Ο υπόχρεος γονέας που διατάχθηκε να πληρώνει διατροφή για το ανήλικο τέκνο του, που συνήθως είναι ο πατέρας, οφείλει να καταβάλλει το ποσό έγκαιρα και με συνέπεια για κάλυψη των αναγκών διατροφής του ανήλικου.

Σε περίπτωση παράλειψης συμμόρφωσης του, ο άλλος γονέας, η μητέρα, δικαιούται να αποταθεί στο Οικογενειακό Δικαστήριο και να υπογράψει σχετική ένορκη δήλωση για έκδοση εντάλματος φυλάκισης του.

Το Δικαστήριο, λόγω της παράλειψης συμμόρφωσης με το διάταγμα διατροφής, καλεί τον υπόχρεο γονέα να παρουσιαστεί ενώπιον του και τότε δύναται να εκδώσει ένταλμα φυλάκισής του για την περίοδο που ορίζεται στο ένταλμα και επιπρόσθετα για την περίοδο που ορίζεται για το ποσό των εξόδων προς εκτέλεση του εντάλματος φυλάκισης.

Το θέμα ρυθμίζεται ειδικά στον περί Ποινικής Δικονομίας Νόμο, Κεφ.155, Μέρος IV Εκτελέσεις και Ανάληψη Χρηματικών Ποινών, όπου στο άρθρο 124Α προνοείται φυλάκιση λόγω μη πληρωμής του ποσού της διατροφής.

Το Δικαστήριο δεν εκδίδει ένταλμα φυλάκισης εκτός εάν προηγουμένως κλητευθεί ο υπόχρεος για την πληρωμή του ποσού της διατροφής και δεν παραστεί ή εάν παραστεί το Δικαστήριο ακούει τους λόγους που δεν επέτρεψαν στον υπόχρεο να καταβάλει τη διατροφή και ακολούθως εκδίδει το ένταλμα. Το Δικαστήριο έχει τη διακριτική ευχέρεια να του παράσχει εύλογο χρόνο για να πληρώσει.

Νομοθεσία

Το άρθρο 124Α του Κεφ.155 προνοεί ότι στις περιπτώσεις που πρόσωπο παραλείπει να συμμορφωθεί με διάταγμα διατροφής, το πρόσωπο προς όφελος του οποίου εκδόθηκε το διάταγμα δύναται να καταχωρίσει στο Δικαστήριο ένορκη δήλωση για την έκδοση εντάλματος φυλάκισης του υπόχρεου προσώπου. Το Δικαστήριο, αφού καλέσει τον επηρεαζόμενο να εμφανιστεί ενώπιον του δύναται να εκδώσει ένταλμα φυλάκισης του για την περίοδο που ορίζεται στο ένταλμα.

Για να καταστεί δυνατή η εμφάνιση του υπόχρεου προσώπου και να εκδοθεί το ένταλμα φυλάκισης, το Δικαστήριο καλεί γραπτώς τον επηρεαζόμενο να εμφανιστεί ενώπιον του κατά την καθοριζόμενη στην κλήση ημερομηνία, που ορίζεται το αργότερο εντός 15 ημερών από την καταχώριση της ένορκης δήλωσης, για να εξηγήσει τους λόγους γιατί παρέλειψε να συμμορφωθεί με το διάταγμα διατροφής και τον πληροφορεί ότι σε περίπτωση μη εμφάνισης το ένταλμα φυλάκισης δύναται να εκδοθεί.

Η επίδοση της κλήσης δύναται να επιτευχθεί με την αποστολή της στον επηρεαζόμενο με το σύνηθες ταχυδρομείο, με επιστολή που απευθύνεται σε αυτόν, στον τελευταίο γνωστό ή τον συνήθη τόπο διαμονής του. Αν ο επηρεαζόμενος δεν εμφανιστεί κατά την καθορισθείσα ημερομηνία, το Δικαστήριο δύναται να εκδώσει το ένταλμα φυλάκισης.

Αίτηση για άδεια έκδοσης προνομιακού εντάλματος

Το Ανώτατο Δικαστήριο στην απόφαση που εξέδωσε στην αίτηση 107/2024 ημερ.19.06.2024, εξέτασε αίτημα προσώπου υπόχρεου πληρωμής διατροφής που αιτήθηκε άδειας καταχώρησης αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari για ακύρωση του εντάλματος φυλάκισης του που εκδόθηκε από το Οικογενειακό Δικαστήριο σε αίτηση διατροφής.

Ο υπόχρεος εισηγείτο ότι το ένταλμα φυλάκισης εκδόθηκε κατά παράβαση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης γιατί δεν του επιδόθηκε έγκαιρα κλήση ώστε να μπορέσει να παραστεί και να ακουστεί στη διαδικασία. Υποστήριζε ότι πληροφορήθηκε από την εργασία του ότι είχε φθάσει φάκελος από το Δικαστήριο μετά που παρήλθε η προθεσμία να εμφανιστεί.

Το Δικαστήριο, εξετάζοντας την αίτηση διαπίστωσε ότι στην ένορκη δήλωση της πρώην συζύγου του που συνόδευε την κλήση, η ένορκη δήλωση της έφερε ημερομηνία την ημέρα που καλείτο να εμφανιστεί. Το Δικαστήριο έκρινε ότι ο φάκελος αποστάλθηκε στην εργασία του την ημέρα που αυτός καλείτο να εμφανιστεί, δηλαδή την ίδια ημέρα που η πρώην σύζυγος του ορκίστηκε τη συμπληρωματική ένορκη δήλωση και επομένως ήταν πολύ αργά να του δοθεί η ευκαιρία να εμφανιστεί.

Το Δικαστήριο παρέπεμψε στις πρόνοιες του άρθρου 124Α του Κεφ.155 και τόνισε ότι παρέκκλιση από τα θέσμια της δίκαιης δίκης που εγγυάται το άρθρο 30.2 του Συντάγματος, αναιρεί τη δίκη και καθιστά το αποτέλεσμα άκυρο. Κατ΄ ανάλογο τρόπο και για παρόμοιους λόγους αποστέρηση των δικαιωμάτων που κατοχυρώνει το άρθρο 30.3 ενέχει τις ίδιες συνέπειες εφόσον η άσκηση τους επιδιώκεται μέσα στα πλαίσια της δικαστικής λειτουργίας και όχι έξω ή σε αντίθεση με αυτά.

Γι’ αυτό έκρινε ότι ο αιτητής δεν κλήθηκε έγκαιρα να εμφανιστεί στη διαδικασία κατά την οποία εκδόθηκε το ένταλμα φυλάκισης του και του παρέσχε άδεια να καταχωρήσει αίτηση με κλήση για την έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari και ακύρωση του διατάγματος φυλάκισης, το οποίο ανέστειλε.

* Δικηγόρος στη Λάρνακα