Σχέδιο δράσης το οποίο στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων ενεργοβόρων κατοικιών που ανήκουν και χρησιμοποιούνται από φυσικά πρόσωπα, τίθεται σε εφαρμογή από σήμερα και ολοκληρώνεται στις 21/12/2023. Επιλέξιμες δράσεις που καλύπτονται από το σχέδιο περιλαμβάνουν συμβουλευτικές υπηρεσίες, θερμομόνωση του κελύφους της οικίας, αντικατάσταση κουφωμάτων, εγκατάσταση συστημάτων σκίασης καθώς επίσης και την εγκατάσταση ή/και αντικατάσταση τεχνικών συστημάτων (όπως π.χ. ηλιακά, φωτοβολταϊκά, κλιματιστικά, μπαταρίες αποθήκευσης, αυτοματισμούς κλπ).
Για πρώτη φορά στο σχέδιο χορηγιών «Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Κατοικίες», εντάσσονται, μετά από την προχθεσινή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στη βάση πρότασης που υπέβαλε ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου, στους δικαιούχους αυξημένης χορηγίας, εκτοπισθέντες που διαμένουν μόνιμα σε κατοικίες που βρίσκονται σε προσφυγικούς συνοικισμούς. Παράλληλα, το Υπουργικό ενέκρινε ξεχωριστό σχέδιο που αφορά κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές των Βρετανικών Βάσεων για τις οποίες εξασφαλίστηκε ξεχωριστό κονδύλι, αφού οι Βρετανικές Βάσεις δεν εντάσσονται σε πόρους της ΕΕ. Η έναρξη υποβολής των αιτήσεων έχει οριστεί σήμερα και για τα δύο σχέδια.
Στόχος του Σχεδίου η μετατροπή των παλαιότερων ενεργοβόρων οικοδομών σε κτήρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης, κάτι που θα συμβάλει σε ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
Το σχέδιο, που έχει συνολικό προϋπολογισμό €70 εκατ., περιλαμβάνεται στο Πρόγραμμα «Θ.Αλ.Ε.Ι.Α» 2021-2027 και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της ΕΕ και την Κυπριακή Δημοκρατία. Κατά την πρώτη προκήρυξη του Σχεδίου που εφαρμόστηκε το 2021, διατέθηκαν €35 εκατ., ενώ τα υπόλοιπα €35 εκατ. θα διατεθούν στα πλαίσια της δεύτερης προκήρυξης που ανακοινώθηκε τον Νοέμβριο του 2022.
Ο βασικός σκοπός του σχεδίου είναι η ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων κατοικιών, έτσι ώστε να επιτύχουν εξοικονόμηση ενέργειας τουλάχιστον 60%. Η συνολική ετήσια εξοικονόμηση, η οποία θα επιτευχθεί από το σύνολο των επενδύσεων που θα επιχορηγηθούν, εκτιμάται ότι θα είναι της τάξης των 192.000 Mwh.
Δικαιούχοι του σχεδίου είναι όλα τα φυσικά πρόσωπα που είναι ιδιοκτήτες ή ένοικοι των κατοικιών. Πέραν των εκτοπισθέντων που διαμένουν μόνιμα σε οικίες που βρίσκονται σε προσφυγικούς συνοικισμούς, το σχέδιο παρέχει αυξημένα κίνητρα σε ευάλωτους καταναλωτές, καθώς επίσης και σε ιδιοκτήτες/ένοικους κατοικιών που βρίσκονται σε ορεινές περιοχές. Το μέγιστο ποσό χορηγίας για κάθε κατοικία μπορεί να ανέλθει μέχρι και τις €32.000, ανάλογα με τον τύπο επένδυσης που θα επιλέξει ο κάθε δικαιούχος. Το Σχέδιο «Εξοικονομώ- Αναβαθμίζω στις Κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές των Βρετανικών Βάσεων», έχει συνολικό προϋπολογισμό €500.000, το οποίο χρηματοδοτείται εξ’ ολοκλήρου από την Κυπριακή Δημοκρατία και εφαρμόζεται με ίδιους όρους με το συγχρηματοδοτούμενο σχέδιο.
