Σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις και μεταβολές, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Λεμεσού (ΕΒΕΛ) αφουγκράζεται τον παλμό της τοπικής επιχειρηματικής κοινότητας, μέσα από τη διεξαγωγή του Επιχειρηματικού Βαρομέτρου, ενός εργαλείου στρατηγικής σημασίας για την καταγραφή των πραγματικών αναγκών και ανησυχιών των επιχειρήσεων της Λεμεσού.

Τα αποτελέσματα της 15ης έκδοσης, προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες.

Η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού

Στην κορυφή των προκλήσεων παραμένει σταθερά η έλλειψη κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού. Στις πλείστες εκδόσεις του Επιχειρηματικού Βαρομέτρου, οι ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό εμφανίζονται ως το κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες της Λεμεσού.

Το πρόβλημα αυτό, που επισημαίνεται από ένα στους πέντε συμμετέχοντες, συνιστά μεταξύ άλλων, όπως δηλώνουν οι επιχειρηματίες της Λεμεσού, τροχοπέδη για την περαιτέρω ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων τους.

Παρότι η ανάγκη για προσωπικό καταγράφεται οριζόντια σε όλους τους τομείς, οι απαντήσεις των επιχειρήσεων καταδεικνύουν πως η ζήτηση για εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό είναι εντονότερη και πιο πιεστική. Η αδυναμία εύρεσης προσωπικού που να κατέχει τις κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες, αποτελεί κρίσιμο ανασταλτικό παράγοντα στην ομαλή λειτουργία και στη μελλοντική ανάπτυξη πολλών επιχειρήσεων.

Η προσέλκυση και η διατήρηση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και ο εκσυγχρονισμός και η αποτελεσματική ρύθμιση της διαδικασίας εξέτασης αιτημάτων για την απασχόληση υπηκόων τρίτων χωρών σε κυπριακές επιχειρήσεις, η ανάγκη για συνεχή κατάρτιση του εργατικού δυναμικού και παράλληλα η ευθυγράμμιση των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας αποτελούν κρίσιμα ζητήματα για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων.

Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις δηλώνουν πως οι σχέσεις με τις κρατικές υπηρεσίες δεν διευκολύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα. Η γραφειοκρατία, οι καθυστερήσεις και η έλλειψη εξειδικευμένης υποστήριξης αποτελούν συχνά τροχοπέδη, ιδιαίτερα για νέους επιχειρηματίες που επιχειρούν να εισέλθουν στην αγορά.

Η ανάγκη για πλήρη ψηφιοποίηση των κρατικών υπηρεσιών, ενίσχυση της διαφάνειας και υιοθέτηση πολιτικών «μίας στάσης» για την εξυπηρέτηση όλων των επιχειρήσεων δεν αποτελεί πλέον επιλογή, αλλά αναγκαιότητα. Ειδικά σε μια πόλη όπως η Λεμεσός, η οποία αναπτύσσεται ραγδαία ως τεχνολογικός κόμβος και προσελκύει επενδύσεις στον τομέα της καινοτομίας, η ύπαρξη ενός ευέλικτου και φιλικού προς τις επιχειρήσεις κρατικού μηχανισμού αποτελεί προϋπόθεση για τη διατήρηση της αναπτυξιακής της δυναμικής.

Η αύξηση του κόστους λειτουργίας, είτε πρόκειται για πρώτες ύλες, ενέργεια ή υπηρεσίες, αναφέρεται από μεγάλο ποσοστό των επιχειρήσεων ως κρίσιμο εμπόδιο για την εύρυθμη λειτουργία τους.

Σε μια περίοδο που οι γεωπολιτικές εντάσεις προκαλούν αλυσιδωτές επιδράσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες και τις τιμές, οι επιχειρήσεις της Λεμεσού δηλώνουν ότι κάνουν μεγάλες προσπάθειες για να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους.

Η ανάγκη για στοχευμένα μέτρα στήριξης, φορολογικές ελαφρύνσεις και ενίσχυση της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ.

ESG και πράσινη μετάβαση

Ένα ακόμη στοιχείο που αναδεικνύεται έντονα είναι η έλλειψη επαρκούς γνώσης και συμμόρφωσης με τα πρότυπα ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση).

Παρά το γεγονός ότι το ESG είναι ένα θέμα επικαιρότητας στο επιχειρείν, τα ευρήματα του Βαρομέτρου δείχνουν ότι η ενσωμάτωσή τους στον πυρήνα των επιχειρησιακών στρατηγικών των επιχειρήσεων παραμένει αργή και περιορισμένη.

Συγκεκριμένα, σε ερώτηση για το βαθμό ενημέρωσης γύρω από τις αρχές ESG, οι επιχειρήσεις αξιολογούν τη γνώση τους με μέσο όρο 5,03 (σε κλίμακα 1-10) – μικρή βελτίωση σε σχέση με το 4,79 του 2023. Η ουσιαστική προετοιμασία παραμένει ιδιαίτερα χαμηλή: σχεδόν μία στις τρεις επιχειρήσεις (32,4%) δηλώνει ότι δεν έχει προβεί σε καμία ενέργεια, ενώ μόλις 1,8% αναφέρει πως έχει προχωρήσει σε προετοιμασία «σε πολύ μεγάλο βαθμό».

ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΛ – ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2024

  • 19,3% των επιχειρήσεων δηλώνουν ως μεγαλύτερο πρόβλημα την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού
  • 61,5% προτίθενται να προσλάβουν νέο προσωπικό κατά τους επόμενους τρεις μήνες
  • 12,5% θεωρούν ότι οι κρατικές υπηρεσίες δεν στηρίζουν επαρκώς τις επιχειρήσεις
  • Οι νέες επιχειρήσεις δηλώνουν ότι δυσκολεύονται περισσότερο από τις παλαιότερες στη συνεργασία με τον δημόσιο τομέα
  • 55,3% δηλώνουν πρόθεση να προχωρήσουν με νέες επενδύσεις κατά τους προσεχείς μήνες
  • 44% δηλώνουν οτι επιρεάζονται σε μεγάλο βαθμό απο τον ενεργειακό παράγοντα
  • Μόνο 1,8% έχουν προχωρήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό σε ESG συμμόρφωση
  • Οι τομείς με τη μεγαλύτερη αισιοδοξία: Τεχνολογία, εφοδιαστική αλυσίδα, υπηρεσίες
  • Οι τομείς με τα μεγαλύτερα προβλήματα: Τουρισμός, κατασκευές, μεταποίηση
  • Η έλλειψη υποδομών και το κυκλοφοριακό καταγράφονται ως σημαντικά εμπόδια για αρκετούς επιχειρηματίες
  • Υπάρχει εντεινόμενη ανησυχία για τις επιπτώσεις της γραφειοκρατίας στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
    Το ΕΒΕΛ διεξάγει την 16η έκδοση του Επιχειρηματικού Βαρομέτρου (Άνοιξη 2025), με προθεσμία συμμετοχής έως την Παρασκευή 16 Μαΐου 2025.

    *Διευθύντρια του ΕΒΕ Λεμεσού