Θύματα λεκτικής, ψυχολογικής και σωματικής κακοποίησηςÖ καθώς επίσης και εκβιασμών και παραμέλησης, είναι τα άτομα τρίτης ηλικίας της Κύπρου. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ηλικιωμένοι καλούνται να προσφέρουν μέρος της σύνταξής τους για να δουν τα εγγόνια τους, απειλούνται με στέρηση μιας βόλτας, αντιμετωπίζονται με αδιαφορία ή ακόμη και δέχονται κακοποίηση.
Τα περιστατικά αυτά καθώς και την απουσία προστατευτικών πολιτικών, ανέφεραν στον «Φ» ο πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας, Δήμος Αντωνίου και ο πρόεδρος του Συντονιστικού Σώματος της Βουλής των Γερόντων, Ηλίας Δημητρίου. Αφορμή η Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για την Κακοποίηση των Ηλικιωμένων που τιμάται κάθε χρόνο στις 15 Ιουνίου.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Με τους φίλους… μέχρι τέλους
«Τα περισσότερα περιστατικά κακοποίησης και βίας, εκδηλώνονται στο ίδιο τους το σπίτι, είτε από τις οικιακές τους βοηθούς είτε από τα παιδιά τους ή άλλα συγγενικά πρόσωπα», σημείωσε ο Δήμος Αντωνίου. Επί παραδείγματος, είπε, γνωρίζουμε περιπτώσεις όπου τα παιδιά ήταν χρήστες ουσιών και προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να εξασφαλίσουν τα χρήματα για τη δόση τους. Σε μια τέτοια περίπτωση είχε γίνει και φόνος σε βάρος ηλικιωμένου γονέα. «Γνωρίζουμε και άλλες τραγικές περιπτώσεις, όπως μιας ηλικιωμένης που την είχαν δέσει και εγκαταλείψει, με αποτέλεσμα να ξεψυχήσει στο νοσοκομείο».
Δεν είναι μόνο η σωματική βία αλλά και η λεκτική, η ψυχολογική, η οικονομική, είπε ο κ. Αντωνίου. «Είναι πολλές αυτές οι περιπτώσεις. Εκβιάζουν τα παιδιά ότι εάν δεν λάβουν μέρος της σύνταξης δεν θα τους πάνε να δουν τα εγγόνια τους. Ή τους εκφοβίζουν ότι θα μείνουν κλειδωμένοι στο σπίτι και δεν θα βγουν βόλτα. Δεν είναι εύκολα να αντιδράσουν οι ηλικιωμένοι και συχνά δεν μπορούν, ιδίως αν έχουν κάποια πάθηση. Κάποιοι τυγχάνουν τρομερής εκμετάλλευσης. Μας ανέφεραν περίπτωση όπου ηλικιωμένος απεβίωσε και όταν οι συγγενείς άνοιξαν το σπίτι του διαπίστωσαν ότι όλα τα χάπια του ήταν πεταμένα στο πατάρι. Δεν τα έδινε η οικιακή βοηθός που τον πρόσεχε και η κατάσταση του χειροτέρευε τη στιγμή που οι γιατροί θεωρούσαν ότι λαμβάνει αγωγή».
Το κράτος, τόνισε ο κ. Αντωνίου, πρέπει να δράσει και να εφαρμόσει προγράμματα πρόληψης και καταπολέμησης της κακοποίησης ηλικιωμένων, τόσο σε σπίτια όσο και σε στέγες. «Υπάρχουν λύσεις. Είναι το κόκκινο κουμπί για ηλικιωμένους, το οποίο έχει μείνει εδώ και πολλούς μήνες στα χαρτιά», σημείωσε και υπενθύμισε ότι πρόκειται για ένα σύστημα τηλεειδοποίησης με 24ωρη κάλυψη που θα μπορούν να έχουν κάπου πάνω τους οι ηλικιωμένοι. Επιπλέον, είπε, μπορεί να συσταθεί ομάδα από την αστυνομία, τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, το Παρατηρητήριο, ψυχολόγους και άλλους φορείς, η οποία θα πραγματοποιεί ελέγχους στις κλειστές δομές για ηλικιωμένους». Είπε ακόμη ότι η Πολιτεία χρειάζεται να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες σχετικά με την κακοποίηση και παραμέληση.
Αδρανοποιημένη η αρμόδια επιτροπή ελέγχου
Την απουσία ελέγχου από τις δομές για τους ηλικιωμένους, ανέφερε στον «Φ» ο πρόεδρος του Συντονιστικού Σώματος της Βουλής των Γερόντων, Ηλίας Δημητρίου. «Ο περί Στεγών για Ηλικιωμένους και Αναπήρους Κανονισμούς του 2000 προέβλεπε τη σύσταση εφταμελούς επιτροπής για να γίνονται έλεγχοι και να υπάρχει εποπτεία στους συγκεκριμένους χώρους. Δυστυχώς, τα τελευταία περίπου πέντε χρόνια, η επιτροπή αυτή αδρανοποιήθηκε. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει έλεγχος και ότι μπορεί πλέον να μην πληρούν τις προδιαγραφές. Η νομοθεσία πρέπει να εφαρμόζεται και οι επιτροπές να λειτουργούν», υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι είναι απαραίτητο να υιοθετηθούν από τους αρμόδιους φορείς πολιτικές πρόληψης της κακοποίησης των ηλικιωμένων καθώς και προώθησης των δικαιωμάτων τους.
Ο κ. Δημητρίου είπε ακόμη ότι περιστατικά βίας σε βάρος των ατόμων τρίτης ηλικίας εκδηλώνονται και στην Κύπρο. Συχνά, είπε, ενημερώνονται για κακή μεταχείριση ηλικιωμένων από άτομα που εργάζονται στα σπίτια ως οικιακοί βοηθοί. «Σε κάποιες περιπτώσεις καταγγέλθηκε ακόμη και κακοποίηση. Είχαν χτυπήσει ηλικιωμένους και το είχαν αντιληφθεί οι οικογένειες τους. Σε μια συγκεκριμένη, τοποθέτησαν κάμερες και διαπίστωσαν ότι ο ηλικιωμένος δέχονταν βία».
Ωστόσο, ο κ. Δημητρίου σημείωσε ότι η κακοποίηση δεν αφορά μόνο τη βία αλλά και την παραμέληση. «Λαμβάνουμε παράπονα για αδιαφορία προς τους ηλικιωμένους, οι οποίοι χρειάζονται αγάπη και φροντίδα. Για αυτό τον λόγο και προτρέπουμε την κοινωνία όσο μπορεί να φροντίζει τους ηλικιωμένους της και να μην τους “παρατά” με την πρώτη δυσκολία στο γηροκομείο». Ως εθελοντές, είπε, επισκέπτονται ηλικιωμένους σε στέγες και σε γηροκομεία, οι οποίοι αναφέρουν τη μοναξιά τους. «Σε μια περίπτωση ένας ηλικιωμένος μας είχε πει ότι δεν τον είχαν επισκεφτεί τα παιδιά του για δύο χρόνια. Πρέπει να είμαστε ευαισθητοποιημένοι. Η κατάσταση επιδεινώθηκε στη διάρκεια της πανδημίας και του εγκλεισμού, οπόταν τα άτομα τρίτης ηλικίας απομονώθηκαν τελείως είτε στο σπίτι τους, είτε σε άλλη στέγη».
