Ο χορός επέτρεψε στην Εύη Δημητρίου να γνωρίσει καλύτερα το σώμα της και τις ανάγκες του.
Η νέα της σόλο έρευνα με τίτλο «Who Cares» προέκυψε εν καιρώ πανδημίας και εγκλεισμού κι από μια ανάγκη να εκφραστεί και να συνδιαλεχθεί με το ίδιο της το σώμα. Η χορογράφος Εύη Δημητρίου αφορμάται από τις σκέψεις τις Σίλβια Φεντερίτσι πάνω στη λειτουργία του σώματος στον σύγχρονο καπιταλισμό, όπως αντιπαρατίθεται ως μηχανή εργασίας και αναπαραγωγής από τη μια και ως πρότυπο στο συλλογικό φαντασιακό από την άλλη. Αυτό το σώμα- τόπος και πεδίο πάλης και αντιπαράθεσης αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς σ’ ένα σωματικό και συναισθηματικό ταξίδι που απευθύνεται στο παρόν. Ένα παρόν όπου το ανθρώπινο σώμα τίθεται και στο επίκεντρο καθοριστικών πολιτικών αποφάσεων.
– Ποιο ήταν το έναυσμα για τη συγκεκριμένη δουλειά; Το βιβλίο της Σίλβια Φεντερίτσι «Beyond the Periphery of the Skin: Rethinking, Remaking and Reclaiming the Body in Contemporary Capitalism». Το βιβλίο αυτό μ’ έκανε να συνειδητοποιήσω αυτά που ίσως ήδη γνώριζα: ότι δηλαδή το σώμα σήμερα είναι στο επίκεντρο πολιτικών αποφάσεων. Μετά από αυτό το βιβλίο άρχισα μια μεγάλη έρευνα για τη βιοπολιτική, για το πώς η εικαστική τέχνη ασχολήθηκε με το θέμα αυτό, ποια η σχέση με τον φεμινισμό και τέλος πώς το θέμα αυτό με αφορά εμένα.
– Πώς οπτικοποιείς τις ιδέες και τις ανησυχίες σου; Η δημιουργική διαδικασία είναι πολύ ανοιχτή. Συνδυάζω τη θεωρητική έρευνα με την πρακτική. Η πρακτική έρευνα εστιάζεται σε κινητικούς αυτοσχεδιασμούς, στη δημιουργική γραφή, στον πειραματισμό με την κίνηση, τον ήχο και τον λόγο που πηγάζουν από τη θεωρητική έρευνα που ακολουθώ. Μέσα από αυτή την έρευνα προκύπτουν ιδέες, κινητικό υλικό, κείμενα που όλο και εξελίσσονται και με καθοδηγούν στη δημιουργία της παράστασης.
– Ποιες οι ιδιαιτερότητες κι οι ιδιαίτερες δυσκολίες σε μια παράσταση σόλο; Σε ποιο βαθμό σου δένει και σε ποιο σου λύνει τα χέρια; Θα μιλήσω για τη δική μου εμπειρία, επειδή πιστεύω ότι για τον καθένα είναι διαφορετικό. Η διαδικασία μιας σόλο παράστασης είναι μοναχική. Είσαι μόνη στο στούντιο για πολλές ώρες, συνδιαλέγεσαι με τον εαυτό σου, πολλές φορές είναι και μορφή ψυχανάλυσης. Όταν είμαι μόνη στο στούντιο και αυτοσχεδιάζω, πολλές φορές τολμώ περισσότερο, αφήνομαι πιο πολύ σε σχέση με το αν υπήρχαν κι άλλοι χορευτές. Είναι πολύ ιδιαίτερο ν’ αφήνεσαι να τολμήσεις, να πειραματιστείς. Άλλες φορές δουλεύεις, δουλεύεις πολύ χωρίς αποτέλεσμα, αλλά ξέρεις ότι θα έρθει η στιγμή που κάτι θα εμφανιστεί– κι εκεί είναι η μαγεία. Όμως χρειάζεται υπομονή και επιμονή. Επίσης, προκύπτει περισσότερη αυτοκριτική και ανασφάλεια. Το σόλο χρειάζεται να δημιουργηθεί όταν νιώσεις ότι έχεις κάτι να πεις, να μοιραστείς κι όταν είσαι έτοιμη να βιώσεις τη μοναχικότητα. Το σόλο «Who Cares» δημιουργήθηκε 1,5 χρόνο μετά την ομαδική παράσταση «Fountains of Mojitos» με τέσσερις χορεύτριες, σε μια συγκυρία όπου ένιωσα έντονα την ανάγκη, ιδιαίτερα μέσα στην πανδημία, να εκφράσω σκέψεις και συναισθήματα με το δικό μου σώμα.
