Συνέντευξη στην Ελευθερία Παϊζάνου
Φωνάζουν οι δικηγόροι για την καθυστέρηση που παρατηρείται στα χρονοδιαγράμματα για υλοποίηση της φορολογικής μεταρρύθμισης. Φέρνουν ως παράδειγμα τη μη τήρηση του χρονοδιαγράμματος που τέθηκε για την οριστικοποίηση των αντισταθμιστικών μέτρων για την επιβολή της πράσινης φορολογίας, γνωστού ως φόρου άνθρακα, τα οποία έπρεπε να υλοποιηθούν μέχρι το τέλος του 2023.
Η πράσινη φορολογία περιλαμβάνεται στα προαπαιτούμενα του Ταμείου Ανάκαμψης. Μιλώντας στον «Φ», το μέλος της Επιτροπής Φορολογικού Σχεδιασμού του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, Δημήτρια Κουκούνη, ανέφερε πως τα νομοσχέδια δεν συμπεριλάμβαναν καμία πρόνοια για τα αντισταθμιστικά μέτρα προς όφελος των φορολογουμένων από την επιβολή του πράσινου φόρου, ωστόσο, είπε, τα έσοδα θα καταλήγουν στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με την κ. Κουκούνη, οι δικηγόροι δεν έχουν καμία ενημέρωση για τη νομοθεσία, ούτε για μελέτες που να δικαιολογούν τη δημοσιονομική ουδετερότητα. Επιπρόσθετα, τονίζει πως ο σύλλογος θα διεκδικήσει να συμμετέχει στις συναντήσεις για την ολοκλήρωση του έργου εντός των χρονοδιαγραμμάτων, με στόχο την υιοθέτηση ενός αποτελεσματικού σύγχρονου και ανταγωνιστικού φορολογικού μοντέλου και απλοποιημένου και κατανοητού φορολογικού πλαίσιου.
Υπογραμμίζει πως οι δικηγόροι απαιτούν τη διεξαγωγή δημόσιας διαβούλευσης επί ολοκληρωμένων κειμένων και όχι αποσπασματικών, ελλιπών ή αντιφατικών δηλώσεων. Τέλος, υποδεικνύει πως η μη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων για την υλοποίηση των προαπαιτουμένων του Ταμείου Ανάπτυξης θα επιβαρύνει τη Βουλή, η οποία θα κληθεί εν μέσω πιεστικών χρονοδιαγραμμάτων να υιοθετήσουν τα νομοσχέδια χωρίς να υπάρξει ο απαιτούμενος διάλογος.
Στην πρόσφατη ανακοίνωση του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου εκφράζεται η ανησυχία για την καθυστέρηση που παρατηρείται για το έργο της φορολογικής μεταρρύθμισης. Πού επικεντρώνονται οι ανησυχίες σας; Δεν είναι λογικό να αναλωθεί χρόνος για μελέτες αλλά και για κοινωνικό διάλογο;
Ο ΠΔΣ ανησυχεί για την καθυστέρηση που παρατηρείται, αφού μέχρι σήμερα το Έργο ήδη παρουσιάζει καθυστέρηση στην υλοποίηση του χρονοδιαγράμματος των παραδοτέων, ως αυτά είχαν αρχικώς εξαγγελθεί και δημοσιοποιηθεί. Παράδειγμα, η δέσμευση για προτάσεις που αφορούν τα ανάλογα αντισταθμιστικά μέτρα σχετικά με τις πράσινες φορολογίες, οι οποίες ακόμα αναμένονται να οριστικοποιηθούν, ενώ το χρονοδιάγραμμα πρόσταζε ότι θα είχαν προταθεί πριν το τέλος του 2023.
Επισημαίνουμε επίσης ότι ο ΠΔΣ δεν έχει κληθεί για κοινωνικό διάλογο σχετικά με τα θέματα που άπτονται της πράσινης φορολογίας ή/και για να ερωτηθεί εάν οποιεσδήποτε εισηγήσεις σχετικά με τα αντισταθμιστικά μέτρα θεωρεί ότι συνάδουν με το νομικό και φορολογικό πλαίσιο, τόσο της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιπλέον, σημειώνουμε ότι έγιναν αναφορές των αρμοδίων του Έργου σχετικά με την ολοκλήρωση συγκεκριμένων φάσεων του Έργου, όμως ο ΠΔΣ δεν έχει λάβει μέχρι σήμερα καμία ενδελεχή παρουσίαση αυτών, για να δύναται να συμμετέχει ενεργά σε οποιοδήποτε κοινωνικό διάλογο επί ουσιαστικών τοποθετήσεων για συγκεκριμένα μέτρα.
