Ο Ιωσήφ Χατζηκυριάκος, διευθυντής του Ιδρύματος Φοίβου Σταυρίδη – Αρχεία Λάρνακας, ένας από τους ανθρώπους που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προβολή και προώθηση των Κυπρίων αριστοτεχνών στο Homo Faber Guide, μιλά για την ευρωπαϊκή ψηφιακή πλατφόρμα η οποία απευθύνεται στο κοινό που αγαπά και εκτιμά τις χειροτεχνίες.
-Το Ίδρυμα Michelangelo με βάση τη Γενεύη δημιούργησε τον ευρωπαϊκό οργανισμό Homo Faber Guide. Ποιος ήταν ο στόχος του; Το Ίδρυμα Michelangelo προέκυψε από τη σύμπραξη δύο σημαντικών ανθρώπων που τους ενώνει το πάθος τους για το χειροποίητο αντικείμενο, τον Johann Rupert που προέρχεται από τις τραπεζικές επιχειρήσεις και τον Franco Cologni που εργάστηκε από πολύ νωρίς για την προστασία προβολή και προώθηση της χειροτεχνίας στην Ιταλία και την Ευρώπη. Το ίδρυμα έχει ως βάση του την Ελβετία και αποτελεί έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που επιδιώκει την προώθηση της δημιουργικότητας στον χώρο της χειροτεχνίας και του design. Σκοπός του είναι η δημιουργία ενός δικτύου χειροτεχνών, σχεδιαστών και θεσμών, το οποίο να εξασφαλίζει την βιωσιμότητα των επαγγελματιών του χώρου καθώς και την ποιοτική ανέλιξη του έργου τους. Για τον λόγο αυτόν διοργάνωσε το 2018 την πρώτη έκθεση Homo Faber, η οποία έγινε στην πόλη της Βενετίας με τεράστια παγκόσμια επιτυχία. Στο ίδιο πλαίσιο σχεδίασε και εκτέλεσε την εφαρμογή Homo Faber Guide, ένα σύγχρονο μέσο επικοινωνίας και προώθησης της χειροποίητης δημιουργίας στην Ευρώπη.
-Είστε πρεσβευτής του Ιδρύματος Michelangelo στην Κύπρο. Ποιος είναι ο ρόλος σας; Το ίδρυμα Φοίβου Σταυρίδη – Aρχεία Λάρνακας είναι ο επίσημος πρεσβευτής στην Κύπρο του Ιδρύματος Michelangelo από το 2018. Με αυτή την ιδιότητα εκπροσωπεί την Κύπρο στο 30μελές Cultural Council του Michelangelo, του οργάνου – δικτύου ευρωπαϊκών φορέων που προωθεί τις αρχές και τις καλές πρακτικές σε σχέση με τη χειροτεχνία. Ο ρόλος μας στην Κύπρο είναι διπλός: Από τη μια εντοπίζουμε τους χειροτέχνες που θα προτείνουμε στους επιμελητές των διαφόρων διεθνών εκθέσεων του Michelangelo, και από την άλλη δημιουργούμε ένα εσωτερικό δίκτυο τεχνητών – χειροτεχνών – αριστοτεχνών, που μοιράζονται τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους με αυτές των Ευρωπαίων συναδέλφων τους, με σκοπό τη βελτίωση της προσωπικής τους απόδοσης και την εξέλιξη του έργου τους. Τα πιο πάνω επιτελούνται σε συνεργασία με τοπικούς φορείς και αρχές. Με αυτό το σκεπτικό, επιλέξαμε και προτείναμε στους συναδέλφους της Ελβετίας τα άτομα που θα παρουσιαστούν στο Homo Faber Guide, με τη συμβολή του Κύπριου σχεδιαστή Μιχάλη Αναστασιάδη.
