Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε στη χώρα μας πόσο επιρρεπής είναι η οικονομία μας αλλά και πόσο εξαρτημένη είναι από εξωτερικούς παράγοντες.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του ’22, καθώς και ο πόλεμος του Ισραήλ με τη Χαμάς τέλη του 2023 και η πολιτική αστάθεια που επικρατεί σε άλλες γειτονικές χώρες απέδειξαν πόσο έχουν επηρεάσει την οικονομία, μεταβάλλοντας συνεχώς τα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα.
Καθοριστικό ρόλο στην τόνωση της οικονομίας, ιδιαίτερα σε τέτοιες επικρατούσες συνθήκες, διαδραματίζουν το κράτος και οι εκάστοτε Κυβερνήσεις, με την υλοποίηση έργων υποδομής και στρατηγικής σημασίας, που συχνά άμεσα ή έμμεσα καθοδηγούν και ενθαρρύνουν επιπρόσθετα την ιδιωτική πρωτοβουλία για επενδύσεις. Τα έργα υποδομών, πέραν της οικονομικής ανάπτυξης, συνεισφέρουν στη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων ανάπτυξης και στην εξωτερίκευση της οικονομίας, στοιχεία που βοηθούν την οικονομία της χώρας γενικότερα, μεταφέροντας στους επενδυτές αξιοπιστία και σταθερότητα.
Σύμφωνα με δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Αλέξη Βαφεάδη, αυτή την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη 40 έργα, ύψους 862 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ το Τμήμα Δημοσίων Έργων προγραμματίζει να υλοποιήσει σημαντικά οδικά έργα.
Άλλα δεκαπέντε έργα, ύψους 112 εκατομμυρίων ευρώ, βρίσκονται σε διαδικασία προσφορών, ενώ για την επόμενη τετραετία έχουν προγραμματιστεί και προωθούνται 72 έργα ύψους 1 δισεκατομμυρίου 258 εκατομμυρίων ευρώ. Οι αριθμοί και το μέγεθος των επενδύσεων έχω την άποψη ότι μιλούν από μόνοι τους.
Στην Πάφο, συγκεκριμένα, αναφέρω μερικά από τα έργα υποδομής που συζητούνται τα τελευταία είκοσι χρόνια και πέραν πάσης αμφιβολίας θα έδιναν οικονομική ανάπτυξη σε όλη την επαρχία.
– Ο διεθνής Αερολιμένας της Πάφου, παρά τις προσπάθειες κατά καιρούς από το ΕΒΕ Πάφου, φορείς και οργανωμένα σύνολα και παρά τις συμβατικές υποχρεώσεις της διαχειρίστριας εταιρείας δεν έχουν υλοποιηθεί οι επεκτάσεις στις εγκαταστάσεις του αεροδρομίου. Επενδύσεις που θα επέτρεπαν την αύξηση των αφίξεων του τουριστικού ρεύματος, την επέκταση και σύνδεση με άλλους προορισμούς, την αύξηση της συνδεσιμότητας με άλλες χώρες, προσελκύοντας επισκέπτες υψηλής εισοδηματικής στάθμης ακόμη και το ενδεχόμενο μεταφοράς έδρας εταιρειών και του προσωπικού τους στην πόλη και επαρχία Πάφου.
– Ο δρόμος Πάφου – Πόλις Χρυσοχούς, ο οποίος διανύει μια περίεργη φάση, με καταγεγραμμένες διαφωνίες μεταξύ του κράτους και της κατασκευάστριας εταιρείας, με την ευχή σύντομα να επιλυθούν οι όποιες διαφορές και να αποφευχθεί εμπλοκή. Το έργο αφορά την Α’ φάση του δρόμου, από την Πάφο μέχρι και το Στρουμπί, ενώ απομένει η Β’ φάση, της οποίας δεν έχουν ξεκινήσει οποιεσδήποτε διαδικασίες ωρίμανσης του έργου. Και αναφερόμαστε σε ένα έργο υποδομής, ζωτικής σημασίας για τους κατοίκους της υπαίθρου, αλλά κυρίως για τους κατοίκους του γεωγραφικού διαμερίσματος Πόλις Χρυσοχούς, με προοπτικές ανάπτυξης για όλη την ευρύτερη περιοχή.
– Τρίτο και πολυσυζητημένο έργο, η Μαρίνα της Πάφου, που αποτελεί έργο στρατηγικής ανάπτυξης, τόσο για την Πάφο όσο και για το κράτος. Βρισκόμαστε ακόμη στη διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών για επιλογή μελετητή.
Οι πολύπλοκες διαδικασίες
Τούτων λεχθέντων, εφιστώ την προσοχή στις δαιδαλώδεις, σύνθετες και πολύπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης, προσφοροδότησης, κατακύρωσης και υλοποίησης των έργων, που δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας.
Για κάθε έργο εμπλέκονται πάρα πολλές κρατικές υπηρεσίες, που πρέπει να εκφέρουν απόψεις, Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ημικρατικοί οργανισμοί (βλ. ΑΗΚ, ΑΤΗΚ κτλ), που πρέπει να καταθέσουν μελέτες και άλλα τμήματα, καθιστώντας την ωρίμανση και υλοποίηση του έργου χρονοβόρα, ασύμφορη και απελπιστική.
Την ίδια στιγμή παρατηρείται το φαινόμενο με τη συχνή εμπλοκή τέτοιων έργων είτε για οικονομικούς λόγους, είτε για τεχνικής φύσεως θέματα, καταλήγοντας συχνά σε νομικά αδιέξοδα και δικαστικές διαμάχες.
Υπάρχει και το δικαίωμα προσφυγής στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, όπου το ψηλότερο τέλος που δύναται να καταβληθεί από κάθε οικονομικό φορέα που επιθυμεί να καταθέσει προσφυγή για έργα άνω των €200.000 είναι μόνο οι €20.000! Και δίνεται ευχέρεια καθυστέρησης έργων δεκάδων εκατομμυρίων, πολλές φορές ανούσια, για λόγους τακτικισμού.
Είναι καιρός, λοιπόν, Πολιτεία και Βουλή να συνεργαστούν και να προχωρήσουν σε τομές, σε εκσυγχρονισμό των διαδικασιών, σε εκσυγχρονισμό των εγγράφων διαγωνισμού, ώστε να επιλέγονται οι καλύτερες εταιρείες, που θα μπορούν να ανταποκρίνονται στις συμβατικές τους υποχρεώσεις και όχι οι φθηνότερες.
Η εμπειρία και τα αποτελέσματα των τελευταίων χρόνων προβληματίζουν έντονα τους φορείς και οποιαδήποτε άλλη καθυστέρηση στον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών και στην επίλυση διαφορών, μόνο επιζήμια θα καταστεί.
* Γραμματέας/ Διευθυντής ΕΒΕ Πάφου