Ο ΠΔΣ συμφωνεί και υιοθετεί δηλώσεις που έγιναν και από άλλους εμπλεκόμενους φορείς που κλήθηκαν σε διμερείς συναντήσεις με τους αρμόδιους του Έργου, ότι η φύση τέτοιων συναντήσεων δεν λαμβάνουν τη μορφή διαβουλεύσεων, αλλά αφορούν γενικής φύσεως συζήτηση και όχι ειδική συζήτηση επί συγκεκριμένων προτάσεων που αξιολογούνται στη βάση συγκεκριμένου προτεινόμενου φορολογικού μοντέλου. Θα ήταν προτιμότερο να αναλώνεται ο οποιοσδήποτε χρόνος του Έργου σε κοινωνικό διάλογο, που να διεξάγεται σε πλαίσιο τεχνικής και παραγωγικής συζήτησης και με ειδικές αναφορές στη νομική, φορολογική και πρακτική συμμόρφωση συγκεκριμένων προτάσεων με το υφιστάμενο ή/και άλλο προτεινόμενο φορολογικό πλαίσιο.
Δημόσια διαβούλευση
Γιατί υποστηρίζουν οι δικηγόροι πως τα προτεινόμενα νομοσχέδια για την πράσινη φορολογία ενεργούν ως φοροεισπρακτικά και δεν είναι δημοσιονομικά ουδέτερα; Πού στηρίζετε τη συγκεκριμένη θέση, αφού δεν ανακοινώθηκαν ακόμα τα αντισταθμιστικά μέτρα, και τι προτείνετε;
Τα προτεινόμενα νομοσχέδια, τα οποία είχαν τεθεί προς δημόσια διαβούλευση εκ μέρους του Υπουργείου Οικονομικών στις 6 Μαρτίου 2024, δεν συμπεριλάμβαναν καμία πρόνοια όσον αφορά αντισταθμιστικά μέτρα προς όφελος των φορολογουμένων, κατά την είσπραξη των πράσινων φορολογιών. Τουναντίον, η είσπραξη καταλήγει στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας.
Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, δεν έχουμε καμία ενημέρωση όσον αφορά νομοθεσία που να αφορά αντισταθμιστικά μέτρα και ούτε έχουμε λάβει οποιαδήποτε ολοκληρωμένη μελέτη που να δικαιολογεί αυτή την επιθυμητή δημοσιονομική ουδετερότητα. Εισηγήσεις επί αντισταθμιστικών μέτρων ανακοινώθηκαν στην παρουσίαση από τους αρμοδίους του Έργου την 1 Μαρτίου 2024, όμως ο ΠΔΣ επιθυμεί τη διεξαγωγή δημόσιας διαβούλευσης και κοινωνικό διάλογο επί ολοκληρωμένων κειμένων και όχι αποσπασματικών, ελλιπών ή αντιφατικών δηλώσεων που κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας.
Είναι νομικά ορθό να περιλαμβάνεται στα νομοσχέδια κλιμακωτή αύξηση του φόρου άνθρακα που θα επιβληθεί στους πολίτες; Στα προσχέδια των νομοσχεδίων αναφέρεται πως φέτος το ύψος της φορολογίας θα είναι 5 σεντς το λίτρο και μέχρι το 2033 θα φτάσει τα 25 σεντς το λίτρο.
Κατά την παρουσίαση των μέτρων για την πράσινη φορολογία από τους αρμοδίους του Έργου, την 1η Μαρτίου 2024, είχε αναφερθεί ότι ο υπολογισμός της φορολογίας για τον φόρο άνθρακα έγινε στη βάση τριετούς, μόνο, ανάλυσης, αφού σε αυτό το στάδιο κρίθηκε ότι οποιεσδήποτε μακροχρόνιες προβλέψεις δεν μπορούν να λάβουν υπόψη τις μεταβαλλόμενες μελλοντικές οικονομικές συνθήκες. Κατά συνέπεια, όμως, η συμπερίληψη στα προτεινόμενα νομοσχέδια ποσού φορολογίας που έχει υπολογιστεί ήδη σε δεκαετή βάση δεν θεωρούμε ότι είναι ορθή, εάν αυτή δεν βασίζεται σε αποτελέσματα σχετικής διεξαχθείσας μελέτης ή/και ανάλυσης των επιπτώσεων στα νοικοκυριά με ακριβή δεδομένα.
