Ο Δήμος Λευκωσίας αποφάσισε να επιβάλει φέτος τέλη σκυβάλων για ακατοίκητα. Ο λόγος όμως δεν ήταν ούτε για να προβούμε σε κλοπή, ούτε για να επιβάλουμε οποιαδήποτε άδικη χρέωση στους δημότες μας. Οι λόγοι της απόφασης είναι απλοί και είναι δύο:
1.Με τα ακατοίκητα υποστατικά στη Λευκωσία να είναι πέραν των 1.000 και επειδή δεν γνωρίζουμε πότε ένα κενό υποστατικό ενεργοποιείται, καθίσταται αντιληπτό ότι τα σκυβαλοφόρα μας διεξάγουν προκαθορισμένες διαδρομές στις οποίες συμπεριλαμβάνονται όλα ανεξαιρέτως τα υποστατικά. Τα πληρώματα μας σταματούν, ελέγχουν τους κάδους και συνεχίζουν. Είναι πρακτικά και επιχειρησιακά αδύνατον να γνωρίζουν όλα τα πληρώματα ποια υποστατικά είναι ακατοίκητα ανά πάσα στιγμή. Αυτή τη στιγμή δεν εφαρμόζεται στην Κύπρο σύστημα «Πληρώνω όσο Πετώ», άρα, δυστυχώς, ο όγκος των σκουπιδιών υποστατικού είναι άσχετος. Εμείς απλά ανακτούμε το κόστος και η υπηρεσία παρέχεται. Αν ο όγκος των σκουπιδιών είναι μηδενικός λόγω του ότι το υποστατικό είναι ακατοίκητο, για τον λόγο αυτό εφαρμόζεται η έκπτωση.
2.Σε ολόκληρο τον σύγχρονο κόσμο, επειδή μέρος της στεγαστικής κρίσης οφείλεται σε αδρανή υποστατικά (π.χ. ακατοίκητα οικιστικά υποστατικά), οι χώρες υιοθετούν πολιτικές φορολόγησης της αδρανούς περιουσίας υπό μορφή αντικινήτρου. Αυτό, αντιλαμβάνομαι, αποτέλεσε εισήγηση και του Πανεπιστημίου Κύπρου στο πλαίσιο της υφιστάμενης φορολογικής μεταρρύθμισης, η οποία ελπίζουμε να υιοθετηθεί προκειμένου να ενεργοποιηθούν με το αντικίνητρο αυτό αδρανείς περιουσίες, να αυξηθεί η προσφορά στέγης και να πέσουν τα ενοίκια και το κόστος αγοράς. Σίγουρα, το τέλος σκυβάλων είναι ανταποδοτικό τέλος και δεν θα μπορούσε να είναι τιμωρητικό, όμως δεν θα ήταν λογικό, δεδομένου ότι ο δήμος παρέχει την υπηρεσία, να παρέχει κίνητρο για τη διατήρηση περιουσιών ως αδρανείς με την πλήρη απαλλαγή τους από τέλη.
Και επειδή οφείλω να μιλήσω με συγκεκριμένους οικονομικούς όρους, θα ήταν καλό, με όλο το σεβασμό, να αναλογιστούμε κατά πόσον το ποσό π.χ. των €187 ή €206 είναι υπερβολικό ποσό για ετήσια τέλη σκυβάλων όταν γίνεται αποκομιδή πέραν των 104 φορών το χρόνο. Αυτή η υπηρεσία κοστίζει στους δημότες μας κάτω από 2 ευρώ τη φορά.
Γνωρίζω απόλυτα τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αρκετοί συνδημότες μας. Γι’ αυτό και υιοθετήσαμε ευρύτατα κριτήρια εκπτώσεων. Ενόψει του προϋπολογισμού του 2026, βεβαίως και θα εξετάσουμε ενδεχόμενες βελτιώσεις στο δίχτυ κοινωνικής προστασίας μας, έχοντας και την εμπειρία της φετινής, πρώτης χρονιάς του ενιαίου δήμου. Όμως με όλο το σεβασμό, το ετήσιο κόστος σκυβάλων είναι λιγότερο από ένα μέσο μηνιαίο λογαριασμό ρεύματος.
Οφείλω να σας ενημερώσω ότι παρά την ομολογουμένως αυστηρότερη πολιτική την οποία ακολουθήσαμε φέτος για να ανακτήσουμε το κόστος ως ο Νόμος ορίζει, απλά μειώσαμε σημαντικά (η βελτίωση υπερβαίνει το 60%) το τεράστιο έλλειμμα των 4 δήμων που συνενώθηκαν στο νέο Δήμο Λευκωσίας ειδικά για το κόστος καθαριότητας.
Κάποιες αποφάσεις μπορεί να είναι αντιδημοφιλείς. Σε κανέναν δεν αρέσουν οι αυξήσεις. Όμως οι αποφάσεις αυτές είναι υπεύθυνες και επιβεβλημένες αν θέλουμε να τερματιστεί ο λαϊκισμός της παροχολογίας που οδήγησε τα προγενέστερα σχήματα στη χρεοκοπία και κυρίως αν θέλουμε να βελτιώσουμε σταδιακά την παρεχόμενη υπηρεσία. Και είμαι περήφανος που το δημοτικό συμβούλιο και εγώ λαμβάνουμε συνεχώς τέτοιες δύσκολες αποφάσεις, με πολιτικό κόστος, σε μια περίοδο που ο λαϊκισμός και το πελατειακό κράτος υπό το μανδύα της δήθεν κοινωνικής πολιτικής (την οποία οι πολίτες πληρώνουν έμμεσα και πολλαπλάσια) σαρώνει. Το να είσαι αρεστός πλην χρεοκοπημένος ή να αδυνατείς να παρέχεις τα βασικά, αυτό δεν σε καθιστά ωφέλιμο.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, αυτό που πραγματικά πρέπει να συζητούμε αυτή την περίοδο είναι με ποιο τρόπο η επερχόμενη εφαρμογή του ΠΟΠ δεν θα οδηγήσει σε αυξήσεις στο κόστος σκυβάλων, ενώ οι δημότες θα προβαίνουν σε διαχωρισμό στην πηγή. Δηλαδή, να μην ζητούμε από τους δημότες να κάνουν ανακύκλωση, να μειώσουν τον όγκο αποβλήτων τους αλλά να πληρώνουν περισσότερα.
Αυτή είναι η δική μας ανησυχία ως Ένωση Δήμων και είναι δεδομένο ότι δεν επιθυμούμε τη μετακύλιση κόστους στους δημότες μας. Η απουσία σωστής προετοιμασίας και χρηματοδότησης ήταν ένα μεγάλο λάθος στη διαχείριση και προετοιμασία της μεταρρύθμισης από το κράτος και δεν νοείται να επαναληφθεί. Προετοιμασία σημαίνει σοβαρές επενδύσεις, έγκαιρα από το κράτος και πολλά άλλα. Δημιουργήθηκε ομάδα εργασίας από την Ένωση Δήμων, στην οποία συμμετέχω, η οποία έχει θέσει επιτακτικά αυτά τα θέματα στο υπουργείο Γεωργίας και Περιβάλλοντος και ελπίζουμε να εισακουστούμε.
*Δήμαρχος Λευκωσίας
