Δεν ξέρω αν ποτέ μάθουμε όλη την αλήθεια για όσα συνέβησαν στον Συνεργατισμό πριν από το 2013, το τρελό φαγοπότι σε όλα τα μήκη και πλάτη και αυτά που ακολούθησαν μετά το 2013 και ιδιαίτερα την περίοδο 2017 – 2018, που καθόρισαν ή καλύτερα αφήσαμε να καθορίσουν, την κατάληξη του Συνεργατισμού. Ξέρω όμως ότι τα ερωτήματα, όσο βγαίνουν στο φως κάποια πράγματα και όσο πλέον μπορούμε να τα δούμε από κάποια απόσταση ή τουλάχιστον να υποπτευθούμε τι έγινε, πληθαίνουν.
Έχω γράψει αρκετές φορές την άποψή μου για τα τεκταινόμενα στον Συνεργατισμό, σήμερα θα επανέλθω για να ερωτήσω τις αρμόδιες Αρχές όπως την Κεντρική Τράπεζα, το Υπουργείο Οικονομικών που χειρίστηκε τις εξελίξεις και το κλείσιμο του Συνεργατισμού και τις εποπτικές Αρχές στην Ευρώπη (Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη), που επέβαλαν –ή σωστότερα δεχθήκαμε να μας επιβάλουν– το κλείσιμο και το ξεπούλημα του Συνεργατισμού, εάν νιώθουν την ανάγκη, έστω να μας εξηγήσουν τι πραγματικά συνέβη και γιατί;
Κύρια αιτία για το κλείσιμο της ΣΚΤ, όπως λένε οι επόπτες σε Κύπρο και Ευρώπη, ήταν τα προβληματικά δάνεια στον Συνεργατισμό που δεν μειώνονταν όπως περίμεναν, εξ ου και έθεσαν τον τελευταίο χρόνο στόχους για μειώσεις της τάξης του 40% μέσα σε μερικούς μήνες. Στόχους άπιαστους που μόνο με πώληση πακέτου δανείων μπορούσαν να επιτευχθούν. Κρατήστε το αυτό στην άκρη διότι θα επανέλθω για να καταθέσω την άποψή μου γιατί αυτός ο στόχος αντικειμενικά ήταν αδύνατο να επιτευχθεί.
Επιστρέφω στο μέγεθος των κόκκινων δανείων στον Συνεργατισμό, αφού όπως λένε ήταν η αιτία για να τον εξαναγκάσουν οι Ευρωπαίοι σε λουκέτο. Έχουμε λοιπόν και λέμε: Τον Φεβρουάριο του 2018, δηλαδή λίγο πριν μπουν τα πράγματα στη διαδικασία για πώληση του Συνεργατισμού, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας ήταν €6,3 δισ. σε σύγκριση με €6,4 δισ. τον Δεκέμβριο του 2017, €7,2 δισ. τον Ιούνιο του 2017, €7,3 δισ. τον Μάρτιο πέρυσι, €7,4 δισ. τον Μάρτιο του 2016 και €7,7 δισ. τον Σεπτέμβριο του 2015 που είχαν φθάσει στο υψηλότερο σημείο τους. Σημειώστε ότι τα ΜΕΔ της ΣΚΤ τον Ιούνιο του 2014 όπως αυτά καθορίστηκαν σε συνεννόηση με την Τρόικα ήταν €7 δισ. και ακολούθησαν μία αυξητική πορεία μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2015, όποτε άρχισαν να μειώνονται. Τα στοιχεία δείχνουν δύο πράγματα. Ότι μέχρι το 2015 καταγράφεται μία σημαντική αυξητική τάση. Από τον Σεπτέμβριο του 2015 μέχρι τον Ιούνιο του 2017 μία αποκλιμάκωση σε χαμηλούς ρυθμούς λόγω δύο παραγόντων: από τη μια της δημιουργίας νέων ΜΕΔ και από την άλλη τη μείωσή τους σε χαμηλότερους από τους αναμενόμενους ρυθμούς. Και η τρίτη περίοδος από τον Μάρτιο του 2017 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2018 όπου καταγράφεται μία μείωση της τάξης του €1 δισ. Από το €7,3 δισ. στα €6.3 δισ. Ο ρυθμός μείωσης των ΜΕΔ αυτή την τελευταία περίοδο ισχυρίζομαι ότι βελτιώθηκε για δύο λόγους: πρώτον της βελτίωσης των διαδικασιών από τον ίδιο τον Συνεργατισμό και σε αυτό βοήθησε η εμπλοκή της Altamira και δεύτερον, η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στον τόπο. Το ΑΕΠ της χώρας το 2016 αυξήθηκε κατά 3,4% και το 2017 με 3,9%. Θα καταθέσω επίσης τη θέση ότι τα πράγματα μπορούσαν να είναι καλύτερα κατά το διάστημα 2017 – 2018, εάν ο Συνεργατισμός δεν είχε βρεθεί κάτω από τη δίνη φημών για κλείσιμο, για κούρεμα καταθέσεων, την ακατάσχετη εκροή καταθέσεων και έναρξη από τον Μάρτιο του 2018 και μετά των διαδικασιών για τον διαμοιρασμό και την πώληση του καλού μισού και το παρκάρισμα του υπόλοιπου στο κράτος υπό τη μορφή φορέα διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Στο όλο κάδρο υπάρχει μία ακόμα παράμετρος. Η κατάσταση των κόκκινων δανείων στο υπόλοιπο σύστημα. Που δεν διέφεραν ουσιαστικά από τα κόκκινα δάνεια της ΣΚΤ. Το 2017 τα ΜΕΔ του Συνεργατισμού ανέρχονταν στο 57,7% του συνόλου του δανειακού χαρτοφυλακίου της ΣΚΤ, δηλαδή περίπου 10% πιο ψηλά από την Τράπεζα Κύπρου και 4% πιο πάνω από την Ελληνική. Παρά όμως τις πιο πάνω διαφορές, τα κόκκινα δάνεια όλων των τραπεζών ήταν σε πολύ υψηλά ποσοστά. Δεν ήταν για παράδειγμα της Τράπεζας Κύπρου και της Ελληνικής στο 10% ή στο 15% και του Συνεργατισμού στο 57% και άρα η ΣΚΤ ήταν το μόνο άσωτο παιδί του συστήματος.
