Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με ένα πρωτοφανές σύνολο προκλήσεων. Οι θεσμικές ανακατατάξεις μετά τις ευρωεκλογές, οι γεωπολιτικές αστάθειες στη γειτονιά της, οι πρόσφατες εξελίξεις σε σχέση με το ουκρανικό, η ενεργειακή ανασφάλεια, η επείγουσα ανάγκη για τεχνολογική αυτονομία, οι πιέσεις στο μεταναστευτικό και η επιβράδυνση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας συγκροτούν ένα πολύπλοκο σκηνικό. Το 2026, χρονιά κατά την οποία η Κύπρος αναλαμβάνει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν θα είναι απλώς μια τυπική εξάμηνη θητεία ∙ θα είναι μια θητεία που θα κρίνει την ικανότητα της Ευρώπης να παραμείνει ενωμένη, ανθεκτική και διεθνώς ισχυρή.
Σε αυτό το περιβάλλον, η Κύπρος δεν έχει την πολυτέλεια να λειτουργήσει ως μικρός και σιωπηλός παίκτης. Η συμμετοχή μας στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων δεν αποτελεί επικοινωνιακή επιλογή, αλλά θεσμική υποχρέωση και στρατηγική ευκαιρία. Η επιρροή των μικρών κρατών-μελών κατακτάται, δεν χαρίζεται. Και κατακτάται μόνο μέσα από συνεχή, τεκμηριωμένη και σοβαρή παρουσία στις Βρυξέλλες.
Τα συμπεράσματα από το πρόσφατο Cyprus Forum Brussels 2025 απέδειξαν γιατί η Κύπρος μπορεί, και πρέπει, να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
>Μετανάστευση: Το μεγάλο στοίχημα της εφαρμογής του Συμφώνου – Το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο θα πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως έως το 2026. Η πρόκληση είναι τεράστια. Τα κράτη πρώτης γραμμής, όπως η Κύπρος, τα οποία βιώνουν τις πιο έντονες ροές, γνωρίζουν από πρώτο χέρι την πραγματικότητα: πίεση στα συστήματα ασύλου, ανάγκη για ταχείες διαδικασίες στα σύνορα, διαχείριση επιστροφών, αντιμετώπιση των κυκλωμάτων διακίνησης.
Οι συζητήσεις στο Cyprus Forum Brussels ανέδειξαν ότι χωρίς αλληλεγγύη, συνεπή εφαρμογή από όλα τα κράτη-μέλη και ενισχυμένη συνεργασία με ευρωπαϊκούς οργανισμούς, η επιτυχία του Συμφώνου δεν είναι δεδομένη. Αντιθέτως, η έλλειψη συνεκτικότητας και τεκμηρίωσης μπορεί να υπονομεύσει το ευρωπαϊκό μοντέλο διαχείρισης των συνόρων.
>Ανταγωνιστικότητα & Ψηφιακή Μετάβαση: Η Ευρώπη δεν αντέχει άλλη πολυπλοκότητα – Η ΕΕ έχει χάσει έδαφος σε επενδύσεις, καινοτομία και τεχνολογίες αιχμής έναντι των ΗΠΑ και της Ασίας. Η ανάγκη για ένα πιο απλό, συνεκτικό και προβλέψιμο ρυθμιστικό πλαίσιο είναι επιτακτική. Η Κυπριακή Προεδρία αναλαμβάνει να σπρώξει την Ευρώπη προς αυτή την κατεύθυνση.
Στο Cyprus Forum Brussels, επισημάνθηκε ότι η Ευρώπη χρειάζεται:
Απλούστευση και όχι συσσώρευση κανονισμών
Εξορθολογισμό των ψηφιακών πολιτικών
Ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας με πρακτικές και όχι υπερβολικά απαιτητικές λύσεις
Εργαλεία όπως το Business Wallet που δίνουν πραγματική αξία στις επιχειρήσεις
Η ψηφιακή ενιαία αγορά μπορεί να γίνει καταλύτης ανάπτυξης, αλλά μόνο εάν συνοδευτεί από συνεκτική εφαρμογή και τεχνολογική ανθεκτικότητα.
>Γεωπολιτική αβεβαιότητα: Η Ανατολική Μεσόγειος στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής στρατηγικής – Με τον πόλεμο στην Ουκρανία, την αστάθεια στη Μέση Ανατολή και την αυξανόμενη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ, η Κύπρος βρίσκεται σε μια μοναδική θέση: μπορεί να λειτουργήσει ως κρίσιμη περιφερειακή γέφυρα. Παρά το μικρό της μέγεθος, η Κύπρος έχει ρόλο, γνώση και εμπειρία να προσφέρει — και εκ πρώτης φαίνεται ότι είναι κάτι που η ΕΕ αναγνωρίζει.
>Η κοινωνική συνοχή ως πυλώνας της ευρωπαϊκής σταθερότητας – Θέματα όπως η πρόσβαση στη στέγαση, η κοινωνική σύγκλιση και η ισότητα ευκαιριών θα απασχολήσουν έντονα την ΕΕ τα επόμενα χρόνια. Η Κύπρος, με τις δικές της εσωτερικές προκλήσεις, μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών που συνδέουν την οικονομική ανάπτυξη με την κοινωνική ευημερία.
Καθώς πλησιάζουμε στο 2026, η μεγάλη πρόκληση για την Κύπρο δεν είναι μόνο να ηγηθεί της ΕΕ αυτή τη δύσκολη περίοδο αλλά να το πράξει με αυτοπεποίθηση, εξωστρέφεια και στρατηγική συνέπεια. Άλλωστε, η πραγματική επιρροή για ένα μικρό κράτος-μέλος δεν έρχεται από το μέγεθος, αλλά από την πρακτική υλοποίηση των υποχρεώσεων της και των πρωτοβουλιών που επιδεικνύει.
Τον Φεβρουάριο, το Cyprus Forum επιστρέφει στις Βρυξέλλες με μια ειδική έκδοση αφιερωμένη αποκλειστικά στην Κυπριακή Προεδρία. Εκεί θα τεθούν οι βάσεις ώστε η εξάμηνη προεδρία μας να είναι όχι μόνο διοικητικά άρτια, αλλά και πολιτικά ουσιαστική.
* Εκτελεστικός Πρόεδρος του Cyprus Forum
