Η εικαστικός διαθέτει μια μοναδική ματιά όταν κοιτάει γύρω της και το αποδεικνύει με τα έργα τής τωρινής της έκθεσης στη Λευκωσία.
– Θα έλεγα πως διαθέτεις μια διαφορετική ματιά απέναντι στα πράγματα… Αυτή ακριβώς, η παρεκκλίνουσα ματιά, είναι που με ενδιαφέρει. Εστιάζω στις διαφορετικές διαστρωματώσεις των εποχών και των χώρων και στους τρόπους με τους οποίους συγκροτούνται, γίνονται εμφανείς ή και αποκρύπτονται διαφορετικές αφηγήσεις μέσα σε αυτά. Με ενδιαφέρει το πώς τα βιώματα και η ανθρώπινη συνθήκη αλληλοεπιδρούν μέσα στην αρχιτεκτονική του τόπου, παράγοντας καινούργιες χωρικές διατάξεις και περιεχόμενα. Διερευνώ αυτούς τους χώρους και τις χρονικές επικαλύψεις τους, είτε από αρχειακές εικόνες και από προσωπικές καταγραφές, μέσα από τον χώρο στον οποίο κινούμαι ή και από μακριά. Άλλωστε ένα σημαντικό έργο της τωρινής δουλειάς μου, το έργο «Η Αιώνια Επιστροφή του Ήλιου» (φτιαγμένο με εργοστασιακά πλακίδια και κεραμικά), επικεντρώνεται σε ένα γεωμετρικό μοτίβο της δεκαετίας του ‘90, το οποίο σχηματίζει το εξωτερικό πάτωμα ενός από τα πιο σημαντικά εμπορικά κέντρα της Λευκωσίας στην οδό Μακαρίου, που βρίσκεται πολύ κοντά στην γκαλερί. Στην ερώτησή σου, στην τελική ανάλυση θα απαντούσα πως αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι οι λοξές ματιές που μπορούν να προσφέρουν κι άλλες δυνατότητες αναγνώσεων, παρεκκλίνοντας από τις κυρίαρχες αφηγήσεις.
– Δείχνοντάς μου τις φωτογραφίες που βγάζεις με το κινητό σου, θα έλεγα πως η καλλιτεχνική σου πλευρά σε συντροφεύει μέρα νύχτα… Γενικά είμαι σε εγρήγορση. Σε μια διαρκή περιέργεια. Ακόμα και σε χώρους οικείους παρατηρώ τους τρόπους μέσα από τους οποίους δομείται ο χώρος. Αυτή η καταγραφή λειτουργεί σαν προέκταση του βλέμματος.
– Με ποιο τρόπο κοιτάς δηλαδή τα πράγματα; Παρατηρώ τις διαδικασίες μέσα από τις οποίες η καθημερινότητα και οι προσωπικές μας λειτουργίες ορίζουν τον χώρο, τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο ο χώρος οικοδομείται μέσα σ’ αυτές. Είναι οι λειτουργίες της καθημερινότητας τις οποίες ξεπερνούν οι μεγάλες αφηγήσεις γιατί κάνουν μεγαλύτερο θόρυβο. Αλλά δεν παύουν να είναι αισθητές.
– Λειτουργείς συναισθηματικά στην καθημερινότητά σου; Η αλήθεια είναι πως προσπαθώ να διατηρώ μια περισσότερο καθαρή ματιά πάνω στα πράγματα, έτσι ώστε το συναισθηματικό φορτίο να μη γίνεται βαρύ. Αντιλαμβάνομαι πότε μπορώ να γίνω συναισθηματική, αλλά με ενδιαφέρει εξίσου να έχω ένα τρίτο βλέμμα που να εποπτεύει τις όποιες καταστάσεις.
