Σημαντικές αλλαγές σημειώνονται το τελευταίο διάστημα στο επιχειρηματικό περιβάλλον των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης της Κύπρου το οποίο αναδιαμορφώνεται, εξελίσσεται και προχωρά στη νέα εποχή. Μετά το deal που ανακοινώθηκε πριν από λίγους μήνες με την πώληση του Πολίτη στον Κρις Παναγιώτου ακολούθησε η συμφωνία επένδυσης του Κώστα Κλεάνθους στο Φιλελεύθερο. Πρόκειται για τις δύο μεγαλύτερες σε κυκλοφορία εφημερίδες του τόπου οι οποίες άλλαξαν χέρια.
Κάθε αλλαγή φυσιολογικά δημιουργεί νέες προσδοκίες τόσο στους εργαζομένους όσο και στους καταναλωτές, στην προκειμένη περίπτωση στο αναγνωστικό κοινό. Οι εργαζόμενοι ευελπιστούν σε καλύτερους όρους εργασίας και το αναγνωστικό κοινό σε ακόμα πιο ποιοτικό προϊόν, προσαρμοσμένο σε σύγχρονα δεδομένα το οποίο θα ικανοποιεί τις ανάγκες του. Τα τελευταία χρόνια το περιβάλλον των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης πέρασε από πολύ δύσκολες συνθήκες και κάθε νέα επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα είναι καλοδεχούμενη αφού δημιουργεί ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον στον κλάδο της δημοσιογραφίας και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης γενικότερα.
Σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν τα τελευταία χρόνια επηρέασαν την οικονομία και την κοινωνία και αναπόφευκτα είχαν αντίκτυπο και στον τομέα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Αποτέλεσμα αυτών των συνεπειών ήταν να χαθούν θέσεις εργασίας, να αλλάξουν προς το χειρότερο οι όροι εργασίας των εργαζομένων στον κλάδο και να μειωθεί η ποιότητα του προσφερόμενου προϊόντος. Το φαινόμενο της πεταλούδας, στην οικονομία επηρέασε και την Κύπρο. Το φαινόμενο αυτό αναφέρεται στην ιδέα ότι μια μικρή, ασήμαντη αλλαγή ή γεγονός σε ένα σημείο του πλανήτη μπορεί να έχει τεράστιες και απρόβλεπτες συνέπειες σε ένα άλλο σημείο, συχνά σε μεγάλη απόσταση. Όπως χαρακτηριστικά λένε οι ειδικοί μπορεί το φτερούγισμα μιας πεταλούδας στον Αμαζόνιο να επιφέρει επιπτώσεις στην Ασία. Ότι συμβαίνει στον κόσμο επηρεάζει και τη δική μας χώρα η οποία και λόγω μεγέθους δεν μπορεί να παραμείνει αλώβητη απ’ όσα συμβαίνουν στη διεθνή σκηνή. Γι’ αυτό το λόγο οι έχοντες την πολιτική ευθύνη οφείλουν να παρακολουθούν, να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον, να επιδιώκουν τις ορθές αποφάσεις και να δημιουργούν συνεργασίες και γενικά τις συμμαχίες εκείνες οι οποίες θα είναι προς όφελος της Κύπρου.
Η οικονομική κρίση του 2013, η πανδημία του κορωνοϊού και οι πολεμικές συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή επέφεραν οικονομικές επιπτώσεις και στις επιχειρήσεις των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Οι αλλαγές που γίνονται το τελευταίο διάστημα στον κόσμο του τύπου αποτελούν αναμφίβολα μια μεγάλη πρόκληση στην οποία οι λειτουργοί τους καλούνται να προσαρμοστούν και οι νέοι ηγέτες τους να χαράξουν πορεία η οποία θα είναι προς όφελος του αναγνωστικού κοινού, των αρχών και των αξιών που οφείλει εκ της αποστολής του να υπηρετεί ο τύπος. Η προστασία του πλουραλισμού απόψεων, η ελευθερία της έκφρασης, η δημοκρατία και το δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση, καθώς και η διασφάλιση της ποιότητας της πληροφόρησης θα πρέπει να παραμείνουν αδιαπραγμάτευτες αξίες.
Μεγάλη σημασία θα πρέπει να δοθεί στην αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων, τα γνωστά fake news, τα οποία λόγω και της εκτεταμένης χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν πάρει διαστάσεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εντόπισε το πρόβλημα και πολύ συχνά κρούει τον κώδωνα κινδύνου επισημαίνοντας ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συχνά χρησιμοποιούν το συναίσθημα για να τραβήξουν την προσοχή και να προσελκύσουν επισκέπτες, για οικονομικούς ή ιδεολογικούς λόγους. Ακόμη και νέοι άνθρωποι, εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, δυσκολεύονται να εντοπίσουν τις χαλκευμένες ειδήσεις. Ενδεικτικό είναι ότι έρευνες που έγιναν στην Ε.Ε. κατέδειξαν ότι οι έξι στις δέκα ειδήσεις που κοινοποιούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν έχουν καν αναγνωσθεί προηγουμένως από τον χρήστη που τις κοινοποίησε.
Οι ίδιες έρευνες κατέδειξαν ότι το 85% περίπου των Ευρωπαίων θεωρούν τις ψευδείς ειδήσεις πρόβλημα στη χώρα τους, ενώ το 83% θεωρούν ότι αποτελεί πρόβλημα για τη δημοκρατία εν γένει. Η ανάπτυξη κριτικής σκέψης από τον κάθε αναγνώστη είναι απαραίτητη για την ανάλυση και αξιολόγηση πληροφοριών που μεταδίδονται. Οι ψευδείς ειδήσεις είναι ένα φαινόμενο που παραπλανεί την κοινωνία, χειραγωγεί την κοινή γνώμη και υπονομεύει τη δημοκρατία. Η πολυφωνία, η ελευθερία σκέψης και έκφρασης και κυρίως το δικαίωμα του πολίτη για σωστή και υπεύθυνη πληροφόρηση δεν είναι προς διαπραγμάτευση. Οι πολίτες ζητούν σωστή, υπεύθυνη και αντικειμενική πληροφόρηση την οποία μπορούν να προσφέρουν τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης και οι επαγγελματίες δημοσιογράφοι. Έχουν την κατάρτιση και τη γνώση, γνωρίζουν τις νομοθεσίες και τη δεοντολογία και μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των καιρών με γνώμονα την εξυπηρέτηση των συμφερόντων και των δικαιωμάτων του πολίτη.
*Τέως Διευθυντής Γραφείου Τύπου Προέδρου της Δημοκρατίας
