H ιστορική συνάντηση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Πάπα Ρώμης Λέοντος ΙΔ΄, στο Φανάρι αλλά και στη Νίκαια της Βιθυνίας, από χθες, Πέμπτη 27/11, έως και την Κυριακή 30/11 είναι, το δίχως άλλο, μια είδηση παγκοσμίου ενδιαφέροντος.
Δεν ξέρω εάν αυτό ισχύει και για την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Κύπρου, που είναι γνωστό ότι δεν έχει σχέσεις ιδιαίτερες με το Φανάρι. Όσο για το Βατικανό, ακόμα και ο όρος «τυπικές σχέσεις», μοιάζει υπερβολικός. Ούτε καν τέτοιος δεν είναι…
Όπως και να έχει, η συνάντηση των δύο προκαθήμενων της Ορθόδοξης και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, είναι μια συγκυρία με ισχυρό συμβολισμό για ολόκληρη τη χριστιανοσύνη, 1.700 χρόνια μετά την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας, όπου το 325 μ.Χ. διαμορφώθηκε το Σύμβολο της Πίστεως, το «Πιστεύω» του Χριστιανισμού.
Ιδού, τώρα, και μερικά τυπικά – ή και, όπως λένε οι ναυτικοί, «οδηγίες προς ναυτιλλομένους», όπως φρόντισε για όλους εμάς, τους ραδιοφωνικούς παραγωγούς, η διεύθυνση της ΕΡΤ. Και καλά έκανε. Διότι σε πολλές τέτοιες περιπτώσεις, «πετάγονται» πολλά …μαργαριτάρια!
Λόγοι επίσκεψης
Με την αφορμή τη συμπλήρωση 1.700 χρόνων από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας (το σημερινό Ιζνίκ), το 325 μ.Χ., ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε προσκαλέσει (ήδη από το 2014) τον εκλιπόντα Πάπα Φραγκίσκο στην Τουρκία, προκειμένου να τιμήσουν από κοινού την επέτειο της πρώτης συνόδου, κατά την οποία διατυπώθηκαν τα πρώτα επτά άρθρα του Συμβόλου της Πίστεως. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος της τωρινής επίσκεψης.
Ωστόσο, ο Πάπας Φραγκίσκος αποδήμησε εν τω μεταξύ εις Κύριον κι έτσι, όταν ο Πατριάρχης επισκέφθηκε τον νέο Πάπα Λέοντα κατά την ενθρόνισή του, επικαιροποίησε την πρόσκληση και του πρότεινε να συναντηθούν κατά την περίοδο της θρονικής εορτής της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης, δηλαδή, κατά την ημέρα που το Οικουμενικό Πατριαρχείο τιμά τον ιδρυτή του, Απόστολο Ανδρέα (στις 30 Νοεμβρίου).
Αυτή η επίσκεψη πατάει σε μια παράδοση που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, από τότε που οι δύο Εκκλησίες ξεκίνησαν να επικοινωνούν ξανά. Έτσι, από το 1964 και μετά και καθώς προχωράει ο διάλογος ανταλλάσσουν αντιπροσωπείες κατά τις θρονικές εορτές. Η Κωνσταντινούπολη στέλνει επίσημη αντιπροσωπεία στη θρονική εορτή του Αποστόλου Πέτρου που είναι ο ιδρυτής της Εκκλησίας της Ρώμης και το αντίστοιχο κάνουν και οι καθολικοί. Όλοι οι πρόσφατοι Πάπες (Ιωάννης
Παύλος, Βενέδικτος, Φραγκίσκος, Λέων) πραγματοποίησαν επίσκεψη στη θρονική εορτή της Κωνσταντινούπολης (συνήθως στην αρχή της παποσύνης τους, μετά την εκλογή τους).
Ορολογίες και Πληροφορίες:
Ο Πατριάρχης αποκαλείται «Οικουμενικός Πατριάρχης (Βαρθολομαίος)» ή «Πατριάρχης Βαρθολομαίος», ή «Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως», ή «Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας», ή
«Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως». Δεν αποκαλείται «Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος» ή «Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος»
Ο Πάπας Λέων, ή Ποντίφικας, ή προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Μόνο στις προσφωνήσεις ο Πατριάρχης είναι «Παναγιώτατος» και ο Πάπας «Αγιώτατος».
Από τους καλεσμένους Πατριάρχες Αντιοχείας, Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων, θα παραστεί μόνο ο Αλεξανδρείας. Οι υπόλοιποι θα στείλουν αντιπροσωπείες. Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας αποκαλείται επίσημα «Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής (Θεόδωρος)».
Υποδοχή με τιμές αρχηγού κράτους: Για αυτό συναντάται πρώτα με τον πρόεδρο της χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Λέξεις προς αποφυγή:
Δεν θα υπάρξει «συλλειτουργία». Δεν λέμε «συλλείτουργο» και «συνπροσευχή». Ο Πάπας απλώς θα παραστεί στις 30 Νοεμβρίου στον Πατριαρχικό Ναό για να τιμήσει τη θρονική εορτή.
Για τον Πάπα δεν λέμε ο «ηγέτης του Βατικανού» όταν βρίσκεται μέσα στην εκκλησία -η Εκκλησία δεν αναγνωρίζει την κοσμική του διάσταση. Είναι ο επίσκοπος Ρώμης.
