«Οι εθελοντές της Κύπρου βοήθησαν το ταλαιπωρημένο μας νησί να επιβιώσει μέσα σε πολλές αντίξοες συνθήκες στηρίζοντας ανθρώπους και κοινότητες, αθόρυβα πολλές φορές και πάντα με ανιδιοτέλεια» ανέφερε στον «Φ» ο πρόεδρος του Παγκύπριου Συντονιστικού Συμβουλίου Εθελοντισμού Ηλίας Δημητρίου και η δήλωση του επιβεβαιώνεται από την αθόρυβη και ανιδιοτελή δράση και προσφορά χιλιάδων εθελοντών κι εθελοντριών περιλαμβανομένων αυτών που μίλησαν στην εφημερίδα μας στο πλαίσιο του ρεπορτάζ.
Σημαντική είναι η παρατήρηση της κοινωνικής λειτουργού στο Σώμα Εθελοντών Λευκωσίας Μαρίας Αντωνίου ότι «αντίθετα από την επικρατούσα εντύπωση ότι οι εθελοντές/ντριες είναι άνθρωποι με πολύ χρόνο στη διάθεσή τους που έχουν τον εθελοντισμό ως… χόμπι, πολλοί είναι πολυάσχολα άτομα με διάφορες υποχρεώσεις στην προσωπική τους ζωή, ανάμεσα τους και πολύτεκνοι ή και εργαζόμενοι σε δυο και τρεις δουλειές! Δεν έχουμε – πρόσθεσε – πολλούς εθελοντές που σχολνούν στη 1 ή 2 το μεσημέρι, έχουμε εθελοντές που εργάζονται μέχρι τις 5 το απόγευμα, που έχουν παιδιά, αλλά που βρίσκουν χρόνο π. χ. για να φροντίσουν και να κρατήσουν παρέα σε ένα παππού ή μια γιαγιά. Ο εθελοντής βοηθά άτομα που χρειάζονται βοήθεια γιατί το θέλει και όχι γιατί έχει χρόνο στη διάθεση του».
Σε σχέση με τα άτομα που χρειάζονται βοήθεια, είναι αποκαλυπτική η αναφορά της εθελόντριας Γιόλας Λεωνίδου ότι «δεν είναι λίγες οι κυπριακές οικογένειες που δεν έχουν τα στοιχειώδη… οικογένειες συμπολιτών μας δεν έχουν καν πιάτα, ούτε γάλα για τα μωρά τους!». Και όπως σχολίασε μια άλλη εθελόντρια η Χριστίνα Αντωνιάδου, «υπάρχουν στην Κύπρο πολλοί εθελοντές, αλλά πιο πολλοί είναι αυτοί που τους χρειάζονται». Σε κάθε περίπτωση όμως, ο εθελοντισμός έχει δύο… κατευθύνσεις. «Διαθέτω πολλές ώρες κάθε μέρα στον εθελοντισμό και είναι πολύ κουραστικό… αλλά τη στιγμή που βλέπεις ένα χαμόγελο, που ακούς ένα «ευχαριστώ», φεύγει όλη σου η κούραση και για μένα αυτό είναι αρκετό», μας είπε η εθελόντρια Μαρία Γεωργίου, με τη φίλη και συνεργάτιδα της Στάλω Πιθαρά να συμπληρώνει ότι «στην πραγματικότητα ο εθελοντής μέσα από την προσφορά παίρνει πολύ περισσότερα από όσα δίνει».
