«Το πρόβλημα με την έλλειψη νοσηλευτών είναι πολύ μεγαλύτερο από όσο φαίνεται», υποστηρίζουν οι αρμόδιοι φορείς.
«Η έλλειψη νοσηλευτών άρχισε ήδη να μας δείχνει τα δόντια της», τονίζει ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων, ο οποίος αναμένεται ότι σήμερα θα ενημερώσει σχετικά τον υπουργό Υγείας, ενώ το υπουργείο Υγείας εντείνει της προσπάθειες του για προσέλκυση νέων φοιτητών.
Τα δεδομένα, όπως διαμορφώνονται αυτή τη στιγμή στην Κύπρο, επιβεβαιώνουν τις ανησυχίες και σίγουρα δεν εξαιρούν την Κύπρο από τον υπόλοιποι πλανήτη ο οποίος αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα τα τελευταία σχεδόν δύο χρόνια.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία που εξασφάλισε ο «Φ» από τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Νοσηλευτών και Μαιών, στις νοσηλευτικές σχολές που λειτουργούν στα πανεπιστήμια του τόπου είναι εγγεγραμμένοι περίπου 400 φοιτητές (σε όλα τα έτη φοίτησης).
Στο τέλος του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους, αναμένεται ότι θα αποφοιτήσουν περίπου 120 νέοι νοσηλευτές και κάποιοι από αυτούς δεν θα είναι Κύπριοι ή Ελλαδίτες για να μπορούν να εργοδοτηθούν αμέσως (στην πρόσληψη νοσηλευτών από άλλες χώρες, υπάρχουν περιορισμοί αφού υπάρχει υποχρέωση καλής γνώσης της ελληνικής γλώσσας).
Οι εκτιμήσεις του ΠΑΣΥΝΜ για τις ανάγκες της επόμενης τριετίας κάνουν λόγο για περίπου 1.000 νέους νοσηλευτές αφού λαμβάνονται υπόψη, οι αφυπηρετήσεις αλλά και οι νέες δομές και τα νέα νοσηλευτήρια που αναμένεται να λειτουργήσουν σύντομα στο νησί.
Περαιτέρω, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι πλέον, αρκετοί νοσηλευτές δεν βρίσκονται στον κλινικό χώρο αλλά ασκούν τα νοσηλευτικά τους καθήκοντα σε άλλες δομές παροχής υπηρεσιών υγείας (π.χ. ιατρεία) και ως εκ τούτου οι αριθμοί και πάλι διαφοροποιούνται.
Σε ό,τι αφορά την αναλογία γιατρών-νοσηλευτών στην Κύπρο, όλοι οι αρμόδιοι φορείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, επίσης, υπάρχει πρόβλημα. Εξάλλου και με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας τα οποία προκύπτουν από την έρευνα διαθεσιμότητας και αναγκών (capacity planning) διαπιστώνεται ότι αν και δεν φαίνεται να προκύπτει ανυπέρβλητο πρόβλημα με την έλλειψη νοσηλευτών τα επόμενα χρόνια, υπάρχει ήδη ζήτημα με την αναλογία γιατρών – νοσηλευτών, με τον αριθμό των νοσηλευτών να είναι μικρός για να καλυφθούν οι ανάγκες που προκύπτουν από τον αριθμό των εν ενεργεία γιατρών της Κύπρου.
Τέλος, και σε ό,τι αφορά την αναλογία νοσηλευτών και πληθυσμού, από τα δεδομένα της ΕΕ προκύπτει ότι στην Κύπρο υπάρχουν 6 νοσηλευτές για 1.000 κατοίκους, δεδομένο που κατατάσσει το νησί μας κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Το πρόβλημα είναι ήδη εδώ», ανέφερε στον «Φ» ο πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων, Μάριος Καραϊσκάκης. «Τα νοσηλευτήρια ήδη αντιμετωπίζουν πρόβλημα και δεν μπορούν να εντοπίσουν εύκολα νοσηλευτές για να τους εργοδοτήσουν. Παλαιότερα είχαμε, ας το πούμε ανταγωνισμό μόνο με τον δημόσιο τομέα. Πλέον βλέπουμε ότι υπάρχει και ένας “σιωπηρός πόλεμος” μεταξύ νοσοκομείων του ιδιωτικού τομέα και να μην ξεχνάμε ότι όλοι γνωρίζουμε για τα νέα νοσοκομεία που ετοιμάζονται να λειτουργήσουν σύντομα και σίγουρα θα χρειαστούν και αυτά νοσηλευτές».
«Ως ΠΑΣΙΝ έχουμε προειδοποιήσει έγκαιρα για την κατάσταση διότι με την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας, την ανάπτυξη του τομέα, τις επεκτάσεις υπηρεσιών που βλέπουμε και σε υφιστάμενα νοσοκομεία, παρατηρούμε ότι το πρόβλημα γίνεται χρόνο με τον χρόνο μεγαλύτερο. Άρα, ήρθε μάλλον η ώρα για να βρούμε άλλες λύσεις και να καλύψουμε τις ανάγκες μας. Η έλλειψη νοσηλευτών, ιδιαίτερα μετά την πανδημία, είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται διεθνώς, όχι μόνο σε ευρωπαϊκό ή εθνικό επίπεδο και ήδη αρκετά κράτη έχουν προχωρήσει σε εναλλακτικές λύσεις, όπως είναι για παράδειγμα η προώθηση νοσηλευτών διαφορετικών επιπέδων ή όπως είναι η ενίσχυση του θεσμού του φροντιστή υγείας κ.λπ.».
