Πριν από το τέλος του 2025 είναι ο χρονικός ορίζοντας που έχει θέσει ως στόχο του το υπουργείο Παιδείας, για να ολοκληρώσει όλες τις απαιτούμενες διαδικασίες για τροποποίηση της νομοθεσίας της Ειδικής Εκπαίδευσης προς την κατεύθυνση του συμπεριληπτικού σχολείου.

Διαδικασίες οι οποίες αναμένεται να προκύψουν μέσα από τον διάλογο που έχει ήδη ξεκινήσει για το εν λόγω θέμα. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη ο δεύτερος κύκλος της διαβούλευσης του υπουργείου Παιδείας με τους εμπλεκόμενους φορείς, τους οποίους έχει ήδη δει μία φορά το προηγούμενο διάστημα, με στόχο μια πρώτη ανταλλαγή απόψεων αλλά και κωδικοποίηση των διαφόρων θέσεων και απόψεων που υπάρχουν επί του ζητήματος της Ειδικής Εκπαίδευσης και της ανάγκης να εφαρμοστεί η Ενιαία Εκπαίδευση μέσα σε ένα σχολείο το οποίο θα είναι στην πράξη συμπεριληπτικό για τους μαθητές.

Ο διάλογος διεξάγεται μεταξύ του υπουργείου Παιδείας και των οργανώσεων και φορέων γονέων που εκπροσωπούν μαθητές και παιδιά, καθώς επίσης και με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις. Πηγή του Υπουργείου ανέφερε στον «Φ» για τον εν λόγω διάλογο ότι όταν ολοκληρωθεί και αυτή του η φάση, θα ακολουθήσει ο τρίτος του κύκλος με στόχο να υπάρξει το κείμενο, το οποίο θα επιχειρήσει να τροποποιήσει την υφιστάμενη νομοθεσία προς την υλοποίηση του συμπεριληπτικού σχολείου. Όπως έχει επισημανθεί, στόχος των αλλαγών που επιχειρούνται είναι ο παιδαγωγικός εκσυγχρονισμός του συστήματος και η δημιουργία ενός σχολείου για όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως αναπηρίας ή άλλων εκπαιδευτικών αναγκών.

Σημειώνεται ότι από πλευράς του, το υπουργείο Παιδείας, στο πλαίσιο του πρώτου κύκλου διαβούλευσης, ζήτησε και έλαβε τις εισηγήσεις και απόψεις των εμπλεκόμενων φορέων, περιλαμβανομένων των συνδέσμων γονέων, των συνδικαλιστικών οργανώσεων και άλλων ειδικών, σε σχέση με την αναθεώρηση του πλαισίου εκπαίδευσης των παιδιών ειδικής αγωγής και τη μετάβαση στην ενιαία συμπεριληπτική εκπαίδευση. Οι απόψεις αυτές έχουν ήδη καταγραφεί, κωδικοποιηθεί και λαμβάνονται υπόψη στη διαμόρφωση του προτεινόμενου πλαισίου αλλαγών.

Αυτή την περίοδο, η υπουργός Αθηνά Μιχαηλίδου πραγματοποιεί δεύτερο κύκλο συναντήσεων με τους εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου να συζητήσει αναλυτικά επί των σημείων που έχουν τεθεί σε σχετική επιστολή της. Σε επόμενο στάδιο, θα ετοιμαστεί τροποποιητικό νομοσχέδιο, το οποίο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέσω της πλατφόρμας «η-Διαβούλευση», προκειμένου να εξασφαλιστεί η ευρύτερη δυνατή συμμετοχή της κοινωνίας.

Μεταξύ των βασικών αλλαγών που προτάθηκαν και συζητούνται είναι η συγκατάθεση γονέων για το πλαίσιο φοίτησης των παιδιών τους όταν αυτά φοιτούν για πρώτη φορά στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, διαδικασία επαναξιολόγησης των παιδιών, διαδικασία και χρονοδιαγράμματα υποβολής παραπομπών στις Επαρχιακές Επιτροπές Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, τη διαφοροποίηση στη διδασκαλία και στην αξιολόγηση, το απολυτήριο, η κατάργηση των Ειδικών Μονάδων και φοίτηση στη γενική τάξη με εφαρμογή ενισχυμένης ατομικής ή ομαδικής στήριξης, η ενίσχυση εκπαιδευτικού δυναμικού, η αναθεώρηση των όρων εργοδότησης, αξιολόγησης και επιμόρφωσης των σχολικών βοηθών/ συνοδών κ.ά.

Αυτό πάντως που ξεκαθαρίστηκε είναι πως όλα τα προτεινόμενα σημεία τελούν υπό διαβούλευση και καμία από τις αλλαγές δεν είναι ακόμη τελική. Οι απόψεις των εμπλεκόμενων συνεχίζουν να συγκεντρώνονται από το Υπουργείο στο δεύτερο κύκλο διαβούλευσης, με στόχο την ενίσχυση του διαλόγου και τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου, δικαιότερου εκπαιδευτικού συστήματος.

Επί τάπητος και σημεία διαφωνίας με εμπλεκόμενους φορείς

Αξίζει να σημειωθεί πως σημεία των εισηγήσεων του υπουργείου Παιδείας που έχουν ήδη κατατεθεί, προκάλεσαν προβληματισμό σε φορείς, οι οποίοι εκφράζουν διαφωνίες κυρίως ως προς τη φιλοσοφία ορισμένων πτυχών που προωθούνται. Από δημόσια συζήτηση που έχει διεξαχθεί μεταξύ γονέων που εκπροσωπούν διάφορους εμπλεκόμενους φορείς, μερικά από τα σημεία που προτάσσονται είναι η συντήρηση δύο νομοθεσιών, ενώ οι ίδιοι ξεκάθαρα προκρίνουν μία νομοθεσία που να διασφαλίζει εφαρμογή της Ενιαίας Εκπαίδευσης καθώς επίσης και στον τρόπο παραπομπής παιδιών σε αξιολογήσεις. Όπως επισημαίνεται από φορείς, με τις εισηγήσεις που έχουν κατατεθεί συντηρείται η διαδικασία της παραπομπής παιδιών σε αξιολογήσεις χωρίς τη γονική συναίνεση και εξακολουθεί, όπως αναφέρουν, να επιτρέπεται ο διαχωρισμός και αποκλεισμός παιδιών από τις γενικές τάξεις.

Ένα ακόμη από τα σημεία που αναμένεται να απασχολήσει τους εμπλεκόμενους φορείς στο πλαίσιο του διαλόγου είναι και η εισήγηση του υπουργείου Παιδείας για κατάργηση των ειδικών μονάδων στα σχολεία. Κι αυτό διότι, η τακτική αυτή αναμένεται να αλλάξει όνομα, το οποίο παρουσιάζεται στις εισηγήσεις ως Πρόγραμμα Ενισχυμένης Στήριξης και αυτό με βάση απόφασης της Επαρχιακής Επιτροπής Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΕΕΑΕ).

«Τρέχουν» οι επιμορφώσεις

Στο μεταξύ, ένας από τους πιο σημαντικούς πυλώνες, τόσο για το σύστημα που θα αλλάξει, όσο και για το υφιστάμενο που εφαρμόζεται τώρα σε θέματα Ειδικής Εκπαίδευσης εντός σχολείων, είναι και η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για τα διάφορα θέματα και πτυχές που υπάρχουν ή και προκύπτουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Δημοτικής, Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, προχωρεί σε διερεύνηση των επιμορφωτικών αναγκών εκπαιδευτικών και σχολικών συνοδών, σε θέματα ειδικής εκπαίδευσης. Όπως αναφέρεται σε σχετική εγκύκλιο, η  εν λόγω διερεύνηση, αποσκοπεί στον καλύτερο σχεδιασμό και προγραμματισμό των επιμορφωτικών δράσεων που θα προσφερθούν την επόμενη σχολική χρονιά 2025-2026.