Οι πλείστες αναλύσεις για τις τουρκικές εκλογές συμπεριλαμβάνουν ορθώς τη συνιστώσα των ελληνοτουρκικών, καθότι η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας καθορίζεται σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό από τις σχέσεις της με την Ελλάδα. Αυτό συμβαίνει στο πλαίσιο ενός μοτίβου συμπεριφοράς, το οποίο αποτυπώνει με ιστορική ακρίβεια την αναθεωρητική στάση της Τουρκίας, αλλά και τη συστηματική προσπάθεια, ιδιαίτερα του προέδρου Erdogan, για εξωτερίκευση των κρίσεων, κάτι που είδαμε να συμβαίνει για παράδειγμα με την παρούσα οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα. Παράλληλα, με την υποτίμηση της τουρκικής λίρας και τις ουρές για ένα φθηνό ψωμί, ο Τούρκος πρόεδρος κλιμακώνει την ελληνοτουρκική κρίση, άλλοτε με προκλητικές δηλώσεις, άλλοτε με παραβιάσεις στον ελληνικό εναέριο χώρο. Η συγκρουσιακή πορεία των δυο χωρών είναι παρούσα, έστω κι αν υπήρξε μια νέα, παρότι πρόσκαιρη προσέγγιση μετά και τους φονικούς σεισμούς. Επομένως, γίνεται εξ αρχής ξεκάθαρο ότι οι πάγιες τουρκικές θέσεις δεν αναιρούνται, ούτε απομειώνονται, αντίθετα εμπλουτίζονται με νέες επεκτατικές πολιτικές και δόγματα, όπως αυτό της περίφημης «γαλάζιας πατρίδας». Απλώς, επιχειρείται μια επικοινωνιακή διαχείριση των συνθηκών, είτε εν μέσω εκλογών, είτε εν μέσω φυσικών καταστροφών.
Επομένως, η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας καθορίζεται από τις πάγιες περιφερειακές και άλλες της επιδιώξεις. Αυτό που αλλάζουν οι τουρκικές εκλογές αφορά τις ιδεολογικές και θρησκευτικές αντιλήψεις των ηγετών. Άλλωστε, είναι εμφανείς οι διαφορές μεταξύ του ισλαμιστή Erdogan και του κεμαλιστή Kilicdaroglu. Ο πρώτος κατευθύνεται με ακρίβεια στον άξονα της Ρωσίας και της Κίνας, κάτι που δε σχετίζεται μόνο με τις διεθνείς σχέσεις της Τουρκίας και τα εθνικά της συμφέροντα, αλλά και με τα χαρακτηριστικά των πολιτικών συστημάτων των εν λόγω κρατών, τα οποία φυσικά προσιδιάζουν το τουρκικό καθεστώς, ενώ ο δεύτερος παρουσιάζεται εγγύτερα στη Δύση και στην Ευρώπη, επικαλούμενος τη θέση της Τουρκίας στο χάρτη και φυσικά την πολιτική κουλτούρα των Δυτικών και των Ευρωπαίων, η οποία αντικατοπτρίζεται σε ανοιχτότερους θεσμούς και περισσότερες κοινωνικές πολιτικές. Ποιος, όμως, έχει το πραγματικό προβάδισμα; Η κλονισμένη υγεία του Erdogan δε φαίνεται να αλλάζει σημαντικά τους αριθμούς. Οι δημοσκοπήσεις παρουσιάζουν ένα οριακό προβάδισμα της αντιπολίτευσης, το οποίο είναι δυνητικά αναστρέψιμο λόγω, ακριβώς, των χαρακτηριστικών του τουρκικού καθεστώτος, τα οποία καθορίζουν τη φύση των εκλογών.
Με μια απλούστερη διατύπωση θα μπορούσε να τεθεί το εξής ερώτημα: Ποιος μετρά τις ψήφους; Στα αυταρχικά καθεστώτα, αυτός που ελέγχει την εκλογική διαδικασία, είναι συνήθως ο έχων την εξουσία. Ο Erdogan ανέρρωσε και επανήλθε στην προεκλογική του καμπάνια διαφημίζοντας την πετυχημένη του διακυβέρνηση και φυσικά την πρόοδο της χώρας του στον αμυντικό εξοπλισμό. Εάν ο Kilicdaroglu πείσει το εκλογικό σώμα, τότε ο Erdogan θα είναι ο πρώτος αυταρχικός ηγέτης που χάνει τις εκλογές. Γι’ αυτό και το οριακό προβάδισμα του Kilicdaroglu μπορεί εύκολα να καλυφθεί με τον έλεγχο της κάλπης, γιατί όπως ακριβώς υπαινίχθηκε είδη, η καλπονοθεία αποτελεί πάγια πρακτική στα αυταρχικά καθεστώτα. Παρά τη δυναμική που δημιουργήθηκε από τη σύμπραξη των έξι αντιπολιτευομένων, ο πρόεδρος Erdogan, όσο και να δυσαρεστεί τους Τούρκους πολίτες, έχει τον έλεγχο της εκλογικής διαδικασίας, όπως επίσης και τον έλεγχο νευραλγικών σωμάτων, όπως η αστυνομία, η οποία υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσε να διασφαλίσει το αμερόληπτο κατά τη διάρκεια της καταμέτρησης. Επομένως, μπορεί το προβάδισμα του Kilicdaroglu να είναι πραγματικό, ο έλεγχος όμως και η πρόσβαση στη διαδικασία θα καθορίσουν σε ένα αρκετά μεγάλο βαθμό το εκλογικό αποτέλεσμα.
*Πολιτικός επιστήμων, επικεφαλής της IS Pegasus Coaching & Consulting Ltd