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΙΝ αναμένεται ότι σήμερα το μεσημέρι θα ενημερώσει τον υπουργό Υγείας για την κατάσταση που επικρατεί στον ιδιωτικό τομέα, σε σχέση με τη διαθεσιμότητα νοσηλευτών, κατά την μεταξύ τους προγραμματισμένη συνάντηση.
Το πρόβλημα, βεβαίως, αναγνωρίζεται από το υπουργείο Υγείας το οποίο, όπως έχει ήδη γίνει γνωστό, έχει ετοιμάσει στρατηγική για προσέλκυση φοιτητών στις σχολές νοσηλευτικής και μαιευτικής σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Στο πλαίσιο της εκστρατείας του υπουργείου Υγείας, σήμερα εκπρόσωποι των αρμόδιων φορέων θα συμμετέχουν σε παρουσίαση που θα γίνει σε περίπου 170 συμβούλους καθηγητές μέσης εκπαίδευσης, ώστε και αυτοί να γνωρίζουν για τη διαθεσιμότητα θέσεων εργασίας και να ενημερώνουν σχετικά τους τελειόφοιτους Λυκείου για τις νοσηλευτικές σχολές που λειτουργούν στην Κύπρο.
Παράλληλα με την ενημέρωση αυτή, το υπουργείο Υγείας έχει ετοιμάσει και οπτικοακουστικό υλικό το οποίο αναμένεται ότι θα δοθεί στη δημοσιότητα πολύ σύντομα.
«Πρέπει να μεριμνήσουμε για τη συνέχεια», λένε οι συντεχνίες
Για τη συνέχεια προειδοποιούν και οι συντεχνίες που εκπροσωπούν τους νοσηλευτές στην Κύπρο. Τονίζοντας ότι βάσει διεθνών δεδομένων, οι νοσηλευτές αποτελούν το 60% σχεδόν των επαγγελματιών υγείας κάθε χώρας, ο εκπρόσωπος τύπου της Παγκύπριας Συντεχνίας Νοσηλευτών, Θεόδωρος Πετέλης, ανέφερε στον «Φ» ότι «εδώ και καιρό έχουμε επισημάνει στο υπουργείο Υγείας την ανάγκη για να ληφθούν μέτρα και να προωθηθούν κάποιες σωστές δράσεις.
Παρατηρούμε ότι οι διαθέσιμες θέσεις στις νοσηλευτικές σχολές της Κύπρου είναι περισσότερες των φοιτητών οι οποίοι τελικά φοιτούν σε αυτές, επειδή δεν υπάρχει ενδιαφέρον και παράλληλα, βλέπουμε ότι στον ιδιωτικό τομέα και μεταξύ ιδιωτικών νοσηλευτηρίων άρχισε να αναπτύσσεται ένας ανταγωνισμός για το ποιο νοσοκομείο θα προλάβει πρώτο να κάνει προσλήψεις».
Από τη στιγμή, πρόσθεσε, «που βλέπουμε αυτά τα φαινόμενα να αναπτύσσονται πρέπει να δράσουμε για να μην φθάσουμε σε μερικά χρόνια στο σημείο να μην έχουμε νοσηλευτές για να καλύψουμε τις ανάγκες μας. Ήδη, ανεγείρονται νέα νοσηλευτήρια στην Κύπρο και τα νοσηλευτήρια αυτά θα χρειαστούν νοσηλευτές για να λειτουργήσουν με ασφάλεια. Άρα, πρέπει να μεριμνήσουμε να είμαστε έτοιμοι. Αν το δούμε από πλευράς Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας, πρέπει, επίσης, να πούμε ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα και να ληφθούν οι σωστές αποφάσεις, ώστε να μην δούμε στη συνέχεια μια μαζική φυγή νοσηλευτών από το δημόσιο προς τον ιδιωτικό τομέα».
Από πλευράς του, ο πρόεδρος του κλάδου νοσηλευτών της ΠΑΣΥΔΥ, Πρόδρομος Αργυρίδης, τόνισε, μιλώντας στον «Φ», ότι «το πρόβλημα υπάρχει ήδη και, δυστυχώς, προβλέπουμε ότι θα επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια. Η Πολιτεία πρέπει να εξεύρει τρόπους ώστε να πεισθούν οι τελειόφοιτοι των Λυκείων μας να επιλέξουν την νοσηλευτική για τις σπουδές τους».
Πρόκειται, είπε ο κ. Αργυρίδης, «για ένα φαινόμενο το οποίο παρατηρείται και στο εξωτερικό. Κυρίως μετά την πανδημία, και τα όσα τότε έβλεπαν το φως της δημοσιότητας τότε, το επάγγελμα του νοσηλευτή κατέστη μη ελκυστικό για τους νέους και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να ξεπεράσουμε. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι κάποιες χώρες, όπως για παράδειγμα το Ηνωμένο Βασίλειο, προχωρεί σε άλλες λύσεις, εισάγει νέους θεσμούς όπως είναι τα διαφορετικά επίπεδα νοσηλευτικής, για να καλύψει τα κενά που έχουν δημιουργηθεί».