Το σχέδιο εφαρμόζεται με απλοποιημένη μέθοδο και καθορίζει συγκεκριμένο ποσό χορηγίας για κάθε επιλέξιμη δαπάνη, το οποίο έχει υπολογιστεί έτσι ώστε να αντιπροσωπεύει το 60% περίπου του πραγματικού κόστους των επενδύσεων. Για αιτητές που εμπίπτουν στους ευάλωτους καταναλωτές, καθώς επίσης και για κατοικίες που βρίσκονται σε ορεινές περιοχές, το σχέδιο παραχωρεί αυξημένο ποσό χορηγίας σε σχέση με τους υπόλοιπους αιτητές. Συγκεκριμένα, για τους δικαιούχους αυξημένης χορηγίας, το ποσό χορηγίας που καθορίζει το σχέδιο έχει υπολογιστεί έτσι ώστε να αντιπροσωπεύει το 80% περίπου του πραγματικού κόστους των επενδύσεων.
Με τα αυξημένα κίνητρα και στις κατοικίες που βρίσκονται σε προσφυγικούς συνοικισμούς και αποτελούν μόνιμη κατοικία εκτοπισθέντων, παρέχεται η δυνατότητα να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης τους και μείωση των ενεργειακών τους εξόδων.
Μέχρι σήμερα, οι δυνητικοί δικαιούχοι του σχεδίου μπορούσαν να επενδύσουν σε έργα/ δράσεις σε περιοχές που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία εξαιρουμένων των περιοχών των Βρετανικών Βάσεων αφού σύμφωνα με το Πρωτόκολλο αρ.3 της Συνθήκης Προσχώρησης δεν είναι δυνατόν έργα ή δράσεις που υλοποιούνται εντός των εν λόγω περιοχών να χρηματοδοτούνται από Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ). Για σκοπούς ίσης μεταχείρισης των πολιτών της Δημοκρατίας, την περίοδο εφαρμογής προηγούμενων προκηρύξεων του σχεδίου, το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, εξασφάλισε την έγκριση του ΥΣ και εφάρμοσε ίδια σχέδια για τις κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές εντός των Βρετανικών Βάσεων, τα οποία χρηματοδοτήθηκαν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους.
Για σκοπούς ικανοποίησης του δίκαιου αιτήματος ενδιαφερόμενων, το Υπουργείο ετοίμασε οδηγό εφαρμογής για το σχέδιο «Εξοικονομώ- Αναβαθμίζω στις Κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές των Βρετανικών Βάσεων».
Τι χορηγία προβλέπεται για κάθε επιλέξιμη δράση
Το σχέδιο εφαρμόζεται με διαδικασία απλοποιημένου κόστους, καθορίζοντας το ποσό χορηγίας που παραχωρείται για κάθε επιλέξιμη δράση. Συγκεκριμένα για θερμομόνωση οριζόντιων δομικών στοιχείων (οροφές, δάπεδα σε πυλωτή, δάπεδα σε πρόβολο, δώματα, στέγες) η χορηγία σε μη ευάλωτους είναι €30 ανά m2, ενώ για κατοικίες ευάλωτων/ορεινών περιοχών/προσφύγων σε προσφυγικούς συνοικισμούς η χορηγία είναι €40 ανά m. Για θερμομόνωση τοίχων και στοιχείων της φέρουσας κατασκευής (κολόνες, δοκοί και τοιχία) η χορηγία για κατοικίες μη ευάλωτων είναι €40 ανά m2 και για τις υπόλοιπες κατηγορίες €55 ανά m2. Η χορηγία για αντικατάσταση κουφωμάτων που περιλαμβάνονται στο κέλυφος της κατοικίας για κατοικίες μη ευάλωτων ανέρχεται σε €200 ανά m2 και για τους υπόλοιπους €265 ανά m2. Η χορηγία για εγκατάσταση εξωτερικής μετακινούμενης σκίασης ανέρχεται σε €135 ανά m2 και €180 ανά m2 για τους υπόλοιπους.
