Εδώ και αρκετό καιρό, ξένοι αλλά και τοπικοί φορείς καταγράφουν μεταξύ άλλων δύο βασικές ανησυχίες για την κυπριακή οικονομία, στα πλαίσια ετοιμασίας των εκθέσεων τους. Συγκεκριμένα, θίγουν το ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και το θέμα της υγείας και ειδικότερα της λειτουργίας του ΓεΣΥ.
Στην τελευταία του έκθεση για την Κύπρο, το ΔΝΤ αφού εξήρε τη χώρα μας για την ισχυρή οικονομική της ανάκαμψη και τη δημοσιονομική πειθαρχία, επισήμανε μεταξύ άλλων την ανάγκη για μείωση του δημόσιου χρέους και διατήρηση μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων έως ότου τα επίπεδα του χρέους πέσουν άνετα κάτω από το 60% του ΑΕΠ. Τόνισε ακόμη την ανάγκη για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στον τομέα της υγείας και την ενίσχυση της εποπτείας των ημικρατικών οργανισμών.
Όσον αφορά στον τραπεζικό τομέα, το ΔΝΤ κάλεσε τις Αρχές να επιτρέψουν στο πρόσφατα τροποποιημένο πλαίσιο εκποιήσεων να λειτουργήσει μαζί με το σχέδιο «Ενοίκιο έναντι δόσης» για να επιταχύνουν την επίλυση του προβλήματος των ΜΕΔ.
Πιο πρόσφατα, το Υπουργείο Οικονομικών, μέσα στο πλαίσιο του στρατηγικού πλαισίου δημοσιονομικής πολιτικής για την περίοδο 2025 – 2028 καταγράφει σε ειδικό κεφάλαιο τους κινδύνους που απειλούν την ομαλή πορεία της κυπριακής οικονομίας.
Μεταξύ άλλων, αναφέρει ότι οι εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα εξακολουθούν να θεωρούνται πιθανή πηγή κινδύνου κυρίως λόγω του ακόμη υψηλού (παρά τη σημαντική πρόοδο) ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ). Δεδομένης της εισβολής στην Ουκρανία, των κυρώσεων που επιβλήθηκαν, των επιπτώσεων στην πραγματική οικονομία και της ανόδου των βασικών επιτοκίων, δεν μπορεί να αποκλειστεί μια αύξηση των ΜΕΔ, αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Από την άλλη, υπογραμμίζεται ότι γίνονται συνεχώς σημαντικά βήματα προς την αποτελεσματική μείωση του επιπέδου των ΜΕΔ, ενώ το τραπεζικό σύστημα υποστηρίζεται από ανθεκτική κεφαλαιακή θέση και πλεονάζουσα ρευστότητα.
Δυνητικό κίνδυνο, όπως προστίθεται, αποτελεί και η επιβάρυνση των δημόσιων οικονομικών από το ΓεΣΥ, κυρίως μέσω των ελλειμμάτων του ΟΚΥπΥ, τα οποία δύναται να καλύπτει το κράτος κατά τα πρώτα 6 χρόνια λειτουργίας του, οι εργασίες του οποίου έχουν επιβαρυνθεί ιδιαίτερα λόγω της πανδημίας, προστίθεται.
Είναι φανερό ότι τα ΜΕΔ εξακολουθούν να απασχολούν τους αρμόδιους φορείς. Και αυτό γιατί μπορεί να έφυγαν από τους ισολογισμούς των τραπεζών, ωστόσο παραμένουν στην πραγματική οικονομία και στην κατοχή των εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων. Επομένως, θα πρέπει, παρά την όποια πρόοδο έχει επιτευχθεί στο συγκεκριμένο ζήτημα, να βρεθούν οι λύσεις για οριστική επίλυση του, ώστε να εκλείψει ο κίνδυνος αναθέρμανσης των ΜΕΔ.
Όσον αφορά δε στο ΓεΣΥ, τα ελλείμματα του ΟΚΥπΥ ανησυχούν τις εποπτικές αρχές, καθώς με τη διατήρηση των ελλειμμάτων σημαίνει ότι θα πρέπει το κράτος να συνεχίσει να στηρίζει τα κρατικά νοσηλευτήρια. Όπως σημειώνει και το ΔΝΤ, καθίστανται αναγκαίες οι μεταρρυθμίσεις εκείνες, οι οποίες θα συμβάλουν στην εξυγίανση και την εύρυθμη λειτουργία του ΟΚΥπΥ και κατ’ επέκταση του τομέα της υγείας στο σύνολο της.