Σε ένα πάρτι γενεθλίων…
Συναντήσαμε την εθελόντρια Μαρία Γεωργίου σε αίθουσα εκδηλώσεων δίπλα σε παιδότοπο στη Λευκωσία, στη διάρκεια πάρτι γενεθλίων που οργάνωσε για 7χρονο παιδί μητέρας μονογονιού που όμως μας είπε τη γνώρισε πριν λίγους μήνες, μέσω του Σώματος Εθελοντών Λευκωσίας. «Την τούρτα των γενεθλίων την αγόρασε εθελόντρια του οργανισμού «Αγκαλιάζω με Αγάπη», τα μπισκότα τα πρόσφερε άλλη εθελόντρια, τα αλμυρά πρόσφερε γνωστό αρτοποιείο, ενώ η ιδιοκτήτρια του παιδότοπου, μας πρόσφερε δωρεάν τον χώρο», μας είπε χαμογελώντας η κυρία Γεωργίου. Μας εξήγησε ότι κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθά τη μητέρα αυτή και τα δυο παιδιά της από τα οποία το μικρότερο είναι μόλις 7 μηνών βρέφος. «Στις αρχές του Δεκέμβρη – πρόσθεσε – με τη βοήθεια μαθητριών και μαθητών του Ομίλου Εθελοντισμού του PASCAL Private English School Lefkosia ανακαινίσαμε το μικρό της διαμέρισμα που ήταν σε άθλια κατάσταση και φτιάξαμε και χριστουγεννιάτικο δέντρο που ήθελε πολύ το αγοράκι που γιορτάζει σήμερα. Τα παιδιά του PASCAL έφεραν επίσης κρεβατάκι για το μωρό και κρεβάτι για τη μητέρα αφού μέχρι τότε κοιμόταν σε στρώμα στο πάτωμα!».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Δεκαέξι νέοι εθελοντές από Ελλάδα, Τουρκία και Ιταλία εκπαιδεύονται στην Κύπρο
«Η αγάπη μπορεί να κάνει θαύματα»…
Η Μαρία Γεωργίου μας είπε ότι οι μικροί εθελοντές του ίδιου σχολείου βοήθησαν λίγους μήνες προηγουμένως στην ανακαίνιση του σπιτιού της «Άννας» (δεν είναι το πραγματικό της όνομα), 34χρονης γυναίκας που είναι άτομο με ειδικές ικανότητες και εξυπηρετείται από το Σώμα Εθελοντών Λευκωσίας. Η κοπέλα ζει μόνη της, μετά που η ηλικιωμένη μητέρα της μεταφέρθηκε σε οίκο ευγηρίας όπου και πέθανε πριν ενάμισι χρόνο. Τον τελευταίο χρόνο φοιτά στο Ίδρυμα Χρίστου Στέλιου Ιωάννου. Όπως παρατήρησε η κυρία Γεωργίου, «ο εθελοντισμός μπορεί να είναι «δίνω λεφτά για μια οικογένεια», ή «υιοθετώ μια οικογένεια και γίνεται μέρος της ζωής μου» ή μπορεί να είναι η περίπτωση της Άννας για την οποία είμαι κυριολεκτικά η «μαμά» της, μαζί με τη Στάλω Πιθαρά επίσης εθελόντρια στο Σώμα Εθελοντών Λευκωσίας για πολλά χρόνια. Η Άννα, μας αποκαλεί «μαμά ένα και μαμά δύο» αφού είμαστε καθημερινά δίπλα της και τη βοηθούμε σε ό,τι χρειάζεται. Ξεχωρίσαμε τους ρόλους μας και έτσι εγώ είμαι η κηδεμόνας της στο σχολείο, ενώ όταν είναι άρρωστη τρέχει η Στάλω αν χρειαστεί γιατρό ή φάρμακα. Όταν γνώρισα την Άννα πέρσι τον Γενάρη, φοβόταν να μιλήσει, φοβόταν να με προσεγγίσει, δεν χαμογελούσε, ήταν εντελώς απομονωμένη κοινωνικά. Πρώτη φορά στη ζωή της πήγε μαζί μου σε κατάστημα να αγοράσει ρούχα – και δεν ήξερε καν τι μέγεθος φορά – πρώτη φορά πήγε μαζί μου στο