Η συνεισφορά του αθλητικού τουρισμού στην παγκόσμια οικονομία αποτιμάται στα 800 δισ. δολάρια και αποτελεί το 10% των εισπράξεων από ταξιδιωτικές και τουριστικές υπηρεσίες, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού. Μάλιστα, σε ορισμένους προορισμούς, ο αθλητικός τουρισμός αντιπροσωπεύει το 25% του συνόλου των εισπράξεων που φτάνουν έως και 55% στην Αυστραλία και σε μέρη της Νέας Ζηλανδίας. Οι αναλυτές προβλέπουν ότι η παγκόσμια αγορά αθλητικού τουρισμού θα αυξηθεί 41,45% κατά την περίοδο 2017-2021.
Σύμφωνα με την εταιρεία Sportcal, διοργανώθηκαν πάνω από 30 χιλ. αθλητικές εκδηλώσεις το 2017 σε 2.686 προορισμούς. Το Λονδίνο φιλοξένησε τις περισσότερες εκδηλώσεις (443) και ακολουθεί Νέα Υόρκη, Σικάγο και Λος Άντζελες. Η Βαρκελώνη βρίσκεται στην 23η θέση του δείκτη Global Sports City Index, ενώ η Λεμεσός στη θέση 504!
Το φαινόμενο ανάπτυξης του αθλητικού τουρισμού κατά τα τελευταία δέκα χρόνια δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη. Προβλέφθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν ο αθλητικός τουρισμός αναφερόταν ως «γίγαντας του τουρισμού ο οποίος κοιμόταν». Ακολούθησε η επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης το 1992 για τη μετατροπή της τουριστικής βιομηχανίας της πόλης από τον ήλιο και τη θάλασσα σε πόλη όπου κτυπά ο αθλητικός παλμός και το παγκόσμιο ενδιαφέρον για το γκολφ, το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό.
Σε συνέντευξη του στον «Φ» ο διευθυντής Μάρκετινγκ του Τουριστικού Οργανισμού της Καταλονίας (Catalan Tourist Board) στην Ισπανία, Jordi Secall, εξηγεί πώς η Καταλονία προσπαθεί να αντιμετωπίσει το ζήτημα της εποχικότητας, αλλά και το φαινόμενο του μαζικού τουρισμού που ταλανίζει τη Βαρκελώνη.
Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας ώστε να τοποθετήσετε την περιοχή της Καταλονίας στο επίκεντρο του παγκόσμιου χάρτη αναφορικά με τον αθλητικό τουρισμό; Ως τουριστικός οργανισμός σε ποιες ενέργειες προβαίνετε;
Προσπαθούμε να αναπτύξουμε όλα τα κανάλια προώθησης και προβολής της περιφέρειάς μας. Κινούμαστε σε δύο άξονες. Η μεγαλύτερη τάση, φυσικά, μέσα στον αθλητικό τουρισμό, είναι οι διοργανώσεις. Αρχικά η αγάπη για τον αθλητισμό δημιουργεί διοργανώσεις με μεγάλη τηλεθέαση. Μεγαλώνοντας, λοιπόν, το ενδιαφέρον και την αγάπη του κόσμου για τα σπορ, μεγαλώνουν και οι αριθμοί των ταξιδιωτών για τον αθλητισμό. Η Βαρκελώνη τα πάει καλά σε αυτό το κομμάτι καθώς οι τουρίστες θέλουν να επισκεφτούν την πόλη όταν έχει κάποιο αθλητικό γεγονός. Ο δεύτερος άξονας είναι να προσελκύσουμε ομάδες ή αθλητές για προπόνηση σε όλη την περιφέρεια της Καταλονίας. Η Καταλονία δεν αποτελεί μια ενιαία μορφολογική ενότητα, διαθέτει βουνό και θάλασσα. Επομένως, προσπαθούμε να προβάλουμε τον συνδυασμό των αθλητικών εγκαταστάσεων με τα ξενοδοχεία και να διευκολύνουμε τους αθλητές που επιδιώκουν να ‘ρθουν για προπόνηση.
