Σχέδιο έκτακτης ανάγκης αναμένεται να καταστρώσει η Κύπρος, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τυχόν επισιτιστική κρίση, συνέπεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η εξάρτηση που έχει η χώρα μας σε σιτηρά τόσο για ζωοτροφές, όσο και για αλευροποίηση, οδήγησε τον υπουργό Γεωργίας να προχωρήσει την ερχόμενη Δευτέρα στην πρώτη σύσκεψη με όλους τους εμπλεκόμενους, και ανάλογα με τις προεκτάσεις που θα έχει ο πόλεμος μεταξύ της πρώτης (Ρωσίας) και της τέταρτης (Ουκρανίας) σε εξαγωγές σιτηρών παγκοσμίως, θα παρακολουθείται η κατάσταση. Στη σύσκεψη θα γίνει εκτίμηση της κατάστασης και κατάρτιση ενός σχεδίου δράσης σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκομένους.
Αναμένεται μάλιστα, το θέμα να τεθεί από τον υπουργό Γεωργίας και στο επόμενο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της ΕΕ, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος για την επάρκεια της Κύπρου σε σιτηρά.
Η Κύπρος εισάγει ετησίως περίπου 550 χιλ. τόνους ζωοτροφών και 50 χιλ. τόνους σιτάρι για αλευροποίηση. Οι ανάγκες σε ζωοτροφές είναι 650 χιλ., δηλαδή η Κύπρος εισάγει πέραν του 90% των ζωοτροφών για τις ανάγκες των ζώων. Εισάγουμε κυρίως κριθάρι και καλαμπόκι, λιγότερο σιτάρι και σογιάλευρο και ηλιανθόπιττα.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο αντίκτυπος στην Κύπρο από την εισβολή στην Ουκρανία
Οι κυριότερες χώρες από τις οποίες εισάγουμε σιτηρά είναι η Μολδαβία και η Ρουμανία. Ωστόσο, τα σιτηρά από Μολδαβία φορτώνονται σε ουκρανικό λιμάνι της Οδησσού, το Ρενί. Όλα τα φορτία διακινούνται μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Το κλείσιμο των λιμανιών σε Ρωσία και Ουκρανία ανησυχεί τους εμπόρους. Σημειώνεται ότι τα σιτηρά από Μολδαβία και Ουκρανία έχουν προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση με μηδέν δασμούς, σε αντίθεση με τη Ρωσία. Επομένως, οποιαδήποτε διακοπή της ροής σιτηρών από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας είναι πιθανό να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις τιμές και να τροφοδοτήσει περαιτέρω τον πληθωρισμό των τροφίμων.
Σύμφωνα με ιδιώτες εμπόρους που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, αυτή στη στιγμή υπάρχουν αποθέματα σιτηρών, που καλύπτουν τις ανάγκες για τον επόμενο ενάμιση μήνα. Υπάρχει ανησυχία ωστόσο από τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ο πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών. Επισημαίνουν ότι από τη στιγμή που οι μεγάλες χώρες που προμηθεύονται σιτηρά από αυτές για οποιοδήποτε λόγο δεν μπορούν να τα αγοράσουν, τότε οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές αφού όλοι θα στραφούν στις ήδη περιορισμένες άλλες αγορές.
Χθες αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι τιμές των δημητριακών έφθασαν σε επίπεδα ρεκόρ στη διάρκεια της διαπραγμάτευσής τους στην ευρωπαϊκή αγορά, με το σιτάρι να αγγίζει την πρωτοφανή για το είδος τιμή των €344 ο τόνος.
Οι καταναλωτές έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν μετά την κρίση, αφού είναι άγνωστο πώς θα εξελιχθούν οι τιμές. Σε περίπτωση κυρώσεων και αντιμέτρων πάντως αναμένεται να εκτοξευτούν οι τιμές όλων των σιτηρών και του σιταριού και του καλαμποκιού και της σόγιας.
Σήμερα η Ρωσία αποτελεί τον μεγαλύτερο εξαγωγέα σιτηρών παγκοσμίως (18%) και η Ουκρανία τον 5ο (6%) χαρακτηρίζοντάς τις ως τους σιτοβολώνες της υφηλίου. Μάλιστα, η Ουκρανία προβλέπεται να είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας καλαμποκιού στον κόσμο την περίοδο 2021-22 και ο τέταρτος μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού.
Οι δύο χώρες είναι οι κύριοι προμηθευτές σιτηρών της Αιγύπτου, της Ινδονησίας και της Τουρκίας ενώ σημαντικές εξαγωγές από την Ουκρανία καταλήγουν και σε χώρες με ασταθή πολιτικό καθεστώς.
Τυχόν εμπόδια στην εμπορία του προϊόντος, κάτι που όλοι αντεύχονται, όπως είναι για παράδειγμα το κλείσιμο λιμανιών ή/ και η επιβολή απαγόρευσης εξαγωγών από τις χώρες αυτές σε άλλες χώρες ενδέχεται να οδηγήσει τη ζήτηση από Αίγυπτο και Ινδονησία σε αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως είναι για παράδειγμα η Γαλλία και η Βουλγαρία, προκαλώντας τεράστια αναστάτωση στην αγορά με επιπτώσεις στη διαθεσιμότητα και τις τιμές.
Φόβοι εκφράζονται και για πιθανή καταστροφή των αποθεμάτων από τις εχθροπραξίες, αφού οι κύριες παραγωγικές περιοχές δεν απέχουν ιδιαίτερα από την εμπόλεμη ζώνη.