Επομένως εκ των πραγμάτων οι λόγοι που ο Συνεργατισμός σύρθηκε στο κλείσιμο πρέπει να αναζητηθούν αλλού και όχι μόνο στο ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Αυτά ήταν η αφορμή. Τα αιτία είναι βαθύτερα.
Οι επόπτες έθεταν στόχους αντικειμενικά άπιαστους τυχαία;
Ας δούμε ένα βασικό ερώτημα που αφορά στη σύνθεση του χαρτοφυλακίου της ΣΚΤ και των άλλων τραπεζών, σε σχέση και με αυτό που σας ζήτησα να κρατήσετε προηγουμένως ως σημείωση, δηλαδή, την πώληση πακέτου κόκκινων δανείων από τον Συνεργατισμό. Σαφώς και το χαρτοφυλάκιο των ΜΕΔ του Συνεργατισμού είναι πιο δύσκολο από αυτό των εμπορικών τραπεζών, καθότι περιέχει πολλά μικρά δάνεια, στεγαστικά και επαγγελματικά με υποθήκη την κύρια κατοικία. Άρα η ίδια η ταυτότητα των εξασφαλίσεων δεν μπορούσαν να καταστήσουν ένα πακέτο δανείων της ΣΚΤ προς πώληση ελκυστικό σε επενδυτικά ταμεία. Ταυτόχρονα δεν υπήρχαν ούτε οι απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις καθώς μόλις πρόσφατα ετοιμάστηκαν από την Κυβέρνηση και εγκρίθηκαν από τη Βουλή (Ιούλιο 2018). Εξ ου και η πρώτη μεγάλη συναλλαγή με ΜΕΔ στην Κύπρο ύψους €2,7 δισ. έγινε μετά την έγκριση των νομοθεσιών, μόλις πριν από δύο εβδομάδες από την Τράπεζα Κύπρου. Η Τράπεζα Κύπρου με τη συγκεκριμένη πράξη μείωσε τον δείκτη των ΜΕΔ της κατά περίπου 10% και προσβλέπει ότι θα το μειώσει περαιτέρω με την εισαγωγή του σχεδίου «Εστία» που θα αφορά δάνεια με εξασφάλιση την κύρια κατοικία.
Διερωτηθείτε επομένως κατά πόσον η κατάληξη του Συνεργατισμού μπορούσε να ήταν διαφορετική εάν υπήρχε το σχέδιο «Εστία», στο οποίο θα μεταφέρονταν κάμποσα κόκκινα στεγαστικά δάνεια της ΣΚΤ και λειτουργούσε ο Φορέας για να αναλάβει –όπως και ανέλαβε– ένα μέρος των υπόλοιπων δανείων του Συνεργατισμού. Η απάντηση δεν είναι δύσκολη.
Το φαγοπότι γίνεται τώρα ένα απλό ΜΕΔ;
Το έγραψα την περασμένη εβδομάδα, θα το επαναλάβω και σήμερα με μία πρόσθεση. Το κλείσιμο του Συνεργατισμού έχει εξυπηρετήσει πολλούς και πολλά
Την Ελληνική Τράπεζα που πήρε το καλό κομμάτι του Συνεργατισμού με όρους που ποτέ ίσως δεν ονειρεύτηκε και την κατέστησε τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα στην αγορά
Την Τράπεζα Κύπρου αφού έχει φύγει από τη μέση μία τραπεζική οντότητα που υπό προϋποθέσεις μπορούσε να είναι ένας σημαντικός ανταγωνιστής της
Όλες τις άλλες τράπεζες που έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν το μερίδιο αγοράς τους
Και επίσης και προσέξτε το αυτό, όλους αυτούς που κρύβονται πίσω από τα εγκλήματα στον Συνεργατισμό. Όσο η ΣΚΤ υπήρχε σαν τράπεζα ερευνούσε τα κακώς κείμενά της προ του 2013 περιόδου και έστελνε υποθέσεις ακόμα και στην Εισαγγελία
Μήπως τώρα όλα αυτά τα εγκλήματα θα είναι μόνο ένα απλό Μη Εξυπηρετούμενο Δάνειο που το μόνο που θα ενδιαφέρει είναι να εισπραχθεί ό,τι είναι δυνατό για να περιοριστεί, έστω και κατ’ ελάχιστον, η ζημιά του;
Τελικά, η λύση που δόθηκε στον Συνεργατισμό –δηλαδή η διάλυση– εξυπηρετεί πολλούς και πολλά άμεσα και έμμεσα συμφέροντα…