– Αλήθεια πώς φαντάζεσαι τη δική σου πόλη; Πώς θα τη δημιουργούσες; Ζώντας καθημερινά την πόλη μας, πιστεύω πως αναπτύξαμε μια «αναπηρία» έτσι όπως λειτουργούμε μέσα στον χώρο. Ο τρόπος που κινούμαστε και δομούμε το αστικό περιβάλλον, αντανακλά την ασάφεια του ποιοι είμαστε ή του ποιοι θέλουμε να γίνουμε και επίσης τη δυσκολία μας να επικοινωνήσουμε. Ζούμε μέσα σ’ ένα κατακερματισμένο και άτακτο τοπίο. Δεν υπάρχει επαρκής ροή και χώροι για διάλογο ή δημιουργικές ζυμώσεις – κυριολεκτικά και μεταφορικά. Είμαστε νομίζω άδικοι με τον εαυτό μας. Θα ήθελα να μπορούμε να βρούμε διαφορετικούς τρόπους να υπάρχουμε μέσα στην καθημερινότητά μας, πιο ανθρώπινους και θελκτικούς, ώστε να εξυπηρετείται ο διάλογος και να δημιουργούνται ανοίγματα.
– Διδάσκεις εικαστική πρακτική και θεωρία στο Πανεπιστήμιο Φρέντερικ. Θα έλεγες πως υπάρχει κάτι στο οποίο αναφέρεσαι ξανά και ξανά; Στον διάλογο που έλεγα πιο πάνω. Οι φοιτητές είναι σε μια ηλικία που μπορούν να αναθεωρήσουν ολόκληρο τον κόσμο, αλλά και να επαναπροσδιορίσουν την ποιότητα της καθημερινότητά τους, τον τρόπο που την εκλαμβάνουν αλλά και κάνουν τις επιλογές τους. Μέσα από το πανεπιστήμιο γίνεται μια τρομερή προσπάθεια για συνέργειες και ανοίγματα, ώστε να μπορεί να υπάρχει μια δημιουργική ροή και πλατύτερη αντίληψη στα πράγματα, τόσο σε ακαδημαϊκό επίπεδο, όσο και στο κοινωνικό τους περιεχόμενο και στην εφαρμογή τους, ξεπερνώντας το γεγονός πως ζούμε σε ένα μικρό τόπο. Η ίδια η τέχνη, το ντιζάιν, ο κινηματογράφος και οι πολιτισμικές σπουδές, συγκροτούν ή προτείνουν, εξάλλου, έναν άλλο τρόπο να ζεις. Και πολλές φορές αυτό λειτουργεί σαν βάλσαμο στο κοινωνικό σύνολο.
– Φαντάζομαι λειτουργεί το ίδιο και σε σένα… Είναι πολύ σημαντικό που μπορώ να υπάρχω μέσα σε έναν τέτοιο χώρο, είναι μεγάλη ανακούφιση και για μένα αυτό.
– Έχεις σκεφτεί ποτέ με ποιο τρόπο θα μπορούσες να φέρεις κάποιον σε μια γκαλερί; Είναι ένας αγώνας το θέμα αυτό στην Κύπρο γενικότερα… Αυτό που με προβληματίζει όμως περισσότερο δεν είναι το αν θα επισκεφθεί κανείς μια γκαλερί, αλλά τι θα γίνει μετά, όταν θα έχει φύγει. Αν μπορεί δηλαδή να ξαναδεί με μια κριτική ματιά κάποια πράγματα. Γιατί δεν αρκεί μόνο να βρεθεί κανείς σε μια γκαλερί, θα πρέπει να του γίνει βίωμα μια τέτοια επίσκεψη. Είναι τεράστια η προσπάθεια που γίνεται από τους καλλιτέχνες, τους γκαλερίστες και τους ανθρώπους του πολιτισμού να κρατηθούν… Δίνουν ένα μεγάλο, θαραλλέο αγώνα για τον σύγχρονο πολιτισμό μας.
– Πότε νιώθεις καλά; Όταν διδάσκεις ή όταν δημιουργείς; Νιώθω καλά όταν κάνω τα πράγματα που αγαπώ. Θεωρώ πως η διδασκαλία είναι ένα ουσιώδες μέρος της δημιουργίας, με έναν άλλο τρόπο. Για να κρατάς όμως τις ισορροπίες θα πρέπει πέρα από ