Μήνυμα στην Κυβέρνηση και στις τράπεζες στέλλει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ), Χρίστος Μιχαηλίδης. Ο κ. Μιχαηλίδης τονίζει ότι το θέμα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα δυσκολότερα προβλήματα της κυπριακής οικονομίας.
Αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο την ΟΕΒ, όπως αναφέρει, είναι η ταχύτερη δυνατή δημιουργία του Φορέα αλλά και το αδιάβλητο της λειτουργίας του. «Εάν επιστρέψουμε στις πρακτικές του παρελθόντος με παρεμβάσεις από συγγενείς, γνωστούς ή ακόμα και πολιτικά πρόσωπα, τότε θα κινδυνεύσει η βιωσιμότητα ολόκληρου του θεσμού και θα κλονιστεί ανεπανόρθωτα η αξιοπιστία της ήδη ταλαιπωρημένης κυπριακής οικονομίας», είναι η προειδοποίηση που στέλλει ο κ. Μιχαηλίδης. Ωστόσο, εκφράζει τον προβληματισμό του για τα όρια που προνοεί το σχέδιο Εστία χαρακτηρίζοντάς τα ως ιδιαίτερα ελαστικά. «Ο ηθικός κίνδυνος να ευνοηθούν κάποιοι κακοπληρωτές είναι ορατός, αφού είναι αδύνατο να ελεγχθούν όλοι οι παράμετροι της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά», αναφέρει χαρακτηριστικά. Τέλος, εκτιμά ότι τα επόμενα δυο χρόνια θα είναι πολύ σημαντικά για τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, διότι θα αρχίσει η αποπληρωμή μεγάλου μέρους του δημόσιου χρέους και θα εφαρμοστεί το πρωτοβάθμιο σκέλος του ΓεΣΥ.
Πώς κρίνετε το νέο πακέτο νομοθεσιών που ενέκρινε η Βουλή κι έχει ως στόχο τη μείωση των ΜΕΔ;
Το θέμα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα δυσκολότερα προβλήματα της κυπριακής οικονομίας. Ένα ποσοστό της τάξης του 45% των δανείων, αξίας €22 δισ., είναι μη εξυπηρετούμενα και το 41,8% από αυτά αφορά επιχειρηματικά δάνεια, ενώ το 51,3% αφορά στα νοικοκυριά.
Όπως δηλώσαμε και δημόσια κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήσαμε τον περασμένο Ιούνιο, για την αποτελεσματική διαχείριση αυτού του προβλήματος απαιτείται η συμβολή του κράτους (Κυβέρνησης, Βουλής, Κεντρικής Τράπεζας), επηρεαζόμενων φορέων και δανειοληπτών.
Με το πακέτο νομοθεσιών που ενέκρινε η Βουλή δίνονται στις τράπεζες τα αναγκαία εργαλεία για να εισπράξουν το λαβείν τους. Οι τράπεζες συμβάλλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη της οικονομίας και δεν μπορούν να παραμένουν με βαρίδια που επηρεάζουν τη ρευστότητα, τα κεφάλαια και γενικά τους οικονομικούς δείκτες τους.
Αναμένεται όμως και από τις τράπεζες ευελιξία, τόσο για τις ευάλωτες ομάδες όσο και τις επιχειρήσεις που πραγματικά αντιμετωπίζουν προβλήματα, και ότι δεν θα επιβάλλουν υπερχρεώσεις οι οποίες στο τέλος δεν θα μπορούν να εισπραχθούν, αλλιώς θα επιδεινώνουν την κατάσταση για πολλούς δανειολήπτες (επιχειρήσεις και νοικοκυριά) που συνεχίζουν ακόμα να αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Τι πρέπει να προσέξει η Κυβέρνηση στη δημιουργία του σχεδίου Εστία; Συμφωνείτε με τα όρια που τέθηκαν καθώς υπήρξε η κριτική ότι ευνοούνται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές;
Πράγματι, εκ πρώτης όψης τα όρια που προνοεί το σχέδιο Εστία κρίνονται ιδιαίτερα ελαστικά αφού περιλαμβάνουν οικογένειες με εισοδήματα ύψους €50 χιλιάδων και ακίνητα πολύ μεγάλης αξίας. Τα όρια αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να ανεβαίνει τόσο ο αριθμός των δικαιούχων όσο και το συνολικό ποσό που θα δαπανηθεί για τη στήριξή τους. Ο ηθικός κίνδυνος να ευνοηθούν κάποιοι κακοπληρωτές είναι ορατός, αφού είναι αδύνατο να ελεγχθούν όλοι οι παράμετροι της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά.