Να σημειώσω ότι δεν δίνουμε χρηματικά κίνητρα καθώς είναι περιορισμένος ο προϋπολογισμός μας, ωστόσο διοργανώνουμε επισκέψεις, απευθύνουμε προσκλήσεις σε τουριστικούς πράκτορες ή σε ομάδες ώστε να δουν τις εγκαταστάσεις και να δουν τις λεπτομέρειες όπως αποστάσεις, ώρες λειτουργίες κ.λπ.
Όλοι γνωρίζουμε τη Βαρκελώνη λόγω του ποδοσφαίρου και ιδιαίτερα λόγω της ομάδας της Μπαρσελόνα…
Κι όμως από το 2003 προσπαθούμε να προσελκύσουμε αθλητές και ομάδες από 13 διαφορετικά αθλήματα. Τα τελευταία χρόνια επικεντρωθήκαμε σε λιγότερα αθλήματα, καθώς είδαμε ότι αυτά προσελκύουν περισσότερο ενδιαφέρον για τον αθλητικό τουρισμό. Πρόκειται για την ποδηλασία, το ποδόσφαιρο, το τένις, εσωτερικού χώρου (βόλεϊ και μπάσκετ), τρέξιμο, κολύμβηση και γενικότερα το τρίαθλο.
Από τα 19 εκατ. τουρίστες που προσελκύει η περιοχή, υπολογίζουμε ότι το 3% προέρχεται από τον αθλητικό τουρισμό. Είναι σημαντικός αριθμός, ωστόσο το κυριότερο σημείο που θα ήθελα να αναφέρω είναι ότι αυτός είναι ο τρόπος που μπορεί να μας βοηθήσει να επιμηκύνουμε την τουριστική σεζόν. Από τη Βαρκελώνη και τις παραλίες να τους οδηγήσουμε στην Καταλονία.
Πέραν του αθλητικού τουρισμού, ποιες εναλλακτικές μορφές τουρισμού προωθείτε στην Καταλονία;
Δεν μένουμε μόνο στο πακέτο ήλιος- θάλασσα που κάνει διάσημη τη Μεσόγειο ως τουριστικό προορισμό. Αναπτύσσουμε και ενισχύουμε τις ειδικές μορφές τουρισμού. Με τη διαφοροποίηση του τουριστικού σου προϊόντος, επιμηκύνεις την τουριστική περίοδο με περισσότερα έσοδα τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για το κράτος.
Η Βαρκελώνη τα πάει εξαιρετικά καλά και τον χειμώνα για τις διάφορες εκθέσεις και συνέδρια, ενώ χάρη στους Ολυμπιακούς Αγώνες τα πάει πολύ καλά και το καλοκαίρι!
Ωστόσο, θα πρέπει να βγει προς τα έξω και η υπόλοιπη περιοχή της Καταλονίας. Να δώσουμε στους τουρίστες διάφορα πακέτα για να επισκεφτούν τα βουνά, να δουν την κουλτούρα και να γευτούν την τοπική κουζίνα με το λάδι και το ψάρι. Επίσης, η Καταλονία διαθέτει εξαιρετική φύση όπου μπορεί κανείς να παρατηρήσει τα πουλιά, να βγάλει φωτογραφίες, να εμπνευστεί για ζωγραφικούς πίνακες, να γευτεί κρασί και να κάνει αγροτουρισμό.
Όλες αυτές οι μορφές τουρισμού οδηγούν στη δημιουργία ευκαιριών για πολλούς επιχειρηματίες αλλά και στην προσέλκυση πιο ποιοτικού τουρίστα. Η ουσία είναι να βρεις τρόπο ώστε να τις αναπτύξεις.
