Φυλακές: Η επόμενη μέρα
Η Διευθύντρια των Φυλακών, Άννα Αριστοτέλους, απρόσμενα, δίνει την πιο προσωπική της συνέντευξη, την πρώτη μετά την απόφαση για την διαθεσιμότητα του ανώτερου αξιωματικού της Αστυνομίας και το σκάνδαλο που ξέσπασε τις προηγούμενες μέρες.
Ο κύριος λόγος που βρεθήκαμε οι περισσότεροι από τους παρευρισκόμενους στην εκδήλωση για το τέλος των μαθημάτων των σχολείων των Φυλακών, που έγινε την Τετάρτη, στην αίθουσα εκδηλώσεων των Φυλακών, με «πρωταγωνιστές» τους κρατούμενους, ήταν -για πρώτη φορά- εκείνη – καθόλου τυχαίο που στο άκουσμα του ονόματός της Άννας Αριστοτέλους όλοι οι καλεσμένοι (με θεσμικούς ρόλους και μη) σηκώθηκαν από τις θέσεις τους και την χειροκρότησαν παρατεταμένα, όρθιοι· ένα αδιόρατο «μπράβο», ένα «συνέχισε» κι ένα αόρατο χέρι σα να την έπιανε απ’ τον ώμο δίνοντάς της τη δύναμη για να συνεχίσει το έργο της. Δύο ώρες μετά, αν και την γνωρίζω αρκετά χρόνια πια (εξού και ο ενικός στη συνέντευξη, αλλιώς θα ήταν υποκριτικό), θα επιβεβαίωνα για άλλη μια φορά την σπανιότητά της – για τις τόσες λίγες «Άννες» που απέμειναν γύρω μας.
– Αυτοσαρκαζόσουν, στο τέλος της σημερινής σου ομιλίας όταν, προτού μεταδοθεί ένα βίντεο που αφορούσε στις δραστηριότητες εντός των Φυλακών, είπες: «Και τώρα, πάμε ένα δούμε ένα βίντεο από τις προσωπικές μας στιγμές, εδώ, στις Φυλακές»; Ναι. Και η αφορμή ήταν τα πρόσφατα γεγονότα και οι γελοιότητες που έζησα.
– Ως «γελοιότητες» τα αισθάνθηκες; Εννοείται. Ήταν συκοφαντίες και γελοιότητες, όλα τα περί «βίντεο» για την «προσωπική μου ζωή».
– Δεν υπήρξε ποτέ, τελικά, τέτοιο βίντεο; Εννοείται πως όχι (γελάει). Αλλά και μόνο το γεγονός ότι μπαίνω αυτή τη στιγμή στη διαδικασία, τώρα που πήραν πια τα πράγματα τη νομική οδό, να διαψεύσω αυτή την κακοήθη φήμη, εμένα με φθείρει, νιώθω άσχημα, αισθάνομαι απογοήτευση – το ήθος και η αξιοπρέπειά μου είναι έξω από τέτοιες τακτικές.
– Πριν από λίγη ώρα, όταν ρωτήθηκες από τα τηλεοπτικά κανάλια που παρευρέθηκαν στην εκδήλωση για το θέμα, είπες πως «δεν μπορώ να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες, όλα έχουν πάρει το δρόμο τους» και πως «η υπόθεση βρίσκεται σε εξέλιξη και δεν θέλω να σχολιάσω οτιδήποτε». Το σέβομαι. Ωστόσο, ανθρώπινα μιλώντας, ο προηγούμενος μήνας ήταν ο πιο δύσκολος της μέχρι σήμερα επαγγελματικής σου πορείας; Ναι. Αυτή ήταν η πιο δύσκολή μου περίοδος! Λύγισα. Πόνεσα. Λογικό δεν είναι; Προσπάθησα να διατηρήσω την ψυχραιμία μου, την συγκρότηση και την νηφαλιότητά μου, αλλά, δεν σου κρύβω, πως πόνεσα ψυχικά από αυτό το θέμα. Τώρα ανακάμπτω σιγά σιγά. Κοίτα, εγώ έχω μάθει στη ζωή μου να κοιτάω τον άλλον στα μάτια, να είμαι «καθαρή» και ντόμπρα – αυτά τα γύρω γύρω ούτε τα ξέρω ούτε και θέλω να τα μάθω! Και, ξέρεις, είναι