Το σχέδιο όμως έχει ήδη εγκριθεί από τη Βουλή με τους όρους αυτούς και αναμένεται να εφαρμοστεί πολύ σύντομα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Υπουργείου Οικονομικών, η συνολική συνεισφορά του κράτους στο σχέδιο Εστία αναμένεται να ανέλθει σε βάθος 25ετίας στα €800 εκατ. περίπου. Εμείς οφείλουμε να το στηρίξουμε και θα κρίνουμε τη βιωσιμότητα και την αποτελεσματικότητά του στην πορεία. Ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα υπάρξουν τα περιθώρια ρυθμίσεων ή διορθωτικών ενεργειών των όποιων στρεβλώσεων παρατηρηθούν.
Ποιοι κίνδυνοι θα επέλθουν στην οικονομία, αν δεν πετύχει η προσπάθεια χαλιναγώγησης των ΜΕΔ με τη δημιουργία του Φορέα;
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι με τη δημιουργία του Φορέα θα μπει επιτέλους μια τάξη στο μεγάλο πρόβλημα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων. Με τη σωστή και συνετή λειτουργία του, αναμένουμε ότι θα χαλιναγωγηθούν οι κακοπληρωτές και με τη δέουσα ευελιξία των τραπεζών θα αρχίσει επιτέλους να κλείνει η μαύρη τρύπα που μαστίζει την κυπριακή οικονομία. Δεν πρέπει καν να περνά από το μυαλό μας ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να μην πετύχει η όλη προσπάθεια, γι’ αυτό και θα πρέπει όλες οι σχετικές ενέργειες που θα δρομολογηθούν προς την κατεύθυνση αυτή να στεφθούν μ’ επιτυχία.
Πιστεύετε ότι ο Φορέας θα πρέπει να αφεθεί σε ιδιωτικά χέρια;
Οπωσδήποτε ο Φορέας αυτός θα πρέπει να αφεθεί σε ιδιωτικά χέρια και η διαχείρισή του να γίνει από εξειδικευμένο οίκο με σχετική εμπειρογνωμοσύνη και τεχνογνωσία. Αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι η ταχύτερη δυνατή δημιουργία του Φορέα, αλλά και το αδιάβλητο της λειτουργίας του. Κακά τα ψέματα, ζούμε σε μια μικρή, κλειστή κοινωνία που όλοι γνωριζόμαστε λίγο – πολύ μεταξύ μας. Ο θεσμός αυτός, για να λειτουργήσει σωστά και αποτελεσματικά, πρέπει να προστατευτεί από εξωτερικές παρεμβάσεις και να αφεθεί να δράσει ανεμπόδιστος τηρώντας αυστηρά τα εργαλεία και τα εφόδια που του παρέχουν οι νέες νομοθεσίες. Εάν όμως επιστρέψουμε στις πρακτικές του παρελθόντος με παρεμβάσεις από συγγενείς, γνωστούς ή ακόμα και πολιτικά πρόσωπα, τότε θα κινδυνεύσει η βιωσιμότητα ολόκληρου του θεσμού και θα κλονιστεί ανεπανόρθωτα η αξιοπιστία της ήδη ταλαιπωρημένης κυπριακής οικονομίας.
Με την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας τού δώσατε ένα υπόμνημα. Είχατε καμιά αντίδραση από το Προεδρικό και τους υπουργούς;
Η ΟΕΒ ολοκλήρωσε τον κύκλο των συναντήσεων, τόσο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όσο και με όλους τους υπουργούς της Κυβέρνησης. Στις συναντήσεις υποβάλαμε εμπεριστατωμένα υπομνήματα με τεκμηριωμένες θέσεις και εισηγήσεις για βελτίωση και ενίσχυση του επιχειρηματικού οικοσυστήματος και της κυπριακής οικονομίας.
Με ικανοποίηση διαπιστώσαμε ότι σε πολλά θέματα οι απόψεις μας συμπίπτουν και ήδη μερικές από τις εισηγήσεις μας έχουν υιοθετηθεί και εφαρμοστεί ενώ κάποιες άλλες βρίσκονται υπό αξιολόγηση. Το πλέον σημαντικό που προέκυψε από τις επαφές μας είναι ότι συμφωνήσαμε να συνεχιστεί κατά τρόπο θετικό η εποικοδομητική συνεργασία και η τακτική επαφή με την Κυβέρνηση, όπως και με τη Βουλή, δεδομένων των μεγάλων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η οικονομία μας.
