Σε ηλικία 90 ετών έφυγε σήμερα από τη ζωή ο αγωνιστής, λογοτέχνης και πολιτικός Πέτρος Στυλιανού.
Υπηρέτησε τον τόπο, ανάμεσα σε άλλα, ως εκπαιδευτικός, βουλευτής, Υφυπουργός Εσωτερικών, Σύμβουλος του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας για πολιτιστικά θέματα και για το θέμα της ίδρυσης του Πανεπιστημίου της Κύπρου, και ως Δήμαρχος Έγκωμης. Συνέγραψε πάνω από 70 βιβλία και δημοσίευσε κάπου 500 μελέτες, κυπρολογικού κυρίως ενδιαφέροντος.
Είχε τιμηθεί επανειλημμένα για την πατριωτική και πνευματική του προσφορά. Το 2015 τιμήθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία με το Αριστείο Γραμμάτων, Τεχνών και Επιστημών. Τιμήθηκε για την πατριωτική και την πνευματική του προσφορά και από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας.
Η κηδεία του θα τελεστεί δημοσία δαπάνη την Τρίτη 30 Απριλίου, ώρα 3μ.μ. από τον Ναό Αγίου Νικολάου, στην Έγκωμη.
Γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου 1933 στην Κυθρέα. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Φύση φιλέρευνη, αγωνιστική και ανήσυχη, εγκατέλειψε τις σπουδές του – τις οποίες ολοκλήρωσε το 1972 – για να συμμετάσχει στον Απελευθερωτικό Αγώνα 55-59. Το 1953 -φοιτητής ακόμα- εντάχθηκε από τους πρώτους στο απελευθερωτικό κίνημα κατά των Άγγλων και στα χρόνια του Αγώνα γνώρισε πολύχρονες διώξεις από το αποικιακό καθεστώς για την επαναστατική του δράση.
Τον Αύγουστο του 1955 συνελήφθη και κλείστηκε στο Κάστρο της Κερύνειας, από όπου απέδρασε μαζί με άλλους συναγωνιστές του. Το 1957 συνελήφθη και υπέστη σκληρά βασανιστήρια. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 15 χρόνων στις Κεντρικές Φυλακές και στη συνέχεια, μεταφέρθηκε σε φυλακές στο Λονδίνο και στο Κεντ, από όπου απελευθερώθηκε το 1959, με την ευκαιρία της ανακήρυξης της Κύπρου σε ανεξάρτητο κράτος. Αυτά τα κομβικά βιώματα, τα οποία καθρεφτίζουν την Κύπρο και τους αγώνες της, αποτυπώνονται στο έργο του.
Μετά την απελευθέρωση προσέφερε τις υπηρεσίες του ως βουλευτής, υπουργός, σύμβουλος του Προέδρου Δημοκρατίας και δήμαρχος Εγκωμής, καθώς και από άλλα σημαντικά δημόσια αξιώματα. Διετέλεσε Υφυπουργός Εσωτερικών από τις 10 Σεπτεμβρίου 1980 μέχρι τις 19 Απριλίου 1982 επί Προεδρίας Σπύρου Κυπριανού και Δήμαρχος Έγκωμης από την 1η Ιανουαρίου 1992 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1996.
Διετέλεσε μέλος της επαρχιακής επιτροπής του ΕΔΜΑ Λευκωσίας (1959-61), αναπληρωτής γενικός γραμματέας της ΣΕΚ (1959-60), γενικός γραμματέας της ίδιας Συνομοσπονδίας (1960-62) και γενικός γραμματέας της ΔΕΟΚ (1962-63), της οποίας ήταν επίτιμος πρόεδρος από το 1973. Υπήρξε βουλευτής εκλογικής περιφέρειας Λευκωσίας με το Πατριωτικό Μέτωπο από το 1960 έως το 1962, ως ανεξάρτητος από το 1962 έως το 1969, κατόπιν με τη ΕΔΕΚ από το 1969 έως το 1970, καθώς και με το Δημοκρατικό Κόμμα από το 1985 μέχρι και το 1991. Διετέλεσε και γραμματέας της Βουλής των Αντιπροσώπων από το 1960 έως το 1962.
Από διάφορες επάλξεις αγωνίστηκε για την εμπέδωση της διά βίου μάθησης, τη δημιουργία νευραλγικών έργων πολιτιστικής υποδομής, τη διαφύλαξη και προβολή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Από τα έδρανα της Βουλής και ως Σύμβουλος του Προέδρου της Δημοκρατίας εισηγήθηκε με τεκμηριωμένες επιστημονικά τεχνοοικονομικές μελέτες και προώθησε την ίδρυση του Πανεπιστημίου στην Κύπρο.