πολύ λυπηρό, να δίνεις τη ζωή σου σε κάτι, να δίνεις την ψυχή σου σε αυτό το σκοπό, αδιάκοπα -όπως έκανα εγώ, τα τελευταία οκτώ χρόνια-, εις βάρος της προσωπικής και κοινωνικής μου ζωής, δουλεύοντας από το πρωί μέχρι το βράδυ, με μοναδικό στόχο να μετατραπεί αυτός ο Οργανισμός, από το μηδέν, σε σύγχρονη ευρωπαϊκή σωφρονιστική Υπηρεσία, που πλέον αποτελεί πρότυπο για πολλές χώρες του κόσμου -και έχουμε βραβευτεί πολλές φορές γι’ αυτό-, και κάποιοι να θέλουν να το αμαυρώσουν. Γιατί; Αυτή την ερώτηση έχω συνέχεια στο μυαλό μου και απάντηση δεν παίρνω: Γιατί; Αγαπάω αυτό τον Οργανισμό! Όσο «παράξενο» κι αν μπορεί να ακούγεται αυτό για κάποιους. Δεν είμαι «η προϊσταμένη» σε αυτή την Υπηρεσία, είμαι κι εγώ μία «μαθήτρια» που διδάσκομαι καθημερινά. Και «χρωστάω» στις Φυλακές – γιατί με βελτίωσαν, με έκαναν καλύτερο άνθρωπο, μου έδωσαν την δυνατότητα να προσφέρω στους συνανθρώπους μου. Συνειδητοποίησα -στην πράξη- τι πάει να πει να σέβεσαι τον συνάνθρωπό σου, να μπαίνεις στη θέση του και, κυρίως, να μην κρίνεις…
– Γιατί συγκινείσαι; Έχεις βουρκώσει… Συγκινούμαι, ναι… Γιατί καθώς στα αναφέρω αυτά, σκέφτομαι όλες αυτές τις δυσκολίες που περάσαμε αυτά τα οκτώ χρόνια, αυτό τον αγώνα που κάναμε… Όσα έζησα τις προηγούμενες εβδομάδες ήταν ό,τι χειρότερο έχω βιώσει! Ωστόσο, κάθε πρωί, παρά το «βάρος», ερχόμουν εδώ, στις Φυλακές, και αντλούσα θάρρος από τους ανθρώπους εδώ για να συνεχίσω να παλεύω, για να δημιουργήσουμε με αυτή την υπέροχή ομάδα που έχουμε εδώ, για να προσφέρουμε – και αναφέρω ονομαστικά την πιο στενή μου συνεργάτιδα, Αθηνά Δημητρίου, που και το δικό της όνομα «μπλέχτηκε» σε αυτή την υπόθεση. Δεν είμαι εγώ «η δυνατή»! Δυνατή γίνομαι λόγω της δύναμης των ανθρώπων που έχω γύρω μου – φίλους, προσωπικό και κρατούμενους. Η στήριξη όλων αυτών των ανθρώπων ήταν τεράστια! Όπως και των δικηγόρων μου. Και τους ευχαριστώ και δημόσια. Και, βέβαια, όλο αυτό το διάστημα, θωρακίστηκα και από τους φίλους μου – αν δεν τους είχα κι αυτούς…
– Πρώτη φορά μου αναφέρεις τη λέξη «φίλοι». Έσπασε η μυστικοπάθεια αυτής της γνωστής μας «άγνωστης»; Θα με βάλεις στον πειρασμό να σε ρωτήσω τώρα αν είσαι παντρεμένη, αν έχεις παιδιά, σε ποια περιοχή μένεις, πώς διασκεδάζεις – παρακάμπτω το γεγονός ότι δεν έχεις Instagram, Facebook… (Γελάει). Δεν είναι θέμα «μυστικοπάθειας». Έχω έναν πολύ συγκεκριμένο θεσμικό ρόλο που περικλείει πολλά. Νομίζω πως ο κοινός νους αντιλαμβάνεται γιατί δεν αναφέρω στοιχεία που αφορούν στην καθημερινότητά μου και στη ζωή μου. Από την άλλη, είμαι και ένας άνθρωπος που δεν θέλω να μιλάω για θέματα εκτός της δουλειάς μου, θεωρώ πως η προσωπική ζωή του καθενός μας δεν πρέπει να αφορά – ο κόσμος θέλω να με ξέρει από τα έργα και τις πράξεις μου.