Ισχυρή δοκιμασία για όλους το ΓεΣΥ
Ποιες προειδοποιήσεις στέλνετε στην Κυβέρνηση για το ΓεΣΥ;
Δεν τίθεται θέμα προειδοποιήσεων, αλλά εκτιμήσεων και αναλύσεων τις οποίες εκφράσαμε κατ’ επανάληψη με στοιχεία και επιχειρήματα. Συνεπώς, εκτιμούμε ότι στον τομέα της Υγείας η επικείμενη εφαρμογή του πρωτοβάθμιου σκέλους του ΓεΣΥ θα αποτελέσει ισχυρή δοκιμασία για τον σχεδιασμό και τις αντοχές της αρχιτεκτονικής ολόκληρου του συστήματος.
Κατά την άποψη της ΟΕΒ η πλήρης διοικητική, λειτουργική και οικονομική αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων, είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για επιτυχή εφαρμογή του ΓεΣΥ χωρίς δημιουργία «μαύρης τρύπας» στην οικονομία.
Θέλω, επίσης, να αναφέρω ότι η ΟΕΒ σε όλα τα στάδια της νομο-παρασκευαστικής διαδικασίας που αφορούν στο ΓεΣΥ, συμμετείχε εμπράκτως με την υποβολή εμπεριστατωμένων εισηγήσεων, πολλές από τις οποίες υιοθετήθηκαν και ενσωματώθηκαν στα τελικά κείμενα των νόμων.
Εντούτοις, με απογοήτευση παρατηρήσαμε ότι νομοθετούνται ρυθμίσεις που πάσχουν είτε δομικά, είτε λειτουργικά, είτε ακόμη και οικονομικά.
Σε συντομία να εξηγήσω ότι οι επιφυλάξεις και ενστάσεις της ΟΕΒ για το ΓεΣΥ συνοψίζονται στα ακόλουθα: Στην επικράτηση του μονοασφαλιστικού, στο ύψος της συνεισφοράς των εργοδοτών και στην έναρξη της καταβολής των συνεισφορών πριν από την αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων.
Οικονομία χωρίς χρηματοδότηση δεν υπάρχει
Ένα θέμα που εγείρεται τακτικά από τις επιχειρήσεις είναι η απουσία χρηματοδότησης. Άλλαξε καθόλου η στάση των τραπεζών;
Η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων είναι αναγκαία για την ανάπτυξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και αναγκαίο συστατικό εργαλείο του επιχειρείν. Όπως είναι γνωστό, στη χώρα μας οι επιχειρήσεις στηρίζονται κυρίως στον τραπεζικό δανεισμό για άντληση κεφαλαίων, παρά σε εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης. Όντως όπως έχουμε επιβεβαιώσει από έρευνες που έχουμε διεξαγάγει ανάμεσα στα μέλη μας, παρόλο που οι τράπεζες έχουν μειώσει το κόστος δανεισμού, εντούτοις παραμένουν οι αντικειμενικές δυσκολίες για εξασφάλιση χρηματοδότησης. Αντιλαμβανόμαστε ότι η παραχώρηση δανεισμού θα πρέπει να γίνεται με σύνεση, αλλά ταυτόχρονα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρέπει να επιδείξουν την απαιτούμενη ευελιξία και να στηρίξουν την ανάπτυξη νέων βιώσιμων έργων από τις επιχειρήσεις μας προς όφελος της οικονομίας. Οικονομία χωρίς χρηματοδότηση δεν υπάρχει.