Mall, πρώτη φορά πήγε μαζί μου σινεμά, στη θάλασσα, στο βουνό, σε καφετέρια και σε πιτσαρία, που είναι πράγματα καθημερινά και δεδομένα για τον καθένα από εμάς. Όμως ενάμισι χρόνο από τότε που την αναλάβαμε με τη Στάλω και με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού προγράμματος στο ίδρυμα Χρίστου Στέλιου Ιωάννου, κοινωνικοποιείται, γνώρισε κόσμο, συμμετέχει στη χορωδία και στο θέατρο του σχολείου και έχει αποδειχτεί και πολύ καλή αθλήτρια! Έμαθε χειμερινό σκι και παίζει μπάσκετ και μάλιστα θα αντιπροσωπεύσει την Κύπρο στους Παραολυμπιακούς στο Βερολίνο! Το μήνυμα μου λοιπόν είναι ότι η αγάπη – και όχι τόσο τα χρήματα και τα υλικά αγαθά – μπορεί να κάνει πραγματικά θαύματα». Να σημειώσουμε ότι ζητήσαμε από την κοινωνική λειτουργό στο Σώμα Εθελοντών Λευκωσίας Μαρία Αντωνίου να σχολιάσει την περίπτωση της Άννας και μας απάντησε με μια μόνο φράση, ότι «οι δύο κυρίες έσωσαν κυριολεκτικά μια ζωή»…
«Ο τυχερός είσαι εσύ ο εθελοντής»
Από τα 63 της χρόνια όταν αφυπηρέτησε, η εθελόντρια Χριστίνα Αντωνιάδου κρατούσε για δέκα χρόνια καθημερινή επαφή με μια υπέργηρη κυρία, μέχρι που αυτή μεταφέρθηκε το καλοκαίρι του 2022 σε οίκο ευγηρίας όπου και πέθανε στα 97 της χρόνια. «Τη γνώρισα – μας είπε η κυρία Αντωνιάδου – μέσω του Σώματος Εθελοντών Λευκωσίας και πήγαινα και της έκανα παρέα τουλάχιστον μια φορά τη βδομάδα, ενώ της τηλεφωνούσα και κουβεντιάζαμε καθημερινά. Ήταν εντελώς μόνη, αφού τα παιδιά και τα εγγόνια της είναι εγκατεστημένα στο εξωτερικό όπου είχε ζήσει και η ίδια για πολλά χρόνια. Της αγόραζα κάτι αν χρειαζόταν και ένιωθε ότι είχε κάποιον κοντά της να τη νοιάζεται. Με θεωρούσε σαν κόρη της και παρόλο που είχε σχεδόν χάσει την όραση της, φτάσαμε σε ένα επίπεδο καλής επικοινωνίας μεταξύ μας και χαιρόμουν τη συντροφιά της. Ήταν από τις περιπτώσεις που ο τυχερός είσαι εσύ ο εθελοντής, γιατί ήταν ένα πολύ πνευματικό και γεμάτο ζωντάνια άτομο, παρά την προχωρημένη ηλικία της. Ένιωθα ότι έπαιρνα και όχι ότι έδινα. Πολλοί συμπολίτες μας δεν αφιερώνουν καθόλου χρόνο για τους ηλικιωμένους γονείς τους και αν πάνε να τους δουν, το κάνουν πάντα βιαστικά. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό, το να αναλάβεις να κάνεις παρέα έστω για λίγες ώρες τη βδομάδα σε ένα παππού ή σε μια γιαγιά. Αλλά και στα γηροκομεία υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη μοναξιά, αφού τα μέλη του προσωπικού δεν έχουν χρόνο – και δεν είναι η δουλειά τους – να επιδιώκουν μια πιο φιλική και προσωπική σχέση με τους ηλικιωμένους, πέρα από τη φροντίδα που προσφέρουν στο πλαίσιο της εργασίας τους. Οπότε και μια «καλημέρα» να πεις σε ένα παππού ή μια γιαγιά σε ένα οίκο ευγηρίας, είναι πολύτιμη γι’ αυτούς.