Για αγορά και εγκατάσταση ή αντικατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα για παραγωγή ζεστού νερού η χορηγία για μη ευάλωτους είναι €885 ανά σύστημα ανά κατοικία, ενώ για τις υπόλοιπες κατηγορίες €1180 ανά σύστημα. Περαιτέρω, για εγκατάσταση αυτόνομων κλιματιστικών δυναμικότητας έως 4kW η χορηγία για μη ευάλωτους είναι €290 ανά σύστημα και για τις υπόλοιπες κατηγορίες €390 ανά σύστημα. Επίσης, για κλιματιστικά πάνω των 4kW η χορηγία ανέρχεται στα €525 ανά σύστημα για μη ευάλωτους και €700 για τις υπόλοιπες κατηγορίες.
Για αγορά και εγκατάσταση αεροθερμικής, γεωθερμικής ή υδροθερμικής αντλίας ψηλής ενεργειακής απόδοσης για μη ευάλωτους η χορηγία φθάνει τις €3.225 ανά σύστημα και για τις υπόλοιπες κατηγορίες €4.300 για κάθε σύστημα. Για εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος Net Billing, δυναμικότητας μέχρι 10kW η χορηγία για μη ευάλωτους είναι €450/kW και για τις υπόλοιπες κατηγορίες €1.000/kW. Χορηγία δίνεται και για μπαταρίες για αποθήκευση της ενέργειας που παράγεται από το φωτοβολταϊκό σύστημα δυναμικότητας μέχρι 4kWh €720/kWh για μη ευάλωτους και €960/kWh για τις υπόλοιπες κατηγορίες. Για αντικατάσταση λέβητα ψηλής ενεργειακής απόδοσης για θέρμανση χώρου, η χορηγία είναι €1.270 για μη ευάλωτους και €1.690 για τις υπόλοιπες κατηγορίες. Τέλος, για τις δαπάνες υπηρεσιών η χορηγία είναι €3,75/m2 ωφέλιμου εμβαδού οικίας για μη ευάλωτους και €5/m2 ωφέλιμου εμβαδού οικίας για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες.
€35 εκατ. για ευάλωτα νοικοκυριά
Σημαντικά κονδύλια ύψους €35 εκατ. που καλύπτουν το 60-80% του συνολικού κόστους για ανακαινίσεις σπιτιών παραχωρούνται μετά από την προχθεσινή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Μιλώντας στον «Φ», ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου ανέφερε ότι με την απόφαση της κυβέρνησης συμπεριλαμβάνονται οι εκτοπισθέντες που διαμένουν σε προσφυγικούς συνοικισμούς, στους δικαιούχους αυξημένης χορηγίας του συγχρηματοδοτούμενου Σχεδίου «Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Κατοικίες». Πρόσθεσε πως η απόφαση θέτει ως προτεραιότητα τη δίκαιη στήριξη των προσφύγων μας, στη βάση του διακηρυγμένου προγράμματος διακυβέρνησης του Προέδρου Χριστοδουλίδη. Αυξημένη χορηγία δικαιούνται, επίσης, οι ευάλωτοι καταναλωτές και οι κάτοικοι ορεινών περιοχών.
Η Κυβέρνηση, πρόσθεσε, δείχνει ευαισθησία στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο προσφυγικός κόσμος, γι’ αυτό και πέραν του μεγάλου σχεδίου «ΚτίΖΩ» που ανακοινώθηκε τον περασμένο μήνα, ερχόμαστε τώρα να δώσουμε πρόσθετη βοήθεια στους πρόσφυγές μας, παρέχοντάς τους αυξημένα κίνητρα – στο 80% αντί 60% – για να αναβαθμίσουν ενεργειακά τις κατοικίες τους. «Με εξοικονόμηση ενέργειας που πρέπει να είναι τουλάχιστον στο 60%, μπορούν, αν εκμεταλλευτούν το Σχέδιο, να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσής τους και να μειώσουν το κόστος ενέργειας στην κατοικίας τους», συμπλήρωσε.
Παράλληλα, είπε, για σκοπούς ίσης μεταχείρισης των πολιτών της Δημοκρατίας, έχουμε ετοιμάσει αντίστοιχο σχέδιο για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές των Βρετανικών Βάσεων, το οποίο χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από την Κυπριακή Δημοκρατία.
