Ισραήλ και Τουρκία συναντώνται σήμερα στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν προκειμένου να επαναλάβουν ένα γύρο πολύ δύσκολων συνομιλιών οι οποίες ωστόσο, δεν αποκλείεται να έχουν και αίσιο τέλος, δεδομένης της ανάγκης τόσο της Ιερουσαλήμ όσο και της Άγκυρας να εκτονώσουν τη μεταξύ τους κρίση. Στη Συρία αν μη τι άλλο.
Οι σχέσεις των δύο χωρών βρίσκονται ένα βήμα πριν την οριστική ρήξη. Το Ισραήλ υπήρξε ιδιαίτερα υπομονετικό στις προκλήσεις της Άγκυρας εδώ και πολλά χρόνια, από την εποχή της προβοκάτσιας του πλοίου «Μαβί Μαρμαρά» την οποία οργάνωσε η Τουρκία μέσω του εγχώριου «μη κυβερνητικού» οργανισμού “IHH” ο οποίος έχει σχέση και με ιδρύματα της Χαμάς αλλά και τα υπόλοιπα πλοκάμια της μουσουλμανικής αδελφότητας στην οποία ανήκουν και οι ισλαμιστές του Ερντογάν. Στο «Μαβί Μαρμαρά», το οποίο στρατιές χρήσιμων ηλιθίων στη Δύση είχαν μετατρέψει σε σύμβολο, βρέθηκαν όπλα, τσεκούρια, σπαθιά και διάφορα άλλα.
Ο “IHH” είναι ο «μη κυβερνητικός» οργανισμός ξεκίνησε την εκστρατεία και πέτυχε τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Από τότε, λοιπόν, οι σχέσεις των δύο χωρών πήραν την κάτω βόλτα. Παρά την ιώβειο υπομονή που επεδείκνυε το Ισραήλ, κυρίως λόγω της εβραϊκής μειονότητας της Τουρκίας, οι αλλεπάλληλες και ακατάπαυστες επιθέσεις από τον Ερντογάν εναντίον της χώρας οι οποίες πρόσφατα κατέληξαν σε απειλή εισβολής στο Ισραήλ και εσχάτως σε κάλεσμα καταστροφής του εβραϊκού κράτους αλλά και η στήριξη των τρομοκρατών της Χαμάς από την Άγκυρα ακόμα και μετά την 7η Οκτωβρίου, δεν αφήνουν περιθώρια βελτίωσης. Θυμάμαι χαρακτηριστικά την απάντηση που Ισραηλινός αξιωματούχος μου είχε δώσει πρόσφατα όταν ρώτησα εάν μπορούν να βελτιωθούν οι σχέσεις Ισραήλ – Τουρκίας, με δεδομένο ότι και μετά το «Μαβί Μαρμαρά» έστω και αθόρυβα είχαν συνεχιστεί κανονικότατα στο οικονομικό ειδικά επίπεδο. Μα δεν είμαστε σε εκείνη την εποχή πια, μου είχε πει, δείχνοντας απορημένος που τον ρωτούσα κάτι τέτοιο. Για να προσθέσει πως εδώ και αρκετά χρόνια η Τουρκία είναι «εχθρός του Ισραήλ». Και για να βεβαιωθεί πως δεν θα μου έμεινε καμία αμφιβολία επανέλαβε εμφαντικά: για εμάς η Τουρκία είναι πλέον χώρα εχθρική.
Τι θα συζητήσουν εκ νέου, λοιπόν, στο Μπακού οι αντιπροσωπείες των δύο χωρών; Πληροφορίες αναφέρουν ότι στην πρώτη συνάντηση η οποία είχε γίνει με επείγουσα πρωτοβουλία του Αζερμπαϊτζάν που οποίο διατηρεί πολύ στενές σχέσεις και με τα δύο κράτη τις μέρες που είχαν βρεθεί στα πρόθυρα σύρραξης, φαίνεται πως υπήρξε μια πρώτη συμφωνία σε ένα προσωρινό έστω κλίμα αποφυγής των χειρότερων, κάτι που ούτε η Ιερουσαλήμ ούτε η Άγκυρα ήθελαν βέβαια. Το Ισραήλ ισοπεδώνοντας με πλήγματα τις δυο σημαντικότερες αεροπορικές βάσεις στο κέντρο της χώρας τις οποίες ήθελε η Τουρκία, έκανε ξεκάθαρο ότι δεν μπλόφαρε και πως θα θεωρούσε κάτι τέτοιο ως casus belli, ως αιτία πολέμου δηλαδή.
Πάνω σε εκείνο λοιπόν το πρώτο βήμα στο Μπακού, οι δύο χώρες φιλοδοξούν να βρουν ένα πλαίσιο συναίνεσης μέσα από το οποίο η Συρία θα χωριστεί σε δύο βασικές ζώνες επιρροής. Το Ισραήλ θέλει να βεβαιωθεί ότι πρώτον, η Τουρκία δεν θα αναπτυχθεί στρατιωτικά έτσι που να αφαιρέσει ζωτικό χώρο από το Ισραήλ και ότι οι Δρούζοι δεν θα απειληθούν ξανά.
Το θέμα των Κούρδων παραμένει ένα πρόβλημα καθώς, παρά τη συμφωνία με τη Δαμασκό για ένταξη των δυνάμεών τους στο συριακό στρατό οι Κούρδοι επιδιώκουν ένα είδος αυτονομίας εντός της Συρίας, παρόμοιας με εκείνην στο βόρειο Ιράκ, κάτι που η Τουρκία δεν είναι διατεθειμένη να συζητήσει. Οι Κούρδοι απολαμβάνουν της προστασίας των Αμερικανών, οι οποίοι όμως επί Τραμπ έχουν δηλώσει την πρόθεσή τους να αποσυρθούν οι δυνάμεις των ΗΠΑ από την περιοχή. Το Ισραήλ επίσης επιμένει στην προστασία των Κούρδων με τους οποίους έχει αναπτύξει πολύ στενές σχέσεις διότι, όπως και οι Αμερικανοί, δεν θέλει να δει τον ISIS να προχωρεί ακόμη περισσότερο, τώρα που σταδιακά αναδιπλώνεται και επανακάμπτει.
Αυτό λοιπόν που συζητείται, δεν είναι η επίλυση των προβλημάτων αλλά η εξεύρεση λύσεων αμοιβαία επωφελών.
Και σε μια περιοχή με πολλά προβλήματα, πολλούς παίκτες αλλά και πολλούς εχθρούς για όλους, υπάρχουν πάντα και κοινά συμφέροντα.
Όσο για τη Δαμασκό του αλ Σάρα, αυτή θα επωφεληθεί περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο από την όποια συνθήκη ηρεμίας έστω υπάρξει. Μεταξύ Άγκυρας και της Ιερουσαλήμ αλλά και ευρύτερα.