Η χαρά να βοηθάς έστω και λίγο…
Η εθελοντική δράση της καθηγήτριας Γιόλας Λεωνίδου άρχισε το 2012 όπως μας είπε, έξι χρόνια πριν αφυπηρετήσει – το 2018 – από το κολέγιο Intercollege όπου για 32 χρόνια δίδαξε Διοίκηση Γραφείου. «Ήμουν μέλος του Σώματος Εθελοντών Λευκωσίας – πρόσθεσε – και ήταν η περίοδος της οικονομικής κρίσης στην Κύπρο, οπότε παρατήρησα ότι αρκετές φοιτήτριες μου είχαν προβλήματα. Άκουσα μια μέρα μια από αυτές να λέει σε συμφοιτήτρια της που της είπε να πάνε στην καφετέρια, ότι «δεν έχει ούτε σεντ» και σοκαρίστηκα… Άρχισα να ενδιαφέρομαι και να προσέχω τι συνέβαινε γύρω μου. Σκέφτηκα τα προβλήματα των οικογενειών και απευθύνθηκα στο Σώμα Εθελοντών Λευκωσίας για να μας αναθέσει ως ομάδα του κολεγίου, κάποια εθελοντική δουλειά για άτομα που έχουν ανάγκη. Ενημέρωσα σχετικά και τις φοιτήτριες μου, που ανταποκρίθηκαν πρόθυμα και ήρθαν κοντά μου με μια απίστευτη για μένα προθυμία κι ενθουσιασμό. Μας επισκέφθηκε μια λειτουργός από το Σώμα Εθελοντών, μίλησε στις φοιτήτριες και μας υπέδειξε μια άπορη οικογένεια στην οποία πήραμε γλυκά και δώρα για τα παιδιά αφού πλησίαζαν Χριστούγεννα. Στη συνέχεια πηγαίναμε όπου μας υποδείκνυε το Σώμα Εθελοντών, σε οικογένειες δηλαδή που πραγματικά χρειάζονταν βοήθεια. Η επίσκεψη μας στο πρώτο σπίτι με την περίπου 10μελή ομάδα μου, ήταν ένα τεράστιο σοκ για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης εκείνων των ανθρώπων.
»Ένα Σάββατο θα πηγαίναμε σε μια κοινότητα λίγο έξω από τη Λευκωσία και τα δύο μωρά, όπως μου είπε η μητέρα τους, ξύπνησαν από τις 6 το πρωί και βγήκαν έξω περιμένοντας μας να πάμε… Τους στολίσαμε το δέντρο κι ένιωσαν τεράστια χαρά που τους πήραμε δώρα και γλυκά. Αυτό το κάναμε σε αμέτρητα σπίτια στη συνέχεια, ιδιαίτερα την περίοδο των Χριστουγέννων. Σε μια περίπτωση επισκεφθήκαμε μια άλλη κυπριακή οικογένεια, ένα ζευγάρι με παιδί 5 χρόνων, που έμεναν σε κατάστημα(!) και τα περισσότερα πράγματα του νοικοκυριού τους τα πήραμε εμείς. Δεν είχαν καν κρεβάτια… και στην τζαμαρία, αντί κουρτίνες είχαν τοποθετήσει εφημερίδες… Τους πήραμε όλα όσα δεν είχαν. Μέχρι σήμερα βοηθούμε αυτή την οικογένεια αφού στο μεταξύ πέθανε ο πατέρας… Από τότε που αφυπηρέτησα αυξήθηκε ακόμα περισσότερο η εθελοντική μου δράση, αφού πάντα υπάρχουν άτομα που δεν έχουν τίποτα! Τώρα μια κυρία χρειάζεται πλυντήριο και θα αρχίσω τα τηλεφωνήματα ότι «θέλω ένα πλυντήριο για μια κυρία που το χρειάζεται». Βρήκα μια οικογένεια στη Λεμεσό που διαθέτει πλυντήριο γιατί θα πάρει καινούργιο και θα πάει κάποιος γνωστός μου να το πάρει. Το ίδιο έγινε με ένα καναπέ που χρειαζόταν άλλη οικογένεια. Λεφτά μετρητά δεν δίνουμε, μόνο αγοράζουμε κουπόνια από εταιρίες και μεγάλες υπεραγορές και τα δίνουμε σε φτωχούς για αγορά τροφίμων και παιδικού γάλακτος – απαγορεύεται να αγοράσουν ποτά, τσιγάρα και είδη πολυτελείας.