– Ποιο είναι το τελευταίο που σου έχει μάθει ένας κρατούμενος; Είναι πολλά αυτά τα οποία μου διδάσκουν αυτοί οι άνθρωποι… Το τελευταίο που έχω σφηνώσει στο μυαλό μου είναι αυτή η κουβέντα: Να έχεις υπομονή και να κλείνεις τ’ αφτιά σου στον θόρυβο.
– Η συνεργασία σου με την Αστυνομία πώς είναι σήμερα; Έχουμε πολύ καλή συνεργασία. Ανέκαθεν. Με την συντριπτική πλειοψηφία των μελών της.
– Τις προηγούμενες εβδομάδες, πριν από την απόφαση για την διαθεσιμότητα του ανώτερου Αξιωματικού, είχες πει πως φοβάσαι για τη ζωή σου. Σήμερα; Δεν μπορώ να επεκταθώ σε αυτό, γιατί αφορά σε θέματα ασφάλειας.
– Μετά τις Φυλακές, τι; Έχεις πολιτικές φιλοδοξίες; Στο παρόν στάδιο είμαι στις Φυλακές. Και θα συνεχίσω να κάνω το καλύτερο για τους ανθρώπους που εργάζονται εδώ και διαβιούν στις Φυλακές.
– Επιμένω, γιατί γνωρίζω πως σου έχει προταθεί δύο φορές η υπουργοποίησή σου αλλά την έχεις απορρίψει… Θα απορρίψεις και μία ενδεχόμενη τρίτη πρόταση μελλοντικά; Στο παρόν στάδιο είμαι εδώ.
– Είσαι πιο «υποψιασμένη» πια, μετά τα τελευταία γεγονότα; Έχεις «πονηρέψει» σε σχέση με τους ανθρώπους; Ακολουθώ συγκεκριμένες αρχές και αξίες στη ζωή μου. Από παιδί. Και αυτά δεν πρόκειται να τα αλλάξω για τίποτα και για κανέναν στον κόσμο! Κάνω τη δουλειά μου, όπως πιστεύω καλύτερα.
– Σε κάποια tweets, ωστόσο, το τελευταίο διάστημα, διάβασα και αυτό: «Οι Φυλακές μας έχουν μετατραπεί σε ξενοδοχείο». Τι απαντάς; Χαίρομαι που μου κάνεις αυτή την ερώτηση! Είμαστε ένα ευρωπαϊκό κράτος, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συμμόρφωσή μας σε συγκεκριμένους κανονισμούς και η διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κρατουμένων, ο σεβασμός στην ανθρώπινη αξία και στην διαφορετικότητα, η δημιουργία ανθρώπινων συνθηκών στις Φυλακές μας, συνθήκες που να μοιάζουν με αυτές στον έξω κόσμο -γιατί ο σημερινός κρατούμενος, αύριο μπορεί να είναι ο γείτονάς μας ή ο συνάδελφός μας στη δουλειά-, διέπεται από συγκεκριμένους κανόνες τους οποίους οφείλει να ακολουθεί και η Κύπρος. Δεν είναι θέμα «πολυτέλειας» και καμία «Άννα Αριστοτέλους» δεν αποφασίζει αυτοβούλως για τις συνθήκες που πρέπει να επικρατούν στις Φυλακές. Τα ανθρώπινα δικαιώματα αφορούν ανεξαιρέτως όλους τους ανθρώπους, ελεύθερους και έγκλειστους. Θα πρέπει κάποια στιγμή στη χώρα μας, αυτό, να γίνει κατανοητό από όλους μας. Τα τιμωρητικά μοντέλα του παρελθόντος, που οδηγούσαν στην εξαθλίωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και είχαν ως αποτέλεσμα αυτοκτονίες και εξεγέρσεις, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
– Μια και το αναφέρεις, λίγο καιρό πριν αναλάβεις τα καθήκοντά σου είχαν συμβεί έξι αυτοκτονίες στις Φυλακές. Από τον Νοέμβριο του 2014 που ανέλαβες τη διεύθυνση των Φυλακών, πόσες αυτοκτονίες συνέβησαν; Καμία. Αλλά εργαστήκαμε πολύ για να αλλάξουμε τα πράγματα. Τα πρώτα δυόμιση χρόνια εργαζόμουν καθημερινά, 16-18 ώρες – κι όπως βλέπεις, συνεχίζω να μην φοράω ρολόι στο χέρι μου.
xatzigeorgiou@yahoo.com
Ελεύθερα, 10.7.2022.
