Μπορεί οι αριθμοί να ευημερούν αλλά οι άνθρωποι υποφέρουν. Είναι μια έκφραση η οποία χρησιμοποιείται συχνά τα τελευταία χρόνια, για να διαφανεί πως η βελτίωση των οικονομικών δεικτών δεν σημαίνει πως αντιστοιχεί με βελτίωση και της οικονομικής κατάστασης των Κυπρίων. Και αυτό, παρά τις αυξήσεις στις απολαβές που είχαν κάποιοι εργαζόμενοι, κυρίως αυτοί του δημοσίου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, εξαιτίας της ΑΤΑ, καθώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις ανεβάζουν ακόμη περαιτέρω τις τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέραν.
Τον Απρίλιο ο πληθωρισμός αυξήθηκε στο 2,4% από 1,2% που ήταν τον περασμένο Μάρτιο, γεγονός που οδήγησε σε αύξηση των τιμών των καυσίμων καθώς και κάποιων προϊόντων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Παρατηρητηρίου Τιμών της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείο Ενέργειας, τον περασμένο μήνα από το σύνολο 45 κατηγοριών βασικών προϊόντων, 21 κατηγορίες κατέγραψαν αύξηση και 18 κατηγορίες μείωση, ενώ άλλες 6 κατηγορίες δεν κατέγραψαν μεταβολή.
Την ίδια ώρα, κατά 10% αυξήθηκαν οι τιμές πώλησης και ενοικίασης διαμερισμάτων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023.
Όλα αυτά συνθέτουν ένα εξαιρετικά δύσκολο σκηνικό για τους καταναλωτές, οι οποίοι διαπιστώνουν πως μήνα με τον μήνα τα χρήματα τους τελειώνουν πολύ πιο σύντομα. Πέραν του 40% των μηναίων οικογενειακών εισοδημάτων, καταλήγει για την εξασφάλιση στέγης, είτε μέσω δανείου, είτε μέσω ενοικίου.
Επίσης, γύρω στο 30% των εισοδημάτων καταλήγει για την αγορά τροφίμων και καυσίμων και το 30% δαπανείται για την κάλυψη άλλων εξόδων. Πολλές οικογένειες αναγκάζονται να πάρουν και κάποια χρήματα που έχουν στην άκρη για να βγάλουν τον μήνα.
Φυσικά, οι εκάστοτε κυβερνώντες δεν αρέσκονται με την χρήση της συγκεκριμένης φράσης, θεωρώντας την ως υπερβολική, αλλά η πραγματικότητα είναι εκεί και η ακρίβεια είναι αισθητή σε όλους. Δεν μηδενίζουμε τα κυβερνητικά μέτρα που λήφθηκαν ύψους €291.3 εκατ. αλλά και τους περιορισμούς που θέτουν οι διάφοροι διεθνείς φορείς στη Δημοκρατία, για να λάβει πιο αποτελεσματικά μέτρα, ωστόσο η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη για πολλά νοικοκυριά. Τέλος του Ιουνίου, λήγει η κλιμακωτή επιδότηση των αυξήσεων των διατιμήσεων του ηλεκτρικού ρεύματος, μέτρο το οποίο εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια και έδωσε μεγάλη ανάσα στους καταναλωτές από τους φουσκωμένους λογαριασμούς του ηλεκτρισμού.
Την ίδια περίοδο εκπνέει και η εφαρμογή του μηδενικού ΦΠΑ σε βασικά είδη, όπως είναι στο ψωμί, στο γάλα, στα αυγά, στις παιδικές τροφές, στα προϊόντα για γυναικεία υγιεινή προστασία, στις παιδικές πάνες , στις πάνες ενηλίκων, ζάχαρη, σε καφέ, κρέας και λαχανικά. Μάλιστα, σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή, το συγκεκριμένο μέτρο έχει αποδώσει.
Συγκεκριμένα, κατά τους ελέγχους για την εφαρμογή του μέτρου του μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ, διαπιστώθηκε θετική επίδραση στις τιμές και κατ’ επέκταση τον πληθωρισμό εφόσον οι τιμές συγκρατούνται και σε ποσοστό περίπου 70% των προϊόντων οι τιμές έχουν παραμείνει στα επίπεδα της 5ης Μαΐου 2023 που εφαρμόστηκε το μέτρο.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του τελευταίου ελέγχου που διενεργήθηκε, η συμμόρφωση είναι καθολική με τα ποσοστά απόκλισης για το γάλα, αυγά, ζάχαρη, καφέ, βρεφικές πάνες, βρεφικό γάλα και λαχανικά στο 70-100% και για τα υπόλοιπα προϊόντα σε χαμηλότερο ποσοστό. Πέραν των πιο πάνω μέτρων, τέλος Ιουνίου σταματά η καταβολή και η εφάπαξ στήριξη των νοικοκυριών.
Πάντως, ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός στη συνέντευξη του στον «Φ» διαβεβαίωσε πως η Κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και αν και χρειαστεί να στηρίξει ομάδες του πληθυσμού, θα είναι έτοιμη να εφαρμόσει τα κατάλληλα μέτρα. Η ακρίβεια και οι ψηλές τιμές δεν κάνουν διακρίσεις, τους επηρεάζουν όλους, άλλους πολύ και άλλους λίγο. Συνεπώς, το κράτος, θα πρέπει να βρει άλλους τρόπους για κλιμακωτή στήριξη τόσο των ευάλωτων καταναλωτών όσο και της μεσαίας τάξης του πληθυσμού.
