Κάθε χρόνο στις 9 Μαΐου εορτάζεται η ημέρα της Ευρώπης. Η ημερομηνία αυτή σηματοδοτεί την επέτειο της ιστορικής «διακήρυξης Σούμαν» ο οποίος διατύπωσε την ιδέα του για μια νέα μορφή πολιτικής συνεργασίας στην Ευρώπη, ικανή να κάνει αδιανόητο τον πόλεμο μεταξύ των Ευρωπαϊκών Εθνών. Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης «η πρόταση του Ρομπέρ Σούμαν θεωρείται η απαρχή της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ο Σούμαν υπήρξε υπουργός Eξωτερικών της Γαλλίας και η διακήρυξη του παρουσιάστηκε στις 9 Μαΐου 1950, πέντε χρόνια μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Από τότε πέρασαν 73 χρόνια γεμάτα δυσκολίες, προβλήματα, ανατροπές, αλλά και επιτυχίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία σήμερα αποτελείται από 27 κράτη-μέλη, τα οποία θεωρητικά και πρακτικά είναι χωρισμένα σε Βορρά και Νότο με ότι αυτό συνεπάγεται για την ενοποίηση. Πέραν τούτου τα κράτη μεταξύ τους δεν είναι και ιδιαίτερα αλληλέγγυα, αφού αρκετά κράτη – μέλη θέτουν το εθνικό συμφέρον υπεράνω των συμφερόντων του συνόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Κύπρος από το 2004 είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από το 2008 είναι μέλος και της Ευρωζώνης.
Η Κύπρος που ήρθε πρώτη στην κούρσα της τότε διεύρυνσης, σήμερα εξακολουθεί να είναι θύμα της πολύχρονης Τουρκικής κατοχής που ξεκίνησε με την εισβολή του 1974. Σήμερα η χώρα μας αγωνίζεται να πετύχει την απελευθέρωση της αξιοποιώντας όλα τα διπλωματικά μέσα, στηριζόμενη στο διεθνές δίκαιο και στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και στο Ευρωπαϊκό κεκτημένο, το οποίο βέβαια η Τουρκία δεν αναγνωρίζει και δεν σέβεται γιατί δεν εξυπηρετεί τα δικά της επεκτατικά συμφέροντα. Και ζητά ένα κεκτημένο κομμένο και ραμμένο στα δικά της μέτρα. Όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει γιατί κάτι τέτοιο θα ισοδυναμεί με τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ευρώπη σιωπά και ανέχεται τον Τουρκικό επεκτατισμό με όλες τις παράπλευρες συνέπειες του να μαστίζουν δύο χώρες – μέλη της.
Κύπρος και Ελλάδα είναι διαρκώς τα μόνιμα θύματα του Τουρκικού επεκτατισμού που εκδηλώνεται τη μία φορά στο Αιγαίο και στον Έβρο και την άλλη στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Οι παραβιάσεις στον εθνικό εναέριο χώρο είναι μόνιμο και καθημερινό φαινόμενο, ενώ οι θύμισες από την Τουρκική εισβολή στην κυπριακή ΑΟΖ είναι ιδιαίτερα τραυματικές.
Ενταχθήκαμε – και καλά κάναμε – στην Ενωμένη Ευρώπη για να απολαύσουμε ασφάλεια αλλά και στήριξη, όμως η αλληλεγγύη που απολαμβάνουμε είναι μόνο λεκτική. Και κάποτε κενού περιεχομένου γιατί τα ισχυρά κράτη της Ένωσης προτιμούν να χαϊδεύουν τον Τούρκο εισβολέα γιατί αυτό τους επιβάλλουν οικονομικά και άλλα συμφέροντα.
Δυστυχώς παρά το ότι πέρασαν συνολικά 73 χρόνια από τη διακήρυξη Σούμαν, η Ευρωπαϊκή Ένωση ακόμα δεν βρήκε το δρόμο της. Η διαπίστωση είναι τραγική αλλά απόλυτα αληθινή.
Η απουσία κοινής αμυντικής πολιτικής, η απουσία κοινής εξωτερικής πολιτικής και Ευρωσυντάγματος αποτελούν σοβαρά ελλείμματα που δεν επιτρέπουν στην Ένωση να προστατεύσει επαρκώς τα κράτη – μέλη της.
Την ώρα που η Τουρκία αποθρασύνεται και εισβάλλει στην κυπριακή ΑΟΖ, (που είναι και Ευρωπαϊκή θάλασσα), οι Βρυξέλλες σφυρίζουν αδιάφορα. Και αυτό είναι τραγικά επικίνδυνο. Αυτή η επικινδυνότητα απειλεί την Ευρωπαϊκή συνοχή και τορπιλίζει κάθε λογική προόδου και ασφάλειας.
Υ.Γ.1: Για να έχει νόημα η διακήρυξη Σούμαν πρέπει η σημερινή Ευρώπη να προστατεύσει τα μέλη της από οποιονδήποτε κίνδυνο ή απειλή. Αν η Ευρώπη ήταν πιο αυστηρή απέναντι στην επεκτατική Τουρκία πιθανόν ο Πούτιν να μην εισέβαλε στην Ουκρανία.
Υ.Γ.2: Η Ευρωπαϊκή Ένωση λαμβάνει μέτρα και επιβάλλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία. Τιμωρεί τον εισβολέα, αλλά την ίδια ώρα αφήνει στο απυρόβλητο την Τουρκία. Ενόσω η Ευρώπη προσεγγίζει τις εισβολές με διαφορετικό τρόπο και φακό, τόσο περισσότερο θα απομακρύνεται από αυτά που οραματίσθηκαν οι ιδρυτές της. Κρίμα…
*Ο Χρίστος Καρύδης είναι Οικονομολόγος – Δημοσιογράφος
