Στις 12 Σεπτεμβρίου 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πακέτο μέτρων βοήθειας για επιχειρήσεις. Ειδικά σ΄ ότι αφορά φορολογικά θέματα, στα μέτρα περιλαμβάνονται τρεις προτάσεις για την απλούστευση των φορολογικών κανόνων στις μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις.
Μεταξύ των μέτρων ήταν και η Πρόταση Επιχειρήσεις στην Ευρώπη: Πλαίσιο για τη Φορολογία Εισοδήματος (Business in Europe: Framework for Taxation (BEFIT)), με στόχο να εισαγάγει ένα νέο, ενιαίο σύστημα για τον υπολογισμό της φορολογικής βάσης των ομίλων εταιρειών σε ολόκληρη την ΕΕ.
Η ιδέα να αναπτυχθεί ένα κοινό πλαίσιο φορολογίας των εταιρειών προς στήριξη της εσωτερικής αγοράς, αποτελούσε ανέκαθεν μέρος της ιστορίας της ΕΕ και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα έγγραφα πολιτικής της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας ήδη από τη δεκαετία του 1960. Ωστόσο, μετά από δεκαετίες λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, εξακολουθούν να μην υπάρχουν κοινοί κανόνες για τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ.
Σήμερα, οι μεγάλοι διασυνοριακοί όμιλοι πρέπει να συμμορφώνονται με έως και 27 διαφορετικά εθνικά φορολογικά συστήματα, γεγονός που καθιστά δύσκολη και δαπανηρή για αυτούς την επιχειρηματική δραστηριότητα σε ολόκληρη την Ένωση. Αυτή η πολυπλοκότητα δημιουργεί άνισους όρους ανταγωνισμού και αυξάνει τη φορολογική αβεβαιότητα και το κόστος φορολογικής συμμόρφωσης για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε περισσότερα από ένα κράτη μέλη και αποθαρρύνει τις διασυνοριακές επενδύσεις. Θέτει, επίσης, τις επιχειρήσεις της ΕΕ σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σύγκριση με τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αγορές συγκρίσιμου μεγέθους αλλού στον κόσμο.
Η πρόταση αυτή ορίζει ένα νέο πλαίσιο φορολογικών κανόνων για να βοηθήσει όλες τις εταιρείες ενός ομίλου να καθορίσουν τη φορολογική τους βάση και έτσι να επιτρέψει στον όμιλο να υποβάλει δήλωση πληροφοριών με τις φορολογικές βάσεις όλων των μελών του ομίλου στη φορολογική διοίκηση ενός κράτους μέλους. Στη συνέχεια, αυτές οι φορολογικές βάσεις θα συγκεντρωθούν σε επίπεδο ομίλου ΕΕ και θα κατανεμηθούν σε κάθε εταιρεία του ομίλου.
Τέλος, τα κράτη μέλη θα εφαρμόσουν τις δικές τους προσαρμογές και συντελεστή εταιρικού φόρου στην κατανεμημένη φορολογική βάση της εταιρείας που είναι εγκατεστημένη στη χώρα αυτή.
Οι νέοι κανόνες θα είναι υποχρεωτικοί για ομίλους που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ με ετήσια συνδυασμένα έσοδα τουλάχιστον 750 εκ. ευρώ. Για ομίλους με έδρα σε τρίτες χώρες, τα μέλη του ομίλου τους στην ΕΕ θα πρέπει να έχουν συγκεντρώσει τουλάχιστον 50 εκ. ευρώ ετήσιων συνδυασμένων εσόδων σε τουλάχιστον δύο από τα τέσσερα τελευταία οικονομικά έτη ή τουλάχιστον το 5% των συνολικών εσόδων του ομίλου. Αυτό διασφαλίζει ότι οι απαιτήσεις της πρότασης είναι ανάλογες με τα οφέλη της.
Το BEFIT αναμένεται ότι θα μειώσει το κόστος φορολογικής συμμόρφωσης για τις μεγάλες επιχειρήσεις, κυρίως για εκείνες που δραστηριοποιούνται σε περισσότερα από ένα κράτη μέλη και θα διευκολύνει τις εθνικές αρχές να προσδιορίσουν τους ορθώς οφειλόμενους φόρους.
Η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ), μελετώντας το θέμα έχει επικοινωνήσει με την BusinessEurope (Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Επιχειρήσεων) της οποίας είναι μέλος, με σκοπό να διερευνήσει περαιτέρω τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν την πρόταση αυτή και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Παρόλο που η BusinessEurope υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βελτίωση του συστήματος φορολογίας εισοδήματος εταιρειών στην ΕΕ., εν τούτοις υπάρχει προβληματισμός κατά πόσο η προτεινόμενη οδηγία BEFIT εκπληρώνει τους στόχους που έχουν τεθεί για απλούστευση του φορολογικού τοπίου και μείωση του κόστους συμμόρφωσης στην ΕΕ.
Επιγραμματικά, δεδομένης της σημαντικής πολυπλοκότητας που εισήχθη και των εργασιών που απομένουν για την ολοκλήρωση της λύσης του Πυλώνα 2 του ΟΟΣΑ, θα πρέπει πρώτα να επιτραπεί να σταθεροποιηθούν οι παγκόσμιοι κανόνες, προκειμένου οι επιχειρήσεις και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, να έχουν την ευκαιρία να αξιολογήσουν διεξοδικά την αποτελεσματικότητά και καταλληλότητα τους με την πάροδο του χρόνου.
Η BusinessEurope συνιστά τη διεξαγωγή αναθεώρησης του υφιστάμενου φορολογικού πλαισίου της ΕΕ για την αντιμετώπιση των εντοπισμένων ελλείψεων στους παγκόσμιους κανόνες. Αυτό θα πρέπει επίσης να στοχεύει στη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού φορολογικού πλαισίου της ΕΕ που θα επαναξιολογεί την αποτελεσματικότητα πολλών υφιστάμενων φορολογικών μέτρων.
Η ΟΕΒ αφουγκράζεται τις ανησυχίες που προβληματίζουν καθώς και τις σχετικές συστάσεις της BusinessEurope και παρακολουθεί τις εξελίξεις και θα τοποθετηθεί ανάλογα όταν το θέμα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.
Διευθυντής Τμήμα Οικονομίας και Διοίκησης (OEB)