Κρίσιμα τα επόμενα δύο χρόνια για τα δημόσια οικονομικά
Στη συνέντευξή του ο κ. Μιχαηλίδης τονίζει ότι οι προκλήσεις συνεχίζουν να ταλανίζουν την κυπριακή οικονομία. Τα επόμενα δυο χρόνια κρίνονται πολύ σημαντικά από την ΟΕΒ για τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, διότι θα αρχίσει η αποπληρωμή μεγάλου μέρους του δημόσιου χρέους, ενώ παράλληλα θα εφαρμοστεί το πρωτοβάθμιο σκέλος του ΓεΣΥ. Επίσης, η πρόσφατη απόφαση της Βουλής και της Κ υβέρνησης για επαναφορά των αποκοπών των εργαζομένων του ευρύτερου δημόσιου τομέα ανησυχεί την ΟΕΒ διότι, όπως αναφέρει, δεν συνδέεται με τις αντοχές και την ανάπτυξη της οικονομίας. Τέλος, η ΟΕΒ ζητά επιτακτικά όπως τεθούν ασφαλιστικές δικλίδες στις αυξήσεις του Δημοσίου για αποφυγή νέου δημοσιονομικού εκτροχιασμού.
Ποιες οι κυριότερες δημοσιονομικές προκλήσεις;
Τα επόμενα δυο χρόνια κρίνονται πολύ σημαντικά για τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, διότι θα αρχίσει η αποπληρωμή μεγάλου μέρους του δημόσιου χρέους, θα εφαρμοστεί το πρωτοβάθμιο σκέλος του ΓεΣΥ και γενικά θα πρέπει να διαχειριστούμε διάφορα φλέγοντα θέματα της οικονομίας τα οποία θα προκύψουν.
Με ανησυχία διαπιστώνουμε ότι η εργατική αναταραχή που υποβόσκει σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας ελλοχεύει σοβαρούς κινδύνους για την ομαλή εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας και των δημόσιων οικονομικών. Επίσης, η πρόσφατη απόφαση της Βουλής και της Κυβέρνησης για επαναφορά των αποκοπών των εργαζομένων του ευρύτερου δημόσιου τομέα μάς ανησυχεί διότι δεν συνδέεται με τις αντοχές και την ανάπτυξη της οικονομίας.
Η ΟΕΒ ζητά επιτακτικά όπως τεθούν ασφαλιστικές δικλίδες στις αυξήσεις του Δημοσίου για αποφυγή νέου δημοσιονομικού εκτροχιασμού. Επίσης, πιστεύουμε ότι τα μισθολογικά ζητήματα πρέπει να τύχουν διαχείρισης μετά τη μεταρρύθμιση και τον εξορθολογισμό της κρατικής μηχανής, μετά την ψηφιοποίηση και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, μετά την αναδιοργάνωση των ανθρώπινων πόρων και τη βέλτιστη αξιοποίησή τους.
Ταυτόχρονα, για προστασία του δημοσίου συμφέροντος από παράλογες απαιτήσεις ομάδων εργαζομένων, η ΟΕΒ καλεί τη Νομοθετική και Εκτελεστική Εξουσία να προωθήσουν το θέμα της νομικής ρύθμισης του δικαιώματος άσκησης της απεργίας στις ουσιώδεις υπηρεσίες. Ευελπιστούμε ότι η οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με υψηλούς ρυθμούς τα επόμενα χρόνια ούτως ώστε να γίνει σταδιακή και λογική αποκατάσταση στους μισθούς των εργαζομένων, στα πλαίσια πάντοτε των δυνατοτήτων της οικονομίας.
Τι πιστεύετε για τη δημιουργία του Υφυπουργείου Τουρισμού;
Η ΟΕΒ με ιδιαίτερη ικανοποίηση χαιρετίζει την ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής νομοθεσίας με την οποία συστήνεται Υφυπουργείο Τουρισμού. Η σύσταση του Υφυπουργείου Τουρισμού αποτελούσε πάγια απαίτηση της ΟΕΒ, για βέλτιστη αξιοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της οικονομίας μας. Η δημιουργία Υφυπουργείου Τουρισμού θα συμβάλει στην αναβάθμιση της δυναμικής του τουριστικού μας προϊόντος και θα μεγιστοποιήσει τη συνεισφορά του στην ανάπτυξη του τόπου. Βασικό πρόβλημα του τομέα ήταν οι περιορισμένες αρμοδιότητες του ΚΟΤ και η απουσία αποτελεσματικού μηχανισμού υλοποίησης που τώρα μπορούν σε μεγάλο βαθμό να ξεπεραστούν. Με την ευκαιρία σύστασης του Υφυπουργείου Τουρισμού, καλούμε και τη Βουλή των Αντιπροσώπων να προχωρήσει το ταχύτερο δυνατό με την ψήφιση αντίστοιχης νομοθεσίας και για το Υφυπουργείο Ανάπτυξης.
