Αλλάζει το εργασιακό περιβάλλον στην Κύπρο: Οι κανόνες της νέας οδηγίας – Τα μέτρα μισθολογικής διαφάνειας

Αλλάζει το εργασιακό περιβάλλον το καλοκαίρι με την νέα κοινοτική οδηγία που πρέπει να εισαχθεί στο εθνικό δίκαιο. Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εντός της ΕΕ θα υποχρεούνται να δίνουν πληροφορίες σχετικά με τους μισθούς τους κατά τη δημοσίευση κενών θέσεων εργασίας και θα απαγορεύεται να ρωτούν τους υποψηφίους για το ιστορικό των αμοιβών τους.

Οι εργαζόμενοι θα έχουν επίσης το δικαίωμα να ζητούν πληροφορίες από τους εργοδότες τους σχετικά με το μέσο μισθό συναδέλφων με παρόμοια καθήκοντα.  Οι κανόνες της οδηγίας για τη διαφάνεια αποσκοπούν στην καταπολέμηση των μισθολογικών διακρίσεων και στη συμβολή στην εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών στην ΕΕ, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Η οδηγία πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως τις 7 Ιουνίου 2026. Οι κανόνες αυτοί θα πρέπει επίσης από τη συγκεκριμένη ημερομηνία να αρχίσουν να εφαρμόζονται. Οι κανόνες αποσκοπούν στην  καταπολέμηση των μισθολογικών διακρίσεων και στη συμβολή στην εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών στην ΕΕ, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Ένα σημαντικό στοιχείο για την εξάλειψη των μισθολογικών διακρίσεων είναι η μισθολογική διαφάνεια πριν από την έναρξη απασχόλησης. Ως εκ τούτου, η παρούσα οδηγία θα πρέπει να εφαρμόζεται και στους αιτούντες απασχόληση.

Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης διασφαλίζουν ότι οι εργοδότες διαθέτουν μισθολογικές δομές που αποκλείουν κάθε μισθολογική διάκριση λόγω φύλου.

Η αξιολόγηση της συγκρίσιμης εργασίας πρέπει να βασίζεται σε κριτήρια όπως οι δεξιότητες, η προσπάθεια, η ευθύνη και οι συνθήκες εργασίας, καθώς και σε άλλα κριτήρια που θεωρούνται συναφή με τη συγκεκριμένη εργασία ή θέση. Τα κριτήρια πρέπει να εφαρμόζονται με αντικειμενικό, ουδέτερο ως προς το φύλο τρόπο, αποκλείοντας κάθε άμεση ή έμμεση διάκριση λόγω φύλου.

Τα μέτρα μισθολογικής διαφάνειας καθορίζουν ότι όσοι ζητούν εργασία:

• Έχουν το δικαίωμα ενημέρωσης από τον μελλοντικό εργοδότη πριν από μια συνέντευξη, σχετικά με την αρχική αμοιβή για μια θέση εργασίας ή το εύρος της και, κατά περίπτωση, και για λεπτομέρειες σχετικά με τις διατάξεις της συλλογικής σύμβασης που εφαρμόζει ο εργοδότης σε σχέση με τη θέση·

•Οι εργαζόμενοι έχουν το δικαίωμα να ζητούν (απευθείας ή μέσω των εκπροσώπων τους ή του εθνικού φορέα ισότητας) πληροφορίες σχετικά με το ατομικό τους επίπεδο αμοιβής και τα μέσα επίπεδα αμοιβής, ανά φύλο, για κατηγορίες εργαζομένων που εκτελούν όμοια εργασία ή εργασία ίσης αξίας με αυτούς.

Η οδηγία να εφαρμόζεται σε όλους χωρίς εξαιρέσεις

Η οδηγία θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλους τους εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων με μερική απασχόληση, των εργαζομένων με σύμβαση ορισμένου χρόνου και των προσώπων που έχουν σύμβαση ή σχέση εργασίας με εταιρεία προσωρινής απασχόλησης, καθώς και στους εργαζομένους που κατέχουν διευθυντικές θέσεις, οι οποίοι έχουν σύμβαση ή σχέση εργασίας όπως ορίζεται από τη νομοθεσία, τις συλλογικές συμβάσεις και/ή την πρακτική που ισχύουν σε κάθε κράτος μέλος, λαμβανομένης υπόψη της νομολογίας του δικαστηρίου.

Υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν τα σχετικά κριτήρια, το οικιακό προσωπικό, οι κατά παραγγελία εργαζόμενοι, οι εργαζόμενοι βάσει δελτίου, οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες, οι εργαζόμενοι σε προστατευόμενη εργασία, οι ασκούμενοι και οι μαθητευόμενοι, υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας.

Η αρχή της ισότητας της αμοιβής θα πρέπει να τηρείται όσον αφορά τους μισθούς ή τις αποδοχές και κάθε άλλη αντιπαροχή, σε χρήμα ή σε είδος, που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι, άμεσα ή έμμεσα, από τον εργοδότη τους ως αντιπαροχή για την εργασία τους. Σύμφωνα με τη νομολογία του δικαστηρίου , η έννοια της αμοιβής θα πρέπει να περιλαμβάνει όχι μόνο τον μισθό, αλλά και συμπληρωματικά ή μεταβλητά στοιχεία της αμοιβής.

Στα συμπληρωματικά ή μεταβλητά στοιχεία θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλες οι παροχές πέραν του συνήθους βασικού ή κατώτατου μισθού ή αποδοχών τις οποίες λαμβάνει ο εργαζόμενος άμεσα ή έμμεσα, σε χρήμα ή σε είδος. Τέτοια συμπληρωματικά ή μεταβλητά στοιχεία ενδέχεται να περιλαμβάνουν, ενδεικτικά, επιμίσθια, αποζημίωση υπερωριακής απασχόλησης, ταξιδιωτικές διευκολύνσεις, επιδόματα στέγασης και σίτισης, αποζημίωση για την παρακολούθηση επιμορφώσεων, πληρωμές σε περίπτωση απόλυσης, νόμιμη αποζημίωση ασθενείας, νόμιμη απαιτούμενη αποζημίωση και επαγγελματικές συντάξεις.

Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομοιόμορφη παρουσίαση των πληροφοριών που απαιτούνται από την παρούσα οδηγία, τα επίπεδα αμοιβής θα πρέπει να εκφράζονται ως ακαθάριστες ετήσιες αποδοχές και ως αντίστοιχες ακαθάριστες ωριαίες αποδοχές.