Προ των πυλών του Δεκαπενταύγουστου και οι προβλέψεις της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας δεν αφήνουν καθόλου περιθώρια για κάποιες ανάσες δροσιάς… Και αυτή τη βδομάδα ο υδράργυρος σκαρφαλωμένος στα ύψη. «Καμίνι» και στις επόμενες μέρες η Κύπρος. Οι προειδοποιήσεις στο κόκκινο… Και οι μνήμες νωπές από την πρόσφατη καταστροφή.
Με αφορμή το δημόσιο διάλογο για αίτια, αιτιατά και ευθύνες, που εξελίσσεται σ’ ένα παζλ, πολλές φορές τόσο τοξικό, επιβάλλεται ίσως να προσγειωθούμε και ν’ αντικρίσουμε κατάματα πραγματικότητες που βοούν.
Το πρώτο ίσως που θα πρέπει να εμπεδώσουμε είναι ότι οι ψηλές θερμοκρασίες που αγγίζουν τα όρια του παρατεταμένου καύσωνα και μακρόσυρτων περιόδων ξηρασίας, αποτελούν πλέον τον κανόνα. Αυτό το σκηνικό δεν είναι καθόλου τυχαίο, αλλά η άμεση συνέπεια της κλιματικής αλλαγής, φαινομένου που έχει ενταθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Εξελίσσεται σε μεγάλη μάστιγα, ιδιαίτερα στη γειτονιά μας. Είναι ενδεικτικά τα στοιχεία που απορρέουν από εκθέσεις, όπως του WWF. Με θερμοκρασίες που αυξάνονται κατά 20% πιο γρήγορα σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο και με τη στάθμη της θάλασσας ν’ αναμένεται να ανέβει πάνω από ένα μέτρο έως το 2100, η Μεσόγειος μετατρέπεται στην ταχύτερα θερμαινόμενη και πιο αλμυρή θάλασσα στον πλανήτη.
Τέτοιες συνθήκες μετατρέπουν το νησί μας σε μια απέραντη εύφλεκτη ύλη. Οι δασικές πυρκαγιές, οι οποίες άλλοτε θεωρούνταν περιστασιακές και διαχειρίσιμες, έχουν πλέον μετατραπεί σε ακραία φαινόμενα, με καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον, την οικονομία και, το κυριότερο, την ανθρώπινη ζωή. Όπως, άλλωστε, το βιώσαμε πρόσφατα.
Η αντιμετώπιση αυτής της κρίσης δεν μπορεί να επαφίεται αποκλειστικά και μόνο στους μηχανισμούς του κράτους. Αν και ο ρόλος τους είναι καθοριστικός και η ευθύνη τους ασήκωτη, η αντιμετώπιση απαιτεί συλλογική δράση. Κάθε πολίτης οφείλει να αναγνωρίσει το δικό του ρόλο και να δράσει ανάλογα.
Η ευθύνη αυτή ξεκινά από την ατομική συμπεριφορά. Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στις καθημερινές μας πράξεις, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Ένα τσιγάρο που πετιέται στο έδαφος, μια σπίθα από αγροτικές εργασίες, ακόμα και ένα σπασμένο γυαλί μπορεί να μετατραπεί σε πύρινο εφιάλτη. Οι κοινότητες, οι οργανώσεις, οι φορείς και οι επιχειρήσεις πρέπει να συνεργαστούν με τις κρατικές αρχές για την οργάνωση δράσεων πρόληψης και ενημέρωσης. Άλλωστε, αυτό που διαπιστώνεται πιο πολύ είναι ότι έλειπε ο συντονισμός.
Η συλλογική ευθύνη σαφώς άπτεται και της πολιτικής βούλησης. Οι πολίτες πρέπει να απαιτούν και μάλιστα πιεστικά από την πολιτεία αποτελεσματικές λύσεις και όχι κατόπιν εορτής να ψαχνόμαστε. Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, αποτελεί ευθύνη όλων. Αυτό κι αν παραμένει καταζητούμενο, παρά τις ατέρμονες συζητήσεις που εξελίσσονταν τις τελευταίες μέρες, περισσότερο σ’ επίπεδο θορύβου και εντυπώσεων. Είναι καιρός να αναλάβουμε όλοι πραγματικές ευθύνες και να ενώσουμε δυνάμεις. Προτού να είναι πολύ αργά.
