Το έλα να δεις γίνεται τις τελευταίες ημέρες για την φορολογική μεταρρύθμιση. Κάποιες από τις αντιδράσεις είναι δικαιολογημένες και κάποιες άλλες είναι υπερβολικές. Κι αυτό, γιατί κάποιες από τις διαμαρτυρίες που υπάρχουν φαίνεται ξεκάθαρα πως οφείλονται στο γεγονός ότι επηρεάζονται κάποια συμφέροντα.
Οι αντιδράσεις αποδίδονται κυρίως στην λανθασμένη διαδικασία που ακολούθησε το κράτος για την ετοιμασία της φορολογικής μεταρρύθμισης. Παρά το γεγονός ότι η Κυβέρνηση υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο, καθώς ισχυρίζεται πως έγιναν πέραν των 50 διμερών συναντήσεων και τριών γενικών παρουσιάσεων με τους εμπλεκόμενους φορείς. Το αποτέλεσμα, όμως, είναι ακριβώς το αντίθετο. Ο υπουργός Οικονομικών και ο Έφορος Φορολογίας, έστω και αργά, άρχισαν τις επαφές με τους διαφόρους συνδέσμους για να υπάρξουν βελτιώσεις στα νομοσχέδια, τα οποία θα βρίσκονται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου.
Πάντως, όπως φαίνεται από τα μέχρι στιγμής δεδομένα η φορολογική μεταρρύθμιση θα είναι περίπλοκή, σε κάποιες περιπτώσεις προσφέρονται γενναιόδωρες φοροεκπτώσεις και σε κάποιες άλλες ελάχιστες. Επίσης, τα νομοσχέδια έχουν εμβολιαστεί με αυστηρές πρόνοιες και μέτρα για αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Τα συγκεκριμένα μέτρα έχουν περιληφθεί για να καλυφθεί το κενό των €200 εκατ. που δημιουργείται από την παραχώρηση εκπτώσεων. Μάλιστα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έγιναν το ποσό των €70 εκατ. θα καλυφθεί μέσω της αύξησης της κατανάλωσης, ενώ τα υπόλοιπα €130 εκατ. εκτιμάται πως θα προέλθουν με την εφαρμογή των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής. Ουσιαστικά το Υπουργείο Οικονομικών είχε βρεθεί μπροστά στο δίλλημα είτε επαναφοράς του φόρου ακινήτου και της επιβολής τέλους εταιρειών ύψους €800 το χρόνο, είτε της ενίσχυσης των μέτρων κατά τη φοροαποφυγής.
Το Υπουργείο, επέλεξε, αντί επιπρόσθετων φόρων να δώσει επιπρόσθετα όπλα στο Τμήμα Φορολογίας για να κυνηγήσει αυτούς που φοροδιαφεύγουν. Δεν νομίζω οι αντιδρούντες να είναι κατά της ενίσχυσης των προσπαθειών για καταπολέμηση της παραοικονομίας, γι’ αυτό θα ήταν ορθό κατά τη διάρκεια του διαλόγου που άρχισαν με το κυβερνητικό στρατόπεδο να απαιτήσουν όπως περιληφθούν ασφαλιστικές δικλείδες για να μην θυματοποιούνται οι φορολογούμενοι. Επιπρόσθετα, θα ήταν καλό να υποβάλουν και τις δικές τους θέσεις στην κυβερνητική πλευρά, για να ενισχυθούν τα μέτρα προς όφελος των φορολογούμενων.
Συνεπώς, κάποιοι παρά είναι δογματικοί καλύτερα να ενεργούν πιο διπλωματικά, γιατί με αυτό τον τρόπο ίσως να καταφέρουν να κερδίσουν πολύ περισσότερα από ό,τι περιμένουν. Κατά τις συζητήσεις που θα γίνουν στη Βουλή, θα ήταν καλό οι βουλευτές να απαιτήσουν την κατάθεση και των διαφόρων σεναρίων στα οποία στηρίχθηκε το Πανεπιστήμιο Κύπρου για την φόρο-μεταρρύθμιση, καθώς κάποιοι θεσμοί τα έχουν ζητήσει χωρίς ακόμη να τους δοθεί. Με την αξιολόγηση των συγκεκριμένων σεναρίων, όλα τα δεδομένα θα βρίσκονται ενώπιον των νομοθετών σε περίπτωση που θα προχωρήσουν σε κάποιες αλλαγές.
Δηλαδή, θα γνωρίζουν το δημοσιονομικό κόστος που θα έχει για το κράτος για παράδειγμα η αύξηση του αφορολογήτου εισοδήματος, κατάργηση κάποιων φορολογιών και αφαίρεση των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα εφαρμοστεί η φορολογική μεταρρύθμιση χωρίς να υπάρξει «τρύπα» στα δημόσια οικονομικά. Ο υπουργός Οικονομικών έχει ήδη προειδοποιήσει πως δεν θα διστάσει να αποσύρει την μεταρρύθμιση σε περίπτωση που η Βουλή αλλάξει τα φώτα των νομοσχέδιων. Αυτό το ενδεχόμενο ίσως βολέψει κάποιους. Πάντως, η συμπερίληψη των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής στα νομοσχέδια για την μεταρρύθμιση είναι προς της λανθασμένη κατεύθυνση, γιατί ουσιαστικά όλο το πλαίσιο της μεταρρύθμισης εξαρτάται από αυτά. Εάν για τα συγκεκριμένα μέτρα ετοιμαζόταν διαφορετικό κείμενο του νομοσχέδιου, δεν θα κινδύνευε να τιναχθεί στον αέρα όλη η μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Δυστυχώς, όπως φαίνεται, θα επαναληφθεί το σκηνικό του 2019, όπου κατά τη συζήτηση άλλου φορολογικού πολυνομοσχέδιου υπήρχαν έντονες αντιδράσεις για την ποινικοποίηση της μη καταβολής φόρου εισοδήματος. Τότε η κυβέρνηση, μπροστά στον φόβο να απορριφθεί το συνολικό νομοσχέδιο συναίνεσε να μείνει την άκρη η συγκεκριμένη πρόνοια, χωρίς να επανέλθει έξι χρόνια μετά. Κάτι τέτοιο, όπως φαίνεται, θα γίνει και αυτή την φορά με την κυβέρνητική πλευρά να βάζει νερό στο κρασί της, καθώς η φορό-μεταρρύθμιση αποτελεί μια από τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη. Ουσιαστικά, παρά να χάσει τα πάντα, θα συμφωνήσει με τις βασικές παραμέτρους της μεταρρύθμισης.
