Με έναν μήνα καθυστέρηση αναμένεται να ολοκληρωθεί και να παραδοθεί το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής που συστάθηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα, Γιώργο Σαββίδη, για τους χειρισμούς σε σχέση με τις ανακλήσεις οχημάτων με ελαττωματικούς αερόσακους Takata. Όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής, Μιχαλάκης Χριστοδούλου, η έκθεση αναμένεται να κατατεθεί έως τις 12 Ιουλίου.
Η Ερευνητική Επιτροπή, η οποία διορίστηκε τον Μάρτιο, ζήτησε και έλαβε παράταση ενός μήνα λόγω του ευρύτατου φάσματος των όρων εντολής της. Το τελικό πόρισμα αναμένεται να καταγράψει ενδεχόμενες πράξεις ή παραλείψεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων, να εντοπίσει νομοθετικά και ρυθμιστικά κενά και να προτείνει βελτιωτικά μέτρα ώστε να αποτραπούν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον. Με ενδιαφέρον αναμένεται η τελική έκθεση, η οποία ενδέχεται να ανοίξει τον δρόμο για ποινικές ή διοικητικές ευθύνες.
Κεντρικό ρόλο στο πόρισμα θα διαδραματίσει η διερεύνηση των συνθηκών και των λόγων που οδήγησαν στην έκδοση της εγκυκλίου του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ), ημερομηνίας 21 Μαρτίου 2017, η οποία αφορά τις ανακλήσεις οχημάτων, ανεξαρτήτως του είδους έγκρισης τύπου που αυτά φέρουν.
Με την εγκύκλιο του 2017, παρατηρείται μεταστροφή του ΤΟΜ στο θέμα των ανακλήσεων για τα «γκρίζα» οχήματα, δηλαδή αυτά χωρίς Ευρωπαϊκή Έγκριση Τύπου (ΕΕΤ) και διευκρινίζεται πως πλέον οι διανομείς του κατασκευαστή δεν έχουν καμία ευθύνη για τις ανακλήσεις μεταχειρισμένων οχημάτων.
Σημειώνεται ότι την πλήρη απαλλαγή των διανομέων από την υποχρέωση για τις ανακλήσεις «γκρίζων» οχημάτων δεν ακολούθησε επιπρόσθετη εγκύκλιος που να καθορίζει ποιοι και πώς θα ενημέρωναν τους ιδιοκτήτες αυτών και έτσι ουσιαστικά έσπασε η αλυσίδα ενημέρωσης των ιδιοκτητών οχημάτων χωρίς ΕΕΤ. Η εγκύκλιος του 2017 ήταν η αρχή των προβλημάτων στις ανακλήσεις εκατοντάδων χιλιάδων εισαγόμενων οχημάτων και είναι κάτι που έχει απασχολήσει την Ερευνητική Επιτροπή κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων που προηγήθηκαν.
Η έρευνα της Επιτροπής εξετάζει ειδικά τις περιπτώσεις τροχαίων που σημειώθηκαν το 2017, 2023 και 2024, τα οποία σχετίζονται με πιθανή δυσλειτουργία των αερόσακων. Στις 30 Ιουλίου 2017, τέσσερις μόλις μήνες μετά την περιβόητη εγκύκλιο είχαμε τον κρίσιμο τραυματισμό σε τροχαίο ατύχημα μετά από έκρηξη αερόσακου Takata του Αλέξανδρου Λούγκου. Σημειώνεται ότι ο Λούγκος κατέθεσε σε κλειστή συνεδρία της Ερευνητικής Επιτροπής και πλέον τα μέλη της Επιτροπής θα πρέπει να αποφασίσουν για το συγκεκριμένο περιστατικό και να εισηγηθούν εάν και εφόσον εντοπιστούν ευθύνες να αποδοθούν μη αποκλειομένου του επανανοίγματος του φακέλου που έχει αρχειοθετηθεί από την Αστυνομία.
Η τελευταία κατάθεση
Η τελευταία συνεδρία της Επιτροπής πραγματοποιήθηκε χθες, με την κατάθεση του διευθυντή Τροχαίας Αρχηγείου Αστυνομίας, Χάρη Ευριπίδου. Στο επίκεντρο της κατάθεσης βρέθηκε η ενημέρωση προς το Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας για τα τροχαία δυστυχήματα που αποδίδονται σε ελαττωματικούς αερόσακους.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής έθεσε το ερώτημα εάν η Αστυνομία ενημέρωνε το Συμβούλιο για τα περιστατικά, λαμβάνοντας την απάντηση πως δεν υπήρχε υποχρέωση να παρασχεθούν λεπτομέρειες για κάθε ατύχημα, από τη στιγμή που δεν προκύπτει κάτι τέτοιο από τη νομοθεσία. «Δεν αναφέρεται η Αστυνομία στο κάθε ατύχημα ξεχωριστά», είπε ο κ. Ευριπίδου, προσθέτοντας ότι παρέχονται μόνο στατιστικά δεδομένα. Στην επίμονη ερώτηση του κ. Χριστοδούλου για το εάν δεν υπήρχε τουλάχιστον η λογική υποχρέωση ενημέρωσης του Συμβουλίου για περιστατικά με ελαττωματικά εξαρτήματα, ο κ. Ευριπίδου επανέλαβε ότι η αρμοδιότητα για τέτοιες ενημερώσεις ανήκε σε άλλες Υπηρεσίες, όπως η Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία.
Συγγνώμη από τον πρόεδρο της Επιτροπής – Αντιδράσεις συγγενών
Μετά το τέλος της συνεδρίας, ο κ. Χριστοδούλου ζήτησε δημόσια συγγνώμη από τους γονείς των θυμάτων που έχασαν τη ζωή τους λόγω των ελαττωματικών αερόσακων Takata, δηλώνοντας: «Η Πολιτεία δεν κατάφερε να τους παράσχει ασφάλεια».
Η αντίδραση των συγγενών ήταν έντονη. Ο Γιάννος Γιωργαλλής, πατέρας της Στυλιανής Γιωργαλλή, που είχε θανατηφόρο ατύχημα στις 21 Οκτωβρίου 2024, έκανε λόγο για ευθύνες που πρέπει να αποδοθούν, σχολιάζοντας: «Ακούσαμε πολλά “δεν ήξερα, δεν με ενημέρωσαν”. Αυτά για μένα είναι φθηνές δικαιολογίες».
Από την πλευρά της, η Μαρία Λούη, μητέρα του Κυριάκου Όξινου που κατέληξε μετά από τροχαίο στις 24 Ιανουαρίου 2023, δήλωσε πως κατά τη διάρκεια της διαδικασίας «είδαμε τη λογική έναντι του παραλόγου». Επέκρινε το κράτος για αδράνεια, επισημαίνοντας: «Ακόμα κυκλοφορούν στους δρόμους της Κύπρου χιλιάδες αυτοκίνητα με τους φονικούς αερόσακους Takata». Η κ. Λούη ευχαρίστησε την Επιτροπή για τη στάση της, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι το πόρισμα «θα είναι καταπέλτης» και θα οδηγήσει σε απονομή ευθυνών.
