Κάθε Τετάρτη, ο φίλος και συνοδοιπόρος μου σε πολλά, Γιώργος Λιγνός, πρώην manager και δάσκαλος, νυν παρατηρητής των ανθρωπίνων πραγμάτων (έτσι αυτοπροσδιορίζεται ο ίδιος), μου στέλνει μια Σκέψη για την Ημέρα, την οποία και αναμεταδίδω στην εκπομπή μου στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ.
Η τελευταία, έχει τίτλο αυτόν που βλέπετε στη στήλη. Η «Λέξη Ταμπού» είναι ο «συμβιβασμός». Και επειδή ο επίλογος της Σκέψης του έχει να κάνει αποκλειστικά και με το δικό μας πρόβλημα στην Κύπρο, με την άδειά του την παραθέτω αυτούσια, προσυπογράφοντας κάθε του λέξη ατόφια. Και χωρίς ταμπού!
«Πριν λίγες μέρες έπεσε το μάτι μου σε μια είδηση. Σύμφωνα με μια έρευνα του αμερικανικού ινστιτούτου PΕW, οι Έλληνες κατατάχτηκαν στην τελευταία θέση σε σχέση με άλλους λαούς ως προς τη διαλλακτικότητά τους σε μείζονα θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Στο ερώτημα, αν πρέπει η χώρα τους να λαμβάνει υπόψη και τα συμφέροντα άλλων χώρων, ακόμη και αν αυτό συνεπάγεται συμβιβασμό, η απάντηση ήταν κατά 67% αρνητική.
Βέβαια, η είδηση δεν λέει με ποιο τρόπο τέθηκαν τα ερωτήματα και εύλογα μπορεί κάνεις να υποθέσει ότι είναι εύκολο να κατηγορηθούμε γενικόλογα για αδιαλλαξία. Άπωση τα περιβλήματα κάθε λαού έχουν άλλη βαρύτητα.
Γεγονός, όμως, είναι ότι έχουμε δώσει λαμπρά δείγματα ακατανόητης αδιαλλαξίας στο παρελθόν.
Αναγνωρίζω ότι ο συμβιβασμός είναι δύσκολη έννοια, ούτε είναι αυτοσκοπός. Για πολλούς ισοδυναμεί με προδοσία. Για άλλους, πάλι, είναι αναγκαίο επίλογοι όταν τα δεδομένο δεν είναι ευνοϊκά.
Θυμάμαι πως αντιμετωπίσαμε το Μακεδονικό πρόβλημα. Για πάνω από 20 έτη είχε διαμορφώσει ένα πάνδημο κύμα άρνησης σε οποιαδήποτε συμβιβαστική πρόταση. Απορρίπταμε τη σύνθετη ονομασία ή και τα παράγωγά της.
Όταν ο Κίρο Γκλιγκόροφ (ο τότε πρόεδρος της χώρας) πρότεινε τον όρο «Σλαβομακεδονία», κάτω από την πίεση των συλλαλητηρίων και μερικών πολιτικών, η τότε κυβέρνηση αναγκάστηκε να αρνηθεί, χάνοντας την ευκαιρία να προσδιοριστεί εθνολογικά το κρατίδιο εκείνο σαν σλαβικό, τερματίζοντας έτσι κάθε σχέση του με την αρχαία Ελλάδα. Συνεχίσαμε να επιμένουμε στο Fyrom, ενώ ολοένα και περισσότερες χώρες χρησιμοποιούσαν σκέτη την ονομασία «Μακεδονία».
Το 2018 η ελληνική κυβέρνηση, στη σπουδή της να κλίσει το ζήτημα και να ικανοποιήσει τον διεθνή παράγοντα, στην ουσία εκχώρησε και εθνότητα και γλώσσα, επιτρέποντος στους γείτονες να παρουσιάζονται σαν ξεχωριστό αρχαίο έθνος.
Τα ίδια κάναμε και με τα μνημόνια. Εκεί που ήμασταν έτοιμοι το 2015 να βγούμε από μνημονιακό πρόγραμμα, η νέα κυβέρνηση επέλεξε τα νταούλια, καταλήξαμε στο ακατανόητο δημοψήφισμα, οι χοροί στο Σύνταγμα έγιναν κωλοτούμπα, επιβλήθηκαν capital controls και στο τέλος υπεγράφη άλλο ένα σκληρό μνημόνιο.
Οι δυο αυτές περιπτώσεις είναι διδακτικές. Είναι δηλωτικές των συνεπειών της αδιαλλαξίας που ικανοποιούσε το θυμικό του λαού.
Ας μην μιλήσουμε δε για το Κυπριακό, όπου κάθε καινούρια λύση είναι χειρότερη από τις προηγούμενες.
Όταν αφήνεται το συναισθήματα ανεξέλεγκτο και οι μετριοπαθείς πολιτικοί σιωπούν, οι δημαγωγοί αλωνίζουν, στο τέλος ζημιώνεται η πατρίδα. Πολλοί έκτισαν πολιτικές καριέρες έτσι.
Ας είμαστε ρεαλιστές, Συμβιβασμός δεν σημάνει υποχωρητικότητα, ούτε ηττοπάθεια. Σημάνει στάθμιση των δυνατοτήτων μας και ρεαλιστική ανάγνωση του διεθνούς περίγυρου.
Προφανώς, δεν είναι υποχρεωτικό να ξεκινήσουμε μια διαπραγμάτευση αν κρίνουμε ότι δεν μας συμφέρει ή δεν είναι ευνοϊκή η συγκυρία. Ούτε να δεχτούμε έναν συμβιβασμό.
Αν, όμως, αποφασίσουμε να μπούμε σε μια συζήτηση, πρέπει να γνωρίζουμε ότι σε μια διαπραγμάτευση δεν γίνεται να κερδίσει μόνο η μια πλευρά. Οι διαπραγματευτές και των δυο πλευρών γυρνώντας πίσω, πρέπει να πείσουν την κοινή γνώμη που περιμένει, ότι κέρδισαν κάτι.
Πρέπει κάποτε να καταλάβουμε πως ο κόσμος αποτελείται από διεθνείς παίκτες που κοιτάζουν πρωτίστως τα δικά τους συμφέροντα. Και μέσα σε αυτό το σκηνικό θα κληθούμε να σταθμίσουμε τις δυνατότητες και τις επιλογές μας στο μέλλον. Η Τουρκία και η κατά περίπτωση αναθεωρητική της ρητορεία θα βάλουν σε δοκιμασία την ψύχραιμα μας, τη στιγμή που εμείς δεν ζητάτε παρά μόνο την τήρηση των διεθνών συνθηκών. Tα προβλήματα όμως υπάρχουν και οι δημαγωγοί καραδοκούν. Ας μην το ξεχνάμε…».
ΥΓ: Παρακαλώ θερμά να διαβάσει κάποιος τις 4 τελευταίες παραγράφους στον κ. Χριστοδουλίδη (που ετοιμάζεται για «νέο ξεκίνημα») και εν ανάγκη να του τις εξηγήσει κιόλας…
Εικονογράφηση: Πίνακας του Laurie Pace, με τίτλο «Compromise»