-Από την περασμένη Πέμπτη η Κύπρος εκπροσωπείται στο Homo Faber Guide. Ποια η σημασία αυτής της συμμετοχής για το νησί μας; Η εφαρμογή Homo Faber Guide είναι μια απλή και σύγχρονη απόδοση ενός σύνθετου μηχανισμού έρευνας και πλοήγησης. Απευθύνεται στο ευρύ κοινό που αγαπά και εκτιμά τόσο τις χειροτεχνίες όσο και τις εμπειρίες που μπορεί να αποκτήσει μέσα από τη διαδικασία της δημιουργίας. Μέσω της εφαρμογής, μπορεί να γίνει έρευνα με βάση τη γεωγραφική περιοχή ή την εξειδικευμένη χειροτεχνία που ενδιαφέρει τον κάθε επισκέπτη. Με βάση τα δεδομένα που ζητούνται, το πρόγραμμα προτείνει τις καλύτερες διαδρομές και τα πιο ενδιαφέροντα σημεία με τα οποία μπορεί ο επισκέπτης να διαδράσει ως θεατής, αγοραστής ή και μαθητής. Μέσα από το Homo Faber Guide μπορεί κάποιος να έχει πρόσβαση στα εργαστήρια των πιο σπουδαίων χειροτεχνών της Ευρώπης, μπορεί να ανακαλύψει μουσεία, γκαλερί και καταστήματα τα οποία πωλούν έργα που συνδυάζουν την υψηλή χειροτεχνία και το design. Όλα αυτά συμβαίνουν δίνοντας σημασία και βάρος στον χειροτέχνη, στον άνθρωπο που δημιουργεί, ο οποίος προβάλλεται τόσο φωτογραφικά όσο και μέσα από μικρές και περιεκτικές συνεντεύξεις. Από τα τέλη του 2020 που άνοιξε η πλατφόρμα στο κοινό, χρησιμοποιήθηκε από εκατομμύρια επισκέπτες. Τώρα ήρθε η σειρά της Κύπρου και της Μάλτας να προσαρτηθούν στην εφαρμογή, εμπλουτίζοντας την ακόμη περισσότερο. Βέβαια, το να βρίσκεσαι μέσα σε μια τόσο σημαντική πλατφόρμα, αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία προβολής καθώς και μια μεγάλη δυνατότητα δικτύωσης για τους αριστοτέχνες της χώρας μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι 15 συμμετέχοντες από την Κύπρο είναι οι πρώτοι από ένα μακρύ κατάλογο ονομάτων που πρόκειται να ενσωματωθεί με τον καιρό.
-Η πλατφόρμα μπορεί να δώσει νέα ώθηση στους Κύπριους καλλιτέχνες που τόσο έχουν πληγεί στην περίοδο της πανδημίας; Η περίοδος της πανδημίας έχει προκαλέσει προβλήματα σχεδόν σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της δημιουργικότητας. Το εργαλείο Homo Faber Guide σίγουρα μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη και πιο σωστά σχεδιασμένη επανεκκίνηση της προώθησης του τομέα της χειροτεχνίας. Δεν μπορεί από μόνη της να λύσει τα προβλήματα που δημιούργησε η οικονομική κρίση η οποία σχετίζεται με την πανδημία. Μπορεί, όμως, να δώσει τα σωστά εργαλεία, στρατηγικά και τεχνολογικά, ώστε να μπορέσουν οι χειροτεχνίες και οι επαγγελματίες του χώρου να αναδείξουν καλύτερα το έργο τους στα πλαίσια της επερχόμενης ανάκαμψης.
-Από ποιους τομείς των τεχνών προέρχονται οι Κύπριοι δημιουργοί που αναδεικνύονται; Προέρχονται από τον χώρο της κεραμικής, της υφαντουργίας, της χρυσοχοΐας, της κατασκευής μουσικών οργάνων, της ξυλουργικής, της ξυλογλυπτικής, της υποδηματοποιίας και της κεντητικής.
-Με ποια κριτήρια έχουν επιλεγεί οι αριστοτέχνες; Τα κριτήρια της επιλογής τους είναι η ποιότητα, η μοναδικότητα και η τεχνική αρτιότητά τους.
-Πόσο εύχρηστος είναι για το κοινό αυτός ο ευρωπαϊκός ψηφιακός οδηγός; Η εφαρμογή είναι εξαιρετικά ευχάριστη. Σχεδιάστηκε ειδικά για να μπορεί να χρησιμοποιείται από όλους, ανεξάρτητα από την ηλικία ή το επίπεδο μόρφωσης. Επικοινωνεί σε πολύ απλή γλώσσα, και με έξυπνους και αισθητικά άρτιους μηχανισμούς οδηγεί τον επισκέπτη στα σημεία που αναζητά, σε συνδυασμό ελάχιστου χρόνου και μέγιστου ποιοτικού αποτελέσματος.
Πληροφορίες για τον ευρωπαϊκό ψηφιακό οδηγό Homo Faber Guide και το Ίδρυμα Michelangelo μπορείτε να βρείτε στους ιστότοπους homofaberevent.com και michelangelofoundation.org
Φιλελεύθερα, 18.4.2021.