Έχετε μεταφέρει τις ανησυχίες σας στο Υπουργείο Οικονομικών; Θα διεκδικήσετε ως Σύλλογος να λάβετε μέρος στον διάλογο που θα γίνει για τη μεταρρύθμιση με τους κοινωνικούς εταίρους;
Ο ΠΔΣ έχει υποβάλει γραπτώς τις εισηγήσεις του προς του αρμοδίους του Έργου, σε συνέχεια συνάντησης που έγινε στα πλαίσια του διαλόγου που διεξήχθη στις αρχές Φεβρουαρίου 2024. Συμπεριέλαβε δε, αίτημα για παρουσίαση ολοκληρωμένων μελετών και προτάσεων με στόχο τη διεξαγωγή εποικοδομητικής διαβούλευσης. Βεβαίως και ο ΠΔΣ θα διεκδικήσει να λαμβάνει μέρος σε οποιεσδήποτε συναντήσεις, με σκοπό την επιτυχή ολοκλήρωση του Έργου εντός των χρονοδιαγραμμάτων και στόχο την υιοθέτηση ενός αποτελεσματικού σύγχρονου και ανταγωνιστικού φορολογικού μοντέλου.
Θα τρέχουμε στο τέλος
Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι η Δημοκρατία δεν τηρεί τα χρονοδιαγράμματα και τις δεσμεύσεις που έδωσε στην ΕΕ σε σχέση με το Ταμείο Ανάκαμψης; Υπενθυμίζεται πως ο πράσινος φόρος περιλαμβάνεται στις δεσμεύσεις που έδωσε η ΚΔ.
Σε αυτό το στάδιο, ο ΠΔΣ δεν έχει ενημερωθεί κατά πόσο έχουν δοθεί χρονικές παρατάσεις για τις υπό αναφορά δεσμεύσεις, όμως θα θέλαμε να πιστεύουμε ότι οι εξαγγελίες του υπουργού Οικονομικών ότι οι πράσινες φορολογίες θα επιβληθούν το φθινόπωρο του 2024, βασίζονται τουλάχιστο σε προφορικές διαβεβαιώσεις που έχουν ληφθεί προς αυτή την κατεύθυνση.
Οφείλουμε να τονίσουμε όμως ότι πρακτικές επιμήκυνσης των χρονοδιαγραμμάτων δυστυχώς αναγκαστικά επιβαρύνουν τους κοινωνικούς εταίρους και τη Βουλή των Αντιπροσώπων, αφού θα κληθούν σε μεταγενέστερο στάδιο και εντός ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων να υιοθετήσουν νομοσχέδια που έχουν σημαντικές επιπτώσεις, χωρίς τον απαιτούμενο χρόνο για έγκαιρο και ουσιαστικό διάλογο.
Ποιες είναι οι θέσεις σας σε σχέση με το συνολικό έργο του φορολογικού μετασχηματισμού; Πού πρέπει να στοχεύσει και τι πρέπει να αλλάξει κατά προτεραιότητα;
Ο ΠΔΣ θεωρεί ότι το Έργο θα πρέπει να διεξάγεται με διαφάνεια και πιστή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, προς ολοκλήρωση των νομοθετημάτων που θα απαιτηθούν και υιοθέτηση αυτών από τη Βουλή των Αντιπροσώπων πριν το τέλος του έτους 2025. Ο ΠΔΣ αναμένει ότι στόχος και σκοπός είναι και θα πρέπει να είναι η ενσωμάτωση του οιουδήποτε νέου φορολογικού μοντέλου σε ένα κείμενο νομοθεσίας. Θεωρούμε απαραίτητη, στα πλαίσια της ανάγκης για υιοθέτηση ενός ανταγωνιστικού μοντέλου, την απλοποίηση της φορολογικής μας νομοθεσίας, με τρόπο που να επιτυγχάνεται η εύκολη κατανόηση της και συμμόρφωση των φορολογουμένων χωρίς περιπλοκότητα και περαιτέρω κόστος.
