Πίσω από κάθε φυσική καταστροφή που σοκάρει μια κοινωνία, αποκαλύπτεται σχεδόν πάντα μια πολιτεία που αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Αυτή είναι και η πικρή αλήθεια που ξεδιπλώνεται μετά τη φονική πυρκαγιά στην ορεινή Λεμεσό. Μια τραγωδία με δύο ανθρώπους νεκρούς, τεράστια φυσική καταστροφή, οικογένειες που έχασαν το βιος τους μέσα σε λίγες ώρες και ένα κράτος που δεν μπόρεσε να λειτουργήσει προληπτικά ή αποτρεπτικά.
Η κρατική μηχανή δεν κατάφερε να αποτελέσει το προστατευτικό τείχος που οι πολίτες περιμένουν και δικαιούνται. Μέσα από τις στάχτες ξεπηδά μια κραυγή αγωνίας και θυμού: Πού ήταν το κράτος όταν η καταστροφή πλησίαζε; Πού ήταν ο συντονισμός, οι έγκαιρες αποφάσεις, η επιχειρησιακή ετοιμότητα;
Η κοινωνία ζητά όχι μόνο εξηγήσεις αλλά και ουσιαστική ανάληψη ευθυνών. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, στο πρόσφατο διάγγελμά του, προχώρησε σε απολογία εκ μέρους της Πολιτείας. Όμως, η συγγνώμη – όσο αναγκαία κι αν είναι – δεν αρκεί από μόνη της. Χρειάζεται να συνοδευτεί από πράξεις και πολιτικές αποφάσεις που να επανορθώνουν, όσο αυτό είναι δυνατό, την αδυναμία του κράτους να ανταποκριθεί στις κρίσιμες στιγμές.
Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε μέτρα στήριξης για τους πληγέντες. Οικονομική ενίσχυση, βοήθεια για αποκατάσταση κατοικιών και υποδομών, παροχή πρώτης ανάγκης. Όμως, το πραγματικό στοίχημα βρίσκεται στην εφαρμογή τους. Η ταχύτητα, η αποτελεσματικότητα και η αποφυγή της γραφειοκρατικής καθυστέρησης είναι το κλειδί. Για να επιστρέψουν οι άνθρωποι στην καθημερινότητά τους, να ξαναχτίσουν, να ανασάνουν, να αισθανθούν ασφαλείς.
Η αποκατάσταση δεν είναι μόνο υλική. Το ψυχολογικό αποτύπωμα της τραγωδίας είναι βαθύ. Ο φόβος, η αγωνία, η ανασφάλεια δεν σβήνουν εύκολα. Σε κάποιους, οι μνήμες θα μείνουν χαραγμένες για πάντα. Όπως και το τραύμα της τουρκικής εισβολής, που εδώ και πενήντα ένα χρόνια συνοδεύει χιλιάδες Κύπριους. Οι πληγές που άνοιξαν στις φλόγες θα χρειαστούν χρόνο και φροντίδα για να επουλωθούν.
Γι’ αυτό και είναι κρίσιμο η στήριξη από την Πολιτεία να είναι ουσιαστική, όχι επικοινωνιακή. Όχι άλλες υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα. Όχι άλλες εξαγγελίες που ξεχνιούνται την επόμενη εβδομάδα. Η εμπιστοσύνη του πολίτη στην κρατική μέριμνα βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο – και εύλογα.
Η αποδοχή της ευθύνης, συνεπάγεται και την ανάληψή της. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης καλείται να αφουγκραστεί την κοινωνική απαίτηση για λογοδοσία. Το ζήτημα πλέον δεν αφορά μόνο την τραγική διαχείριση της κρίσης, αλλά και τη συνολική εικόνα ενός Υπουργικού Συμβουλίου που παρουσιάζει αδυναμίες. Οι “αδύναμοι κρίκοι” υπήρχαν και πριν την πυρκαγιά – η καταστροφή απλώς τους έκανε πιο ορατούς.
Ο ανασχηματισμός, πλέον, δεν είναι επιλογή, είναι αναγκαιότητα. Οι πολίτες περιμένουν αλλαγές – πρόσωπα με ικανότητα, αποφασιστικότητα και διοικητική επάρκεια. Η ευθύνη δεν είναι ατομική, είναι συλλογική, και η ηγεσία καλείται να τη διαχειριστεί με θάρρος, όχι με υπεκφυγές.
Η τραγωδία στη Λεμεσό μάς υπενθυμίζει με τον πιο σκληρό τρόπο πόσο ευάλωτοι είμαστε απέναντι σε μια κρατική μηχανή που δεν λειτουργεί αποτελεσματικά. Όμως, μέσα από την καταστροφή γεννάται και η ευκαιρία για αλλαγή. Αρκεί να υπάρχει η βούληση. Το κράτος οφείλει τώρα να αποδείξει έμπρακτα πως δεν θα αφήσει κανέναν πίσω. Όχι με λόγια, αλλά με έργα. Το πραγματικό στοίχημα είναι αν θα το καταφέρει.
Υ.Γ. 1– Μια τραγωδία δεν προσφέρεται για πολίτική εκμετάλλευση από κανένα. Πάνω στις στάχτες της καταστροφής και τον άδικο χαμό δύο συνανθρώπων μας, δεν χτίζονται πολιτικά κεφάλαια.
Υ.Γ.2- Οι ευθύνες ενός κράτους δεν εξαντλούνται μόνο στις αλλαγές πολιτικές προσώπων. Αυτό που πρωτίστως απαιτείται είναι πολιτική βούληση για σύγκρουση με το βαθύ κράτος και τα δημοσιοϋπαλληλικά κατεστημένα.
