το βράδυ, όταν όλα ησυχάζουν.

-Μπορεί ένας νέος συγγραφέας στην Ελλάδα να επιβιώσει μόνο με τη συγγραφή; Όχι. Αν μπορεί, θα ήθελα να μου πει τον τρόπο.

  • 27/3 Λεμεσός, Ξυδάδικο. Το Βιβλιοτρόπιο οργανώνει την εκδήλωση «Η Gen Z ΠεζοΓράφει», με τους συγγραφείς Χάρη Καλαϊτζίδη, Μιχάλη Μαλανδράκη, Φοίβο Οικονομίδη, οι οποίοι θα συνομιλήσουν με την Κύπρια συγγραφέα Μαρία Α. Ιωάννου σχετικά με τη γραφή και τη λειτουργία της λογοτεχνίας στη σημερινή εποχή, σε Ελλάδα και Κύπρο. Στη συζήτηση παρεμβαίνει η ποιήτρια Έρινα Χαραλάμπους. 19:30, τηλ. 99667599.

Ελεύθερα, 24.3.2024