Το Bloomberg και το Reuters αποκαλύπτουν ότι, πίσω από τη μυστική διπλωματία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, εξελίσσεται μια παράλληλη συζήτηση με έντονο επιχειρηματικό αποτύπωμα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το προσχέδιο της ειρηνευτικής συμφωνίας περιλαμβάνει “γλυκαντικά” οικονομικής συνεργασίας που θα μπορούσαν να ανανεώσουν τις αμερικανορωσικές επιχειρηματικές σχέσεις.
Οικονομικά κίνητρα στο ειρηνευτικό σχέδιο
Οι προτάσεις, που διαμορφώθηκαν κυρίως από τον Ρώσο επικεφαλής επενδυτικού ταμείου Κιρίλ Ντμίτριεφ και τον Αμερικανό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, προβλέπουν μια μακροπρόθεσμη συμφωνία οικονομικής συνεργασίας για ενέργεια, σπάνιες γαίες και data centers. Το σχέδιο προτείνει ακόμη τη δημιουργία αμερικανο-ρωσικού επενδυτικού ταμείου, με στόχο να λειτουργήσει ως αντικίνητρο για μελλοντικές συγκρούσεις.
Αναλυτές εκτιμούν ότι τέτοια στοιχεία στο σχέδιο έχουν στόχο να προσελκύσουν το ενδιαφέρον του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει συνδέσει κατά το παρελθόν την εξωτερική πολιτική με επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Προσεγγίσεις τύπου “business diplomacy”
Η ιστορία επαναλαμβάνεται, καθώς ο Τραμπ συχνά συνδέει τις ειρηνευτικές του πρωτοβουλίες με επενδυτικά οράματα: από την «ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» στη Γάζα έως τις «υπέροχες παραλίες» της Βόρειας Κορέας που είχε περιγράψει ως επενδυτικά assets.
Ο πρώην επικεφαλής της CIA για την Κεντρική Ευρασία, Ρομπ Ντάνενμπεργκ, εκτιμά ότι το Κρεμλίνο επιχειρεί να αξιοποιήσει αυτή τη γνωστή διάσταση της προεδρικής προσωπικότητας του Τραμπ. «Ο Πούτιν ενδιαφέρεται για τέτοιες συμφωνίες μόνο στον βαθμό που τον ενδιαφέρουν τον Τραμπ», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Αντιδράσεις και ενστάσεις για το περιεχόμενο του σχεδίου
Το οικονομικό σκέλος του προσχεδίου προκαλεί ήδη ενστάσεις, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την πρόταση να χρησιμοποιηθούν παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού ταμείου. Ευρωπαϊκές χώρες και Ουάσιγκτον αντιτείνουν ότι οι πόροι αυτοί θα πρέπει να διατεθούν για ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Η αμερικανική πλευρά, επικαλούμενη δηλώσεις του ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο, χαρακτηρίζει το προσχέδιο «ζωντανό και εξελισσόμενο έγγραφο», αποφεύγοντας περαιτέρω λεπτομέρειες.
Το ιστορικό και τα εμπόδια
Παρά το νέο επιχειρηματικό αφήγημα, οι πιθανότητες μιας μεγάλης αναθέρμανσης των σχέσεων ΗΠΑ – Ρωσίας παραμένουν περιορισμένες:
- Οι διμερείς εμπορικές συναλλαγές είναι διαχρονικά χαμηλές (4,4 δισ. δολάρια το 2024).
- Υπάρχει συσσωρευμένη δεκαετία κυρώσεων, που καθιστά δύσκολη την επιστροφή δυτικών εταιρειών στη Ρωσία.
- Το Κογκρέσο έχει καθοριστικό ρόλο και δύσκολα θα αποφασίσει χαλάρωση του πλαισίου.
- Η Μόσχα έχει δείξει ότι δεν σκοπεύει να καλωσορίσει άκριτα την επιστροφή δυτικών εταιρειών.
Παράλληλα, αναλυτές συγκρίνουν το επιχειρηματικό σκέλος με τη συμφωνία ΗΠΑ–Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα το 2015, που δεν κατάφερε να προσελκύσει μαζικές επενδύσεις.
Πιθανές ευκαιρίες και ρωσικές επιδιώξεις
Παρά τα εμπόδια, η Ρωσία φαίνεται να ενδιαφέρεται να συμπεριλάβει στη συζήτηση τομείς όπως:
- Αρκτική και ενεργειακοί πόροι
- Τεχνητή νοημοσύνη
- Αεροναυπηγική, με τη Μόσχα να έχει προσεγγίσει ακόμη και την Boeing για πιθανή επιστροφή στην αγορά
Ο αναλυτής Thomas Graham τονίζει πως οι τομείς αυτοί είναι κρίσιμοι για την μακροπρόθεσμη ρωσική ανάπτυξη και άμεσα συνδεδεμένοι με αμερικανική τεχνογνωσία.
Καμία αλλαγή στις ρωσικές θέσεις για τον πόλεμο
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η προοπτική επιχειρηματικής συνεργασίας έχει μεταβάλει τις ρωσικές απαιτήσεις για τον τερματισμό του πολέμου. Ωστόσο, ο Τραμπ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο οικονομικών ανταλλαγμάτων:
«Νομίζω ότι ο Πούτιν θέλει να κάνει εμπόριο μαζί μας και να βγάλει πολλά χρήματα για τη Ρωσία — και αυτό μου αρέσει», δήλωσε στο CBS.
