Μόνο αν έχουν συνεργασία με Κύπριο επιχειρηματία «κουμπάρο» έχουν πιθανότητα να πετύχουν ελλαδικές επιχειρήσεις στην Κύπρο. Ο μικρός πληθυσμός του νησιού όπου οι συγγενικές σχέσεις παίζουν τεράστιο ρόλο σε όλες τις πτυχές της τοπικής κοινωνίας (π.χ. γνωστός στην καθομιλουμένη ως ο θεσμός του ‘κουμπάρου’), επιβάλλει στις περισσότερες περιπτώσεις επιχειρηματικής, επενδυτικής κ.λπ. δραστηριοποίησης, ακόμα και Ελλαδιτών, την ύπαρξη Ε/Κ συνεταίρου για να έχει ελπίδες αποδοχής από την τοπική αγορά. Αυτό αναφέρει, μεταξύ άλλων, το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Πρεσβείας της Ελλάδος στην Κύπρο, σε ετήσια έκθεσή του.
Το έγγραφο περιγράφει την κατάσταση της κυπριακής οικονομίας (βασικά οικονομικά μεγέθη, επιχειρηματικό και αναπτυξιακό περιβάλλον) και πώς αναπτύσσονται οι οικονομικές και εμπορικές σχέσεις Ελλάδος – Κύπρου.
Στα ενδεικτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ελληνικές και άλλες ξένες εταιρείες όταν δραστηριοποιούνται στην κυπριακή αγορά, η έκθεση αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής:
– Έντονη γραφειοκρατία όταν πρόκειται να υποβληθεί αίτηση για εγκαθίδρυση- λειτουργία νέας εταιρείας, κέντρου και εστιατορίου. Κάθε φορά που μια εταιρεία υποβάλλει τέτοιου είδους αίτηση, ακόμη και αν ο φάκελος είναι πανομοιότυπος με προηγούμενο αίτημα της ιδίας εταιρείας, η καθυστέρηση παραμένει αδικαιολογήτως η ίδια.
– Η πολύ ψηλή τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος σε σχέση με το εξωτερικό είναι αποτρεπτική για μια επιχείρηση.
Οι μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες (π.χ. «Λανίτης 3 Ε», ‘Χαραλαμπίδης – Κρίστης’ κ.ά.) αντιμετωπίζουν το πρόβλημα των πολύ υψηλών τιμών γάλακτος-παραγωγού, του «υψηλότερου στην Ευρώπη». Στην Κύπρο η τοπική αγορά γάλακτος αποτελεί σχεδόν μονοπώλιο. Κατά συνέπεια τίθεται θέμα ελεύθερου ανταγωνισμού, η μη τήρηση του οποίου δεν φαίνεται να είναι συμβατή με το Κοινοτικό δίκαιο.
Η Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού έχει κατά καιρούς δεχθεί διάφορες πιέσεις με αποτέλεσμα, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις παραιτηθέντων προέδρων της, να μην μπορεί να ασκήσει επαρκώς τα εποπτικά της καθήκοντα. Εξάλλου, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Διεθνών Εταιρειών Κύπρου, η γραφειοκρατία και ειδικότερα ο τρόπος μεταχείρισης των εταιρειών στην έκδοση αδειών εργασίας για το προσωπικό τους ή τα υψηλά τέλη που χρεώνουν οι τράπεζες, συνιστούν προβλήματα για τους ξένους επενδυτές.
Σύμφωνα με την ΕΠΑ, για τις 10 αποφάσεις που εκδόθηκαν το 2013 και αφορούν στην κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, ο μέσος όρος του χρόνου που χρειάστηκε για την έκδοση της απόφασης είναι 59 μήνες ή 4,92 χρόνια, ενώ για τις 14 αποφάσεις που εκδόθηκαν το 2012, ο μέσος χρόνος από την καταγγελία μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ήταν 74 μήνες ή 6,2 χρόνια.
– Ένα άλλο ζήτημα που έχει κατ’ επανάληψη τεθεί στις αρμόδιες κυπριακές Αρχές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ), είναι η διευθέτηση της εκκρεμότητας για τη θέσπιση αποτελεσματικού συστήματος εποπτείας των ορκωτών λογιστών και των ελεγκτικών εταιρειών. Σημειώνεται ότι η ΕΕ έχει ζητήσει από την Κύπρο να ολοκληρώσει το συντομότερο δυνατό τη διαδικασία απόκτησης εξοχικής κατοικίας χωρίς περιορισμούς από πολίτες της ΕΕ.
– Παράλληλα, η καταπολέμηση της χρήσης παράνομου (πειρατικού) λογισμικού σε συστήματα πληροφορικής, η αξία της οποίας έχει ξεπεράσει τα 17 εκατ. δολάρια, θα πρέπει να αντιμετωπισθεί δραστικότερα.
