Στην ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες στη Βουλή, ανάμεσα στους παρισταμένους ήταν και ο τέως πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Συλλούρης ο οποίος αντιμετωπίζει ενώπιον δικαστηρίου –πλέον- κατηγορίες για διαφθορά. Εκεί, δεν βρέθηκε αυθαίρετα, αλλά προσκλήθηκε από τους διοργανωτές της τελετής, γιατί έτσι λέει το πρωτόκολλο. Δεν καθορίζει τι πρέπει να γίνει σε περίπτωση που κάποιος από τους δικαιούχους μιας θέσης στην ορκωμοσία έχει υποπέσει σε αδίκημα. Ο κ. Συλλούρης, φυσικά, είναι αθώος μέχρι το δικαστήριο να αποφασίσει το αντίθετο, άσχετο αν τον έχουμε δει και έχουμε ακούσει οι πάντες στην κινηματογράφηση του Al Jazeera. Τυπικά ο κ. Συλλούρης ενδεχομένως να δικαιούται να παραβρίσκεται σε μια τόσο σημαντική εκδήλωση της Πολιτείας. Από ηθικής πλευράς όμως τι γίνεται;
Από τη σύσταση του κυπριακού κράτους, τα πάντα αποσβένονται και καλύπτονται από το πέπλο της λήθης. Επίσημα μάλιστα, με τον κλάδο ελαίας που χάρισε ο εθνάρχης Μακάριος. Αλλά και πιο πριν. Ήταν ο αγώνας της ΕΟΚΑ με ήρωες, προδότες, εκτελεστές, παράπλευρες απώλειες. Ποιος ήταν προδότης, ποιος ήταν εκτελεστής; Κανείς δεν ξέρει και πολλοί γνωρίζουν. Ποιος πρόδωσε, για παράδειγμα τον Αυξεντίου και ποιος τον Μάτση; Για δεκαετίες αποτελούσε ταμπού η συζήτηση ώστε να ζούμε όλοι μονιασμένοι, χωρίς μίση και πάθη. Τα μίση και τα πάθη όμως έβρισκαν άλλες διόδους για να εκδηλωθούν. Μια σειρά από δολοφονίες προηγήθηκαν του πραξικοπήματος. Πάλι κανείς δεν τιμωρήθηκε, ενώ πολλοί γνώριζαν επ’ ακριβώς. Ακολούθησε το πραξικόπημα κι η εισβολή, με τον κλάδο ελαίας να έχει πια φουντώσει για να μπούμε όλοι κάτω από την σκιά του.
Πάνω σ’ αυτές τις βάσεις δομήθηκε το κράτος και συνεχίσαμε την ίδια τακτική για εγκλήματα, για αδικήματα, για πταίσματα μεγάλα και μικρά. Όλοι ίσοι κι όμοιοι, έτοιμοι να συμπλέουμε χωρίς να θεωρούμε απαραίτητη την ανάληψη ή την απόδοση ευθύνης και δικαιοσύνης. Σαφώς και δεν είναι όλα τα προαναφερόμενα το ίδιο, δεν εξισώνονται δολοφόνοι και επιρρεπείς στη διαφθορά. Ωστόσο το αποτέλεσμα στη διάβρωση της κοινωνίας είναι το ίδιο όταν όλα τα προσπερνάμε ως να μην έγινε τίποτα. Σε μικρές κοινωνίες ενδεχομένως να είναι πιο δύσκολο να χωριστούν τα ξερά από τα χλωρά. Είναι όμως νόμος της φύσης να διαβρώνουν τα μεν τα δε. Είναι νόμος της μηχανικής να καταρρέει το οικοδόμημα όταν τα θεμέλια είναι σαθρά. Κάποια στιγμή, αρχίζοντας από κάπου, ίσως από τα μικρά, θα πρέπει να θέσουμε ηθικούς –αν μη τι άλλο- κανόνες.