Παράλληλα, αγωνίστηκε για την ίδρυση ελληνικών σχολείων στη Μεγάλη Βρετανία, τη θεσμοθέτηση εσπερινών γυμνασίων στην Κύπρο για τους εργαζόμενους νέους και τη σύσταση Κρατικού Αρχείου. Μεταξύ άλλων, διέσωσε το Σπίτι του Λιπέρτη και πέτυχε τη διάσωση του Αρχοντικού της Αξιοθέας, το οποίο αποτελεί τώρα Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Ανέλαβε πρωτοβουλίες και ηγετικές θέσεις σε φορείς που είχαν στόχο την προώθηση των δικαιωμάτων των ευάλωτων ομάδων των εργαζομένων, των αναπήρων, των εγκλωβισμένων. Ίδρυσε την Παγκύπρια Οργάνωση Αποκατάστασης Αναπήρων, στην οποία εργάστηκε άοκνα και της οποίας διετέλεσε πρόεδρος για δεκαετίες.
Ως δήμαρχος πρωτοτύπησε με την ονοματοδοσία οδών σε ανθρώπους των γραμμάτων, που βρίσκονται ή βρίσκονταν εν ζωή, όπως των: Κώστα Μόντη, Κύπρου Χρυσάνθη, Γιώργου Φιλίππου Πιερίδη, Οδυσσέα Ελύτη, Νίκου Κρανιδιώτη, Ροζιέ και Τατιάνας Μιλλιέξ κ.ά.
Επίσης, ως δήμαρχος εισήγαγε τον θεσμό των φεστιβάλ λαϊκού πολιτισμού, κινηματογράφου, υπαίθριων εκθέσεων ζωγραφικής, γλυπτικής και βιβλίου κ.ά.
Επίσης, ο Πέτρος Στυλιανού δίδαξε, από το 1991, Γλωσσολογία καθώς και Μεσαιωνική και Νεότερη Ελληνική Λογοτεχνία στο Frederick Institute of Technology.
Το συγγραφικό του έργο
Το συγγραφικό του έργο αριθμεί πέραν των 160 βιβλίων και πέραν των 1000 άρθρων, τόσο λογοτεχνικού, όσο και επιστημονικού περιεχομένου. Χαρακτηριστικό είναι το συγκείμενο από 55,555 ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους στίχους, επικό ποίημα που εικονογραφεί με στοχασμό και ενάργεια την ηρωική άμυνα και τη δραματική έξοδο του Μεσολογγίου, φιλοδοξώντας να εκφράσει τον αγώνα όσων αντιμάχονται κάθε μορφή αλλοτρίωσης και υποδούλωσης. Πολλά έργα του εδράζονται σε βιωματικές εμπειρίες και στον Απελευθερωτικό Αγώνα, όπως το χρονικό «Πεθαίνοντας για την Ελλάδα, Η εποποιΐα των Κεντρικών Φυλακών».
Το κατεξοχήν ιστορικό του βιβλίο είναι «Τα Οκτωβριανά και η εξέγερση του ‘31 στην Κύπρο» που είχε υποβληθεί και εγκριθεί με άριστα ως διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο Ιωάννινων. Είναι η πρώτη πανελλήνια επιστημονική προσέγγιση της εξέγερσης με πολυδιάστατη τεκμηρίωση αρχειακή και βιβλιογραφική.
Το 2023 τιμήθηκε από τον Φιλολογικό Όμιλο «Παρνασσός» στην Ελλάδα για την πνευματική του προσφορά και αναγορεύτηκε μέλος της. Στις 5.2.2024 ο Ελληνικός Πνευματικός Όμιλος Κύπρου και ο Δήμος Κυθρέας τον τίμησαν για την πνευματική και πολιτιστική του προσφορά.
Σε συλλυπητήρια ανακοίνωση το Υφυπουργείο Πολιτισμού εκφράζει τα ειλικρινή του συλλυπητήρια προς την οικογένεια και τους οικείους του. «Η απώλεια του Πέτρου Στυλιανού είναι μεγάλη για τη λογοτεχνία και τη διανόηση της Κύπρου» σημειώνεται.
Αναφορά στον θάνατό του έκανε και η Πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, η οποία εξέφρασε τα ειλικρινή της συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του εκ μέρους του κοινοβουλίου και κάλεσε το σώμα να τηρήσει μονόλεπτη σιγή στη μνήμη του.
.