Οι μεγαλύτερες
Το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Πρεσβείας της Ελλάδος στην Κύπρο αναφέρει ότι ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, η Κύπρος είχε εξελιχθεί σε ελκυστικό προορισμό για ελληνικές εταιρείες. Πέραν από τις τράπεζες, σημειώνεται στην έκθεση του 2015, περισσότερες από 100 μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, αριθμός που σημειώνει σταθερή αύξηση κάθε χρόνο.
Προστίθεται ότι οι μεγάλες ελληνικές εταιρείες που έχουν ευρύτατη και μακροχρόνια παρουσία στην Κύπρο, είναι:
– Cola 3E στα αναψυκτικά, Ελληνικά Πετρέλαια στα πετρελαιοειδή, Jumbo στα παιχνίδια, Υδρόγειος στις ασφάλειες, ενώ άλλες εξίσου μεγάλου βεληνεκούς αναπτύσσονται με την ίδρυση νέων καταστημάτων. Μεταξύ άλλων, ο όμιλος Φουρλής διατηρεί στην Κύπρο τo ‘ΙΚΕΑ’ και τα καταστήματα ‘Intersport” και από το 2011 το κατάστημα ‘Leroy Merlyn’ στη Λευκωσία.
Αρκετές εταιρείες ενδιαφέρονταν για ανάπτυξη δραστηριότητας σε ευρύ οικονομικό φάσμα, είτε ως μονάδες κάποιας κοινοπραξίας με κυπριακές εταιρείες, είτε ως υπεργολάβοι. Στο ηλεκτρονικό σύστημα δημοσίων συμβάσεων του Γενικού Λογιστηρίου της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι εγγεγραμμένες περί τις 4.000 εταιρείες εκ των οποίων 414 (ή άνω του 10%) είναι ελληνικές. Συνήθως, οι ελληνικές εταιρείες που αναλαμβάνουν τη διεκπεραίωση δημοσίων συμβάσεων μεταφέρουν στην Κύπρο το δικό τους προσωπικό, περιορισμένου αριθμού, για μερικούς μήνες μέχρι την ολοκλήρωση του έργου.
Εμπορικές σχέσεις Κύπρου – Ελλάδας
Η έκθεση αναφέρει ότι σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας οι ροές ελληνικών άμεσων ξένων επενδύσεων στην Κύπρο ανήλθαν το 2014 στα 66 εκατ. ευρώ και αφορούσαν, κατά κύριο λόγο, στην παροχή χρηματοοικονομικών και ασφαλιστικών υπηρεσιών. Το σύνολο των ελληνικών ΑΞΕ στην Κύπρο το 2014 ανήλθε σε €920 εκατ., από €1.061 εκατ. το 2013 (επενδυτική θέση).
Η επενδυτική θέση της Κύπρου στην Ελλάδα σε επίπεδο ΑΞΕ διαμορφώθηκε, το 2014 σε -€5,9 δισ. από -€6,1 δισ. το 2013. Το συνολικό ποσό ροών από την Κύπρο προς την Ελλάδα για το 2014 ανήλθε σε €31 εκατ. Σύμφωνα με Κύπριους επιχειρηματίες, κύριες αιτίες για τις περιορισμένες ΑΞΕ στην Ελλάδα, πέραν των όποιων γραφειοκρατικών καθυστερήσεων στην υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων, αποτελούσαν η ανασφάλεια που προκαλούσε η οικονομική συγκυρία στην Ελλάδα.
ΑΠΟΨΗ
Η Κύπρος δεν έχει παράνοια
Αν οι Ελλαδίτες επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν προβλήματα στην Κύπρο λόγω γραφειοκρατίας ή αν κρίνεται απαραίτητη η συνεργασία με τον «κουμπάρο» επιχειρηματία, τότε τι πρέπει να πουν οι ξένοι επενδυτές για την Ελλάδα! Τουλάχιστον στην Κύπρο δεν έχει το γρηγορόσημο, το λάδωμα όλης της κρατικής μηχανής σε όλες τις βαθμίδες των υπαλλήλων και δεν υπάρχει η ελληνική παράνοια που σε τρελαίνει. Σίγουρα μπορούν να γίνουν πολλά στο επενδυτικό περιβάλλον της Κύπρου, για μια καλύτερη συνεργασία των δύο χωρών. Αλλά ακόμη περισσότερα πρέπει να γίνουν στην Ελλάδα, που κάθε μέρα αλλάζουν οι νόμοι, η χώρα είναι επτά χρόνια στο μνημόνιο και η τελευταία αξιολόγηση δεν έχει κλείσει.
