Τον ενδιαφέρει να φωτογραφίζει το απρόβλεπτο, το τυχαίο, το απροσδόκητο. Στα ταξίδια του αποτυπώνει την ποιητική πλευρά της Κύπρου. Οι φωτογραφίες του παίζουν τον ρόλο του αφηγητή της σύγχρονης ιστορίας του νησιού μας.
Ταξιδεύει πολύ σε όλη την Κύπρο για να αποτυπώσει με τον φακό του μικρές ιστορίες με τη δική του ιδιαίτερη ματιά. Μια καθημερινή μέρα του φωτογράφου Άντρου Ευσταθίου «μπορεί να ξεκινήσει από τη Λευκωσία, να περάσει ξυστά από το Τρόοδος, να κάνει στάση στον Όλυμπο και μετά στις χρυσές πεδιάδες της όμορφης Πάφου ή στα γιομάτα αμπέλια των υπέροχων ανθρώπων της κυπριακής υπαίθρου». Πάντα στο αυτοκίνητό του τον συντροφεύουν οι κάμερές του. Φωτογραφίες βέβαια βγάζει και με το κινητό του. Κάθε εξόρμηση είναι η αφετηρία για ένα ενδοσκοπικό ταξίδι. «Το αποτέλεσμα της δουλειάς μου είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις εσωτερικές μου αναζητήσεις πάνω απ’ όλα» λέει.
Συνήθως δεν δουλεύει με κάποιο πρόγραμμα. Όταν ξεκινάει ένα πρότζεκτ, τον διακατέχει τόση ανυπομονησία να «βγει εκεί έξω» που όλα τ’ άλλα επαγγελματικά του σχέδια μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Τον ενδιαφέρει να φωτογραφίζει το απρόβλεπτο. «Το τυχαίο, το απροσδόκητο, αυτό που περιμένει κάποιον να το βάλει σ’ ένα κάδρο, να το εξημερώσει», λέει. Εικόνες απ’ όλη την Κύπρο που εμείς προσπερνούμε αδιάφορα, στον φακό του Ευσταθίου αποκτούν μιαν άλλη διάσταση και σημασία. Πίσω από κάθε φωτογραφία υπάρχει και μια ενδιαφέρουσα ιστορία.
Η φωτογραφία για τον Άντρο Ευσταθίου είναι έρωτας. Ο ίδιος λέει γι’ αυτό το πάθος του: «Η Susan Sontag περιγράφει τη μεταφορική αναγωγή της φωτογραφικής μηχανής σε όπλο. Η φωτογράφιση δεν είναι, σύμφωνα με την ίδια, παρά ένας ήπιος φόνος. Μήπως η φωτογραφία δεν είναι ένα βλέμμα θανάτου όπως το περιγράφει ο J.P. Vernant; Δεν αρκεί να σε κοιτάξει η φωτογραφική μηχανή στα μάτια για να μετατραπεί το πρόσωπό σου σε προσωπείο; Δεν εμπεριέχει, μήπως, η φωτογραφία όλα αυτά τα στοιχεία που συνοδεύουν έναν έρωτα; Ακραία στοιχεία, ακραίες συμπεριφορές τις περισσότερες φορές, αλλά ικανά για να συμβάλουν στη δημιουργία μεγάλων εικόνων». Ο έρωτας του για τη φωτογραφία, εξηγεί, τροφοδοτείται από όλα αυτά τα εκρηκτικά και δημιουργικά συναισθήματα, τα οποία τον βοηθούν στην ολοκλήρωση των φωτογραφικών του πρότζεκτ που «τρέχουν» κατά διαστήματα. «Πραγματικά, πρόκειται για μια σχέση που αφήνει καθημερινά τα ίχνη της στην ψυχή μου», λέει.
Στα χρόνια που ασχολείται με τη φωτογραφία, έχει βιώσει απίστευτα μεγάλες στιγμές χαράς και ευτυχίας σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο. Κι αυτή η μεγάλη χαρά και ικανοποίηση τον βοήθησε να δημιουργήσει όμορφα πρότζεκτ τα τελευταία χρόνια. Ανάμεσά τους και η εκπληκτική σειρά με φωτογραφίες από το εγκαταλελειμμένο αεροδρόμιο της Λευκωσίας.
Πέραν της φωτογραφικής καταγραφής και της καλλιτεχνικής τους αξίας, οι φωτογραφίες του παίζουν και τον ρόλο του αφηγητή της σύγχρονης ιστορίας του νησιού μας.
Μέσα από τη δουλειά του, ο Άντρος Ευσταθίου έχει συμβάλει στη διεύρυνση του κοινού που εκτιμά τη φωτογραφία ως σύγχρονη τέχνη. «Είναι ένα κοινό πιο υποψιασμένο, πιο ψαγμένο θα έλεγα στο θέμα της σύγχρονης τέχνης. Δηλαδή, έχει κατανοήσει ότι η φωτογραφία σήμερα έχει πάρει τη θέση που της αξίζει στη σύγχρονη εικαστική σκηνή. Φυσικά, οι περισσότερες πωλήσεις των φωτογραφιών μου γίνονται στο εξωτερικό, εκεί όπου υπάρχει περισσότερο ακροατήριο αλλά και εκεί όπου πλέον βλέπεις την σύγχρονη φωτογραφία να έχει μπει παντού, σε μουσεία σύγχρονης Τέχνης, γνωστές γκαλερί και φημισμένες συλλογές».
Ο τίτλος της νέας του έκθεσης, «Θαλαssoφίλητη», είναι εμπνευσμένος από το ποίημα του Σεφέρη «Ελένη». Τον ενδιαφέρει άραγε να δείξει μια Κύπρο ποιητική; «Όσο και αν ακουστεί περίεργο, πάντα θεωρούσα την Κύπρο ποιητική. Ίσως να μην εκτιμά ο κόσμος την ιστορία μας και τον τόπο μας όσο πρέπει, αλλά για μένα η Κύπρος κρύβει μια ποιητικότητα σε όλα της, γι’ αυτό και πολλές φορές, όταν ακούω ή διαβάζω ένα ποίημα, μου έρχονται εικόνες του νησιού μου στο μυαλό».
Ως άνθρωπος που ταξιδεύει πολύ, λέει πως στην περίοδο της καραντίνας βίωσε μια νέα πραγματικότητα, αλλά πάλι πέρασε όμορφα και δημιουργικά. «Έκανα τρελές αποστάσεις με τα πόδια. Περνούσα μέσα από γειτονιές και φωτογράφιζα ό,τι πριν δεν πρόσεχα, φωτογράφιζα μέσα στο σπίτι – περίεργο αίσθημα κι αυτό πάλι, το να φωτογραφίζω την οικογένειά μου και τους χώρους όπου ζω. Υπό κανονικές συνθήκες δεν θα το έκανα ποτέ, αλλά τελικά και αυτό είχε τη σημαντικότητά του».
Η κρίση επηρέασε ιδιαίτερα τους καλλιτέχνες και τις γκαλερί. Ως ιδιοκτήτης της isnotgallery, σχολιάζει πως η δουλειά έχει επηρεαστεί αρκετά σ’ ό,τι αφορά την επισκεψιμότητα, αλλά δεν μπορεί να πει το ίδιο στα θέματα πωλήσεων. «Εμείς ως Isnotgallery δουλεύαμε διαδικτυακά κατά την περίοδο του lockdown και αμέσως μετά παρουσιάσαμε μια νέα ομαδική έκθεση με τίτλο We are still alive, η οποία κράτησε μέχρι τον Αύγουστο και προσέλκυσε αρκετό κόσμο. Νομίζω ότι αλλάζουν οι κανόνες λειτουργίας των γκαλερί, είμαστε σε μια νέα πραγματικότητα και πρέπει να προσαρμοστούμε σ’ αυτή. Έχω πίστη ότι όλα θα πάνε καλά στο τέλος, έτσι κι αλλιώς ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς την τέχνη σε όλες της τις μορφές. Το πιστεύω ακράδαντα αυτό».
Ολοκληρώνοντας την κουβέντα μας του ζητώ να σχολιάσει αν περιμένει ότι το υφυπουργείο Πολιτισμού θα φέρει νέο αέρα στον κόσμο των τεχνών. «Σαν εξαγγελία αρκετά καλή, με προοπτική, αλλά δεν πιστεύω ότι θα γίνει κάτι με γνώμονα το καλό της Τέχνης και του τόπου. Νομίζω ότι πάλι θα μοιραστούν θέσεις εξουσίας και θέσεις κλειδιά σε κομματικούς παράγοντες και πρόσωπα προσκείμενα σε κόμματα. Εδώ είδαμε την πρώτη επιτροπή η οποία είχε ως μέλος της μόνο μια γυναίκα – από αυτό και μόνο μπορείς να καταλάβεις κάποια πράγματα. Πιστεύω ότι πολλές φορές δημιουργούνται υπουργεία, φορείς, φεστιβάλ, επιτροπές απλώς για να ικανοποιήσουν τα κόμματα δικούς τους ανθρώπους. Ελπίζω να διαψευστώ, αλλά δεν πιστεύω στις εξαγγελίες, ειδικά όταν κάτι ξεκινά τόσο λάθος».
* Η έκθεση του Άντρου Ευσταθίου με τίτλο «Θαλαssoφίλητη» σε επιμέλεια της αρχιτέκτονος Έλενας Παρούτη εγκαινιάζεται στην Isnotgallery στις 11 Νοεμβρίου στις 20:00 και θα διαρκέσει ως τις 5 Δεκεμβρίου, τηλ. 99 569498
maria.panayiotou@phileleftheros.com
Φιλελεύθερα, 8.11.2020.