»Μια γυναίκα που τη γνωρίζω μόνο από το τηλέφωνο μέσω του Σώματος Εθελοντών, μου στέλνει κάθε μήνα ένα ποσόν χρημάτων για να βοηθά άπορες οικογένειες. Θέλω να πω ένα μεγάλο μπράβο στον κόσμο που βοηθά τόσο πολύ. Οικογένειες που θέλουν να βοηθήσουν, μου φέρνουν ρούχα, πιατικά, κουβέρτες, κουρτίνες, σεντόνια, παπούτσια και τα αφήνουν στο γκαράζ του σπιτιού και έρχεται λειτουργός από το Σώμα Εθελοντών Λευκωσίας, τα φορτώνει και τα μεταφέρει στις οικογένειες που έχουν ανάγκη. Νιώθω απίστευτη ικανοποίηση και χαρά όταν καταφέρνω να δώσω κάτι, να βοηθώ έστω κι αυτό το λίγο»…
«Μέρος της κουλτούρας του σχολείου»
«Ο εθελοντισμός είναι πλέον μέρος της κουλτούρας του σχολείου και της καθημερινότητας των παιδιών», μας είπε η Νεκταρία Χατζησέργη βοηθός διευθύντρια υπεύθυνη για εξωσχολικές δραστηριότητες του PASCAL Private English School Lefkosia, όπου φοιτούν παιδιά 12 – 18 χρόνων. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στον Όμιλο Εθελοντισμού του σχολείου, ένα από τους 28 Ομίλους που δραστηριοποιούνται στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.
«Πέντε μέρες το χρόνο – μας είπε – τα παιδιά αντί να κάνουν μαθήματα, ασχολούνται με τον Όμιλο που επέλεξαν και στη συγκεκριμένη περίπτωση με τον εθελοντισμό. Βγαίνει ένα πλάνο από το τέλος της προηγούμενης χρονιάς και οι περισσότερες δράσεις γίνονται σε στενή συνεργασία με το Σώμα Εθελοντών Λευκωσίας την περίοδο από Οκτώβρη μέχρι Μάρτη. Τα παιδιά κάνουν καθαρισμό παραλιών, βοηθούν στην ανακαίνιση ενός σπιτιού, στον εξοπλισμό ενός παιδικού δωματίου και άλλη εθελοντική δουλειά. Εκτός από τον Όμιλο, κάνουμε εθελοντισμό και μέσω του συστήματος των Εστιών – όπως είναι η πώληση λαχνών για φιλανθρωπικό σκοπό σε συνεργασία με οργανισμούς. Φέτος συνεργαστήκαμε με το «Ένα Όνειρο Μια Ευχή», το «ΠΑΣΥΚΑΦ», το «EUROPA DONNA CYPRUS» και το «Myasthenia Gravis Cyprus» που μας δίνουν λαχνούς και τους πουλούν μαθητές μας. Επίσης μέρος των εσόδων οποιασδήποτε εκδήλωσης οργανώσει το σχολείο, δίνονται σε κάποιο φιλανθρωπικό ίδρυμα. Πρόσφατα με τα έσοδα από το «μπάρμπεκιου» του σχολείου αγοράσαμε έπιπλα και παιγνίδια για παιδιά με αυτισμό. Επίσης γιορτάζουμε κάποιες διεθνείς μέρες που επιλέγουμε από την αρχή της χρονιάς και μαζεύουμε χρήματα για άτομα που έχουν ανάγκη. Με κάθε ευκαιρία δηλαδή, βοηθούμε συνανθρώπους μας όσο γίνεται ως σχολείο, το διάστημα από Σεπτέμβρη μέχρι Ιούνιο. Φέτος τα παιδιά μας βοήθησαν για πρώτη φορά στους Παραολυμπιακούς Αγώνες ως εθελοντές. Επίσης έχουμε το διετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα International Baccalaureate (Διεθνές Απολυτήριο Μπακαλορεάτ) που δίνεται στους μαθητές που το επιλέγουν μαζί με το απολυτήριο τους και περιλαμβάνει υποχρεωτική εθελοντική δράση.