– Τι είναι τελικά αυτό που χωρίζει αυτό που θεωρούμε εμείς καλό για τον εαυτό μας κι αυτό που η κοινωνία επιβάλλει; Ίσως η πίστη που μάθαμε να έχουμε στο σώμα μας, η σχέση που έχουμε μ’ αυτό, η εμπιστοσύνη στη δική μας κρίση. Πολλές φορές χαίρομαι που ασχολήθηκα με τον χορό γιατί είχα τη δυνατότητα να γνωρίσω καλά το σώμα μου και συνεχίζω να το γνωρίζω. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό για όλους: να γνωρίζουμε το σώμα μας και τις ανάγκες του όλο και πιο πολύ, ν’ αντιλαμβανόμαστε τι μας ζητά και να μην αναζητούμε από την κοινωνία να μας επιβάλει το σωστό ή το λάθος. Να πιστεύουμε εν τέλει σ’ αυτό που θεωρούμε εμείς σωστό για το σώμα μας και να μπορούμε να πούμε «όχι» σε όποια συνθήκη το σκοτώνει.
– Τι γίνεται στην περίπτωση που το δίλημμα είναι ανάμεσα στο κοινό- συλλογικό καλό και το ατομικό καλό, δηλαδή τα ατομικά δικαιώματα και τις ελεύθερες επιλογές του καθενός; Υποθέτω εδώ μιλούμε για την πανδημία, τη συλλογικότητα και τα ατομικά δικαιώματα. Η πανδημία ήταν κι είναι μια ευκαιρία για συλλογικότητα. Πώς σέβεσαι, πώς προστατεύεις τον συνάνθρωπό σου; Πώς συμπεριφέρεσαι με το σώμα σου ως πιθανός φορέας ενός ιού; Πώς βοηθάς ή φροντίζεις το συνάνθρωπό σου; Πώς οι πιο προνομιούχοι κοινωνικά και οικονομικά φροντίζουν τους μη-προνομιούχους; Ένα βήμα παραπέρα είναι πώς η μια χώρα φροντίζει την άλλη. Πώς οι χώρες φροντίζουν αυτές που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Προς το παρόν αυτό δεν συμβαίνει. Από την άλλη ποια είναι τα ατομικά σου δικαιώματα και πώς μπορούν να τα σεβαστούν πολιτικές αποφάσεις; Σίγουρα δεν έχω την απάντηση αν και υπάρχουν εκατοντάδες συζητήσεις για το θέμα αυτό. Σίγουρα στην Κύπρο ήταν εμφανής ο εκφοβισμός, ο ρατσισμός κι η αστυνόμευση. Θα ήθελα να πιστεύω ότι η πειθαρχία δεν χρειάζεται να επιβληθεί με εκφοβισμό και βία αλλά με κάτι που ως χώρα χρειάζεται να το γαλουχήσουμε μέσω της παιδείας και της απελευθέρωσης της σκέψης. Είναι κι ένα από τα θέματα που πραγματεύεται η παράσταση αυτό, το θέμα της φροντίδας: «Who cares»;
– Ποια είναι η πραγματικότητα στο τοπίο του σύγχρονου χορού στη σκιά της ιδιαίτερης συνθήκης της πανδημίας; Ο σύγχρονος χορός κι ο χορός γενικότερα έχει πληγεί στην πανδημία. Ιδιαίτερα μεγάλες ομάδες του εξωτερικού που κάνουν παραστάσεις συνεχώς. Την ίδια στιγμή ένιωσα μία συλλογικότητα. Τουλάχιστον στον σύγχρονο χορό, με το που άρχισε η πανδημία χορευτές άρχισαν να κάνουν δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα, δημιουργήθηκαν φεστιβάλ με live streaming (όπως το BIPOD/ citerne.live) που θα συμμετέχουμε κι εμείς, ανοιχτές συζητήσεις για τις ανάγκες των χορευτών να διατηρηθούν σωματικά σε φόρμα αλλά και δημιουργικά. Στην Κύπρο διαπιστώνω ότι οι χορογράφοι και χορευτές δεν το βάζουν κάτω. Μετά από κάθε λοκντάουν δημιουργείται και μια παράσταση. Έτσι κι αλλιώς είμαστε συνηθισμένοι σε πιο μικρό κοινό, σε πολύ χαμηλές απολαβές, σε δύσκολες συνθήκες εργασίας.
* «Who Cares», 23/5 Λεμεσός, Θέατρο Ριάλτο (Επί Σκηνής), 8μ.μ. 77777745, 26/5 Λευκωσία, Εγκώμιο Πολιτιστικό Κέντρο, 8.30μ.μ. shop.tickethour.com
Φιλελεύθερα, 23.5.21
