Με αφορμή την παρουσίαση του μουσικού του έργου στο Cite De La Musique του Παρισιού, ο Κύπριος συνθέτης, σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης, λέει πως το να ακολουθείς την κλίση σου μοιάζει με το κλειδί που οδηγεί στην ευτυχία.

– Πολύ πρόσφατα το έργο σας «Septiphobie» παρουσιάστηκε σε μια από τις σπουδαιότερες αίθουσες συναυλιών του Παρισιού. Πώς βιώσατε την εμπειρία; Ήταν σίγουρα μια πολύ δυνατή εμπειρία και ταυτόχρονα πολύ τιμητικό το γεγονός ότι υπήρχε ένας Κύπριος συνθέτης ανάμεσα σε όλες εκείνες τις σύγχρονες φωνές. Η συγκεκριμένη συναυλία πραγματοποιήθηκε τον προηγούμενο μήνα στην αίθουσα συναυλιών της Φιλαρμονικής του Παρισιού και αποτελούσε το κλείσιμο ενός μαραθώνιου προγράμματος. Ήταν σαν μια μουσική μπιενάλε, όπου παρουσιάστηκαν σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση αρκετοί συνθέτες από όλο τον κόσμο. Το έργο μου, «Septiphobie», ήταν μια ανάθεση του Ensemble Intercontemporain, ενός από τα τρία σημαντικότερα και πιο ιστορικά σύνολα σύγχρονης μουσικής στον κόσμο.

– Παρά το νεαρό της ηλικίας σας έχετε λάβει αρκετές διακρίσεις σε παγκόσμιους διαγωνισμούς. Πώς σας κάνουν να αισθάνεστε; Πίσω από τους τίτλους, τις επιτυχίες, τις διακρίσεις, υπάρχει πάντοτε πολλή σκληρή δουλειά, θυσίες και απώλειες, αγωνίες, λύπες αλλά και χαρές. Η αρένα της σύνθεσης λόγιας μουσικής είναι και αυτή ένα είδος πρωταθλητισμού, όσο οξύμωρο και αν ακούγεται, και μάλιστα εξαιρετικά ανταγωνιστικού. Ως εκ τούτου, έρχεται η στιγμή της επιτυχίας, δεν την αντιλαμβάνομαι πλήρως, γιατί το τίμημα μέχρι εκεί, είναι αρκετά μεγάλο. Από την επόμενη κιόλας μέρα, ο αγώνας συνεχίζεται.

– Πώς επηρεάζουν το συνθετικό σας ύφος τα πολλά χρόνια σπουδών, συναυλιών, ταξιδιών και εμπειριών σας; Ξεκίνησα από μια χώρα που δεν έχει μεγάλη παράδοση στη λόγια μουσική, αλλά είναι προικισμένη με έντονες μελωδίες, μυρωδιές, χρώματα και που κάθε γωνιά της μπορεί να εμπνεύσει. Με τις σπουδές μου στη Γερμανία αντιμετώπισα έναν εντελώς καινούριο κόσμο. Όχι απαραίτητα καλύτερο ή χειρότερο, απλά πολύ διαφορετικό. Εκεί τέθηκαν σημαντικά θεμέλια που με ακολουθούν ακόμη, τα οποία ήταν περισσότερα πολιτιστικά, παρά ακαδημαϊκά. Ζούσα σε μια χώρα που έσφυζε από πολιτιστική ζωή. Πιο πρόσφατα, με τις διδακτορικές σπουδές μου στο πανεπιστήμιο του Γιορκ, στην Αγγλία, οι συνεργασίες που προέκυψαν από εκεί, απέφεραν πολύτιμες εμπειρίες στο συνθετικό μου ύφος. Γενικότερα όμως, έμαθα να ακροβατώ μεταξύ δύο κόσμων, αυτού της απλότητας και του αυθορμητισμού της Μεσογείου και του φορμαλισμού της Δύσης με τη μεγάλη μουσική παράδοση.  

– Υπάρχουν καλλιτέχνες, σύγχρονοι αλλά και παλιότεροι, οι οποίοι επηρεάζουν σταθερά το μουσικό σας έργο; Σαφώς, όλοι είμαστε το αποτέλεσμα ιδεών που προϋπήρχαν. Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από τους μεγάλους κλασικούς, από τον ιδιοφυή τρόπο του Μπετόβεν ή τη γεωμετρική διαύγεια του Μπαχ; Από τους σύγχρονους συνθέτες, έχω θαυμάσει το συνθετικό σύμπαν του Αυστριακού/Ελβετού Μπέατ Φούρερ, όπως επίσης και του Έλληνα Γιώργου Απέργη. Θυμάμαι που είχα ταξιδέψει επί τούτου στο Παρίσι το 2009, για να ακούσω την πρεμιέρα του αριστουργηματικού έργου του «Ισμήνη», σε κείμενο του Ρίτσου, με τη μοναδική Μαριάν Πουσέρ. Τον Ιάννη Ξενάκη επίσης, από τις μεγαλύτερες μουσικές ιδιοφυΐες του 20ου αιώνα.