“Ακόμα μια σημαντική πρωτοβουλία του σχολείου μας ήταν η επίσκεψη μαθητών μας τα Χριστούγεννα στο Μακάρειο Νοσοκομείο όπου έδωσαν δώρα στα παιδιά που νοσηλεύονταν, έκαναν κοινές δραστηριότητες και πέρασαν τη μέρα τους μαζί τους. Επίσης κάθε Χριστούγεννα πριν κλείσει για διακοπές το σχολείο, το κάθε τμήμα επιλέγει ένα φιλανθρωπικό σκοπό και ετοιμάζει ένα χριστουγεννιάτικο κουτί. Είναι ένα χριστουγεννιάτικο δώρο που επιλέγουν τα παιδιά. Κάποιοι μαθητές επέλεξαν τα καταφύγια ζώων, οπότε ετοίμασαν τεράστια κουτιά, τα γέμισαν με τρόφιμα και κουβέρτες και τα πήραν στα καταφύγια. Άλλοι επέλεξαν να βοηθήσουν πρόσφυγες, ενώ άλλοι «υιοθέτησαν» μια οικογένεια του Σώματος Εθελοντών Λευκωσίας».
«Χρόνια ανάπτυξης, προόδου, δημιουργίας»
Ηλίας Δημητρίου πρόεδρος Παγκύπριου Συντονιστικού Συμβουλίου Εθελοντισμού:
«Φέτος γιορτάζουμε μια ιστορική στιγμή, τα 50 χρόνια από την ίδρυση του Παγκύπριου Συντονιστικού Συμβουλίου Εθελοντισμού. Το ΠΣΣΕ είναι ένας θεσμός με μακρά ιστορία. Η μεγάλη και καλά οργανωμένη δομή μας, η φιλοσοφία, η κουλτούρα, η συνέπεια προς τις αρχές και τις αξίες που πρεσβεύουμε, μας βοηθούν να ενώνουμε τους ανθρώπους, τους φορείς και κάθε τομέα της κοινωνίας για να πετυχαίνουμε ακόμα και αυτό που στην αρχή φαίνεται ανέφικτο. Θα περίγραφα τα τελευταία πενήντα αυτά χρόνια ως χρόνια ανάπτυξης, προόδου, δημιουργίας και αλληλεγγύης. Όλα τα ζητήματα που απασχολούσαν την κοινωνία, ήταν πάντα στις προτεραιότητες μας και διαπερνούν όλο μας το έργο. Tο Παγκύπριο Συντονιστικό Συμβούλιο Εθελοντισμού, το Ανώτατο Συντονιστικό Σώμα Εθελοντικής Προσφοράς με βάση τον Περί Παγκυπρίου Συντονιστικού Συμβουλίου Εθελοντισμού Νόμο του 61(Ι)2006 που αντικατέστησε το Νόμο του 1989, θα συνεχίσει άοκνα τις προσπάθειες του για να διασφαλίσει ένα καλύτερο και ευνοϊκότερο περιβάλλον για τους εθελοντές και τις οργανώσεις, να συμβάλλει στη διαμόρφωση πολιτικών, να συντονίζει τις οργανώσεις μέλη του, τόσο μεταξύ τους όσο και με τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, αλλά και να χτίζει σχέσεις εμπιστοσύνης με τον επιχειρηματικό κόσμο, να καθοδηγεί και να ενδυναμώνει τους οργανωμένους φορείς. Θα συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε δράσεις συλλογικά, να ενώνουμε τους ανθρώπους και κάθε φορέα της κοινωνίας που τους συνδέουν κοινοί στόχοι ή κίνδυνοι, προς όφελος της κοινωνίας και του εθελοντισμού, αφού μόνο μέσα από συνέργειες μπορούμε να πετύχουμε θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία».