Πώς αντιμετωπίζετε το φαινόμενο του πακέτου all inclusive αλλά και τον μαζικό τουρισμό που πνίγει τη Βαρκελώνη;
Αρχικά να πω ότι το φαινόμενο του πακέτου all inclusive δεν είναι ιδιαίτερα έντονο στις παραλιακές μας περιοχές, καθώς δεν διαθέτουμε μεγάλα ξενοδοχεία resorts όπως άλλες παραλιακές περιοχές σε άλλες χώρες. Αναφορικά με τον μαζικό τουρισμό που συσσωρεύεται στην Βαρκελώνη, να πω ότι είναι ένα πρόσφατο φαινόμενο, για το οποίο γίνεται μεγάλη συζήτηση. Ο τουρισμός συσσωρεύεται στις συγκεκριμένες περιοχές όπου βρίσκονται τα μνημεία. Πρέπει να ενισχύσεις και να βγάλεις προς τα έξω τα πλεονεκτήματα της περιοχής και να πείσεις τους τουρίστες ότι υπάρχουν και άλλα μέρη εκτός της πόλης που αξίζει να επισκεφτούν. Έχω να πω ότι το τελευταίο διάστημα βλέπεις ανθρώπους να βγαίνουν από την πόλη και να επισκέπτονται γειτονικά χωριά. Αλλά είναι ένας μεγάλος δρόμος που πρέπει να διανύσουμε…
Μια λύση για τον μαζικό τουρισμό είναι επίσης η καλή και σωστή συνεννόηση και συνύπαρξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Θα πρέπει να κάτσουν όλοι μαζί και να βρουν λύσεις για την τοπική κοινωνία: τι άλλο μπορούν να δουν οι τουρίστες ώστε να τους πείσουμε να έρχονται σε ολόχρονη βάση.
Ποια είναι η συμβουλή σας για την Κύπρο ώστε να καταπολεμήσει την εποχικότητα;
Η Καταλονία και η Κύπρος έχουν πολλές ομοιότητες. Πρόκειται για δύο προορισμούς στη Μεσόγειο τους οποίους συνηθίζουν να επισκέπτονται οι τουρίστες για καλοκαιρινές διακοπές. Και οι δύο χώρες προσπαθούμε να πείσουμε τους τουρίστες ότι είμαστε καλοί προορισμοί όχι μόνο το καλοκαίρι αλλά και τον χειμώνα. Δέκα χρόνια πριν κανείς δεν θα μιλούσε για αθλητικό τουρισμό… Χρειάζεται δουλειά και προσπάθεια μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα ώστε να δημιουργηθούν νέοι τύποι τουρισμού για τους νέους τύπους τουριστών. Σε αυτό το πλαίσιο, η Κύπρος πρέπει να επανεξετάσει το μοντέλο της εάν θέλει να καταπολεμήσει την εποχικότητα. Όλοι οι τουριστικοί προορισμοί πρέπει να το κάνουν ανά διαστήματα.
Όταν είσαι ντόπιος, δεν βλέπεις τους θησαυρούς που έχεις (π.χ. γαστρονομία, κρασί και ό,τι σχετίζεται μ παράδοση και φύση), αλλά όταν αλλάζεις μοντέλο, τα εκτιμάς και τα προσφέρεις στους τουρίστες. Επίσης, η συνεργασία δεν πρέπει να είναι μόνο μεταξύ κράτους και ιδιωτών αλλά και μεταξύ των ιδιωτών.
ΜΟΡΦΗ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Οι οικονομικές επιπτώσεις είναι σημαντικές καθώς ο αθλητικός τουρισμός είναι μια παγκοσμίως κερδοφόρα επιχείρηση, η οποία προσφέρει πολλές ευκαιρίες ανάπτυξης και θέσεις εργασίας. Τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο του ανταγωνισμού των πόλεων εντάχθηκε το φαινόμενο της διεξαγωγής «μεγα-διοργανώσεων». Τέτοιες διοργανώσεις προσελκύουν μεγάλο αριθμό ατόμων και αποτελούν το μέσο για μια γενικότερη αναμόρφωση, εκσυγχρονισμό και οικονομική άνοδο των πόλεων.
Ο αθλητισμός από τη φύση του θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ένα μέσο κοινωνικής ανάπτυξης, αλλά ο αθλητικός τουρισμός είναι εκείνος ο οποίος συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής στην οποία αναπτύσσεται. Αποτελεί μια μορφή επαναλαμβανόμενου ποιοτικού τουρισμού.
Στη ραγδαία ανάπτυξη του αθλητικού τουρισμού συνεπικουρούν οι ακόλουθες δραστηριότητες: η δημοτικότητα των εθνικών και διεθνών αθλητικών γεγονότων αυξήθηκε κατακόρυφα, ενώ οι κρατικές Αρχές κάθε χώρας αρχίζουν και αντιλαμβάνονται τη σπουδαιότητα του αθλητισμού ως μέσου σύσφιγξης των σχέσεων των λαών και άσκησης εξωτερικής πολιτικής.