– Τι είναι αυτό που συνήθως ενεργοποιεί τις αισθήσεις και σας οδηγεί στη δημιουργία; Σίγουρα υπάρχει μια πρωταρχική ιδέα, που με συναρπάζει. Από εκεί και πέρα, ένα 95% της σύνθεσης, είναι η υλοποίηση της ιδέας αυτής, σε τεχνικούς όρους. Για παράδειγμα, δουλεύω στην ίδια θεματολογία τα τελευταία περίπου πέντε χρόνια. Στην περίοδο αυτή με απασχολεί έντονα η έννοια της μνήμης και πώς αναπαρίσταται στο ασυνείδητό μας. Μεγάλη πηγή έμπνευσης για μένα, είναι συχνά και η ελληνική γλώσσα, με τη μαθηματική, φιλοσοφική και μουσική της υπόσταση.

– Πηγαίνοντας πίσω στον χρόνο, πώς ξεκίνησε η σχέση σας με τη μουσική; Ανέκαθεν ήθελα να ασχοληθώ με τη μουσική. Από πολύ μικρή ηλικία αναζητούσα να ακούω κλασική μουσική και να μαθαίνω να διαβάζω παρτιτούρες. Ταυτόχρονα, είχα τη μεγάλη τύχη από μικρή ηλικία, να πέσω στα σωστά χέρια δασκάλων, που μου έδωσαν τις βάσεις και την εκπαίδευση που χρειαζόμουν. Με αυτά τα εφόδια, αλλά και με την πλήρη υποστήριξη της οικογένειάς μου, μετέβηκα για σπουδές στη μουσική.

– Θυμάστε ποια ήταν η πρώτη σας μουσική σύνθεση; Θυμάμαι να κάνω απόπειρες να γράψω δική μου μουσική από πολύ μικρή ηλικία, ίσως από τα 10, αν όχι και νωρίτερα. Κάπου στα τριάντα, όμως, όταν χρειάστηκε να αρχειοθετήσω και να αναδείξω το ρεπερτόριό μου, αποφάσισα να κρατήσω ως «έργο μηδέν» ένα σεξτέτο για έγχορδα, που έγραψα το 2003.

– Ποια είδη μουσικής απολαμβάνετε ως ακροατής; Οποιαδήποτε μουσική έχει πραγματικά κάτι να πει και να μοιραστεί μαζί μου, ως ακροατή. Δεν είμαι δογματικός, μπορώ να ακούσω όλα τα είδη μουσικής.

– Λόγω της δουλειάς σας είχατε την ευκαιρία να ταξιδέψετε σε αρκετούς προορισμούς. Σας επηρέασαν στον τρόπο με τον οποίο βλέπετε τον κόσμο; Σαφώς, αλλά πιο πολύ με επηρέασε η Κύπρος. Ζώντας τον περισσότερό μου χρόνο στο εξωτερικό, ερμηνεύω πλέον την Κύπρο σαν μια έννοια, μέσα από ένα πρίσμα μνήμης και κάποιας νοσταλγίας. Πέρα από το προφανές, ότι μου λείπει η φύση της, θαυμάζω την απλότητα της ζωής στην Κύπρο, τους ανθρώπους της, την καθημερινότητά της, τις μικρές της αποστάσεις, την εγγύτητα των σχέσεών της και τη θαλπωρή της. Η Κύπρος είναι μέσα μου ένας μυθικός μνημο-τόπος.

– Εάν δεν ήσασταν μουσικός, με τι άλλο θα θέλατε να ασχοληθείτε; Είχα αρκετές εναλλακτικές. Υπήρξα αριστούχος στο σχολείο και θα μπορούσα να ακολουθήσω ό,τι επιθυμούσα. Αλλά δεν θα ήμουν ευτυχισμένος. Γι’ αυτό και πιστεύω ακράδαντα ότι κάθε άνθρωπος οφείλει να ακολουθήσει την οποιαδήποτε κλίση του. Θεωρώ ότι είναι ένα πρωταρχικό κλειδί προς την ευτυχία.

– Αυτή την περίοδο πάνω σε ποιο υλικό δουλεύετε και ποιο είναι το επόμενο πρότζεκτ που θα παρουσιάσετε; Έχω να τελειώσω κάποια πιο μικρά έργα, τα οποία μου έχουν ανατεθεί και από το 2023 ο στόχος μου είναι να επικεντρωθώ σε ένα πειραματικό μουσικοθεατρικο έργο, που έχω στο μυαλό μου εδώ και καιρό.

– Υπάρχει κάποιο όνειρο ζωής, το οποίο θα κυνηγήσετε; Ο σταθερός μου στόχος είναι η μουσική μου να μπορέσει να επικοινωνήσει με όσο το δυνατό περισσότερους ανθρώπους.

tanya@phileleftheros.com

Ελεύθερα, 20.4.2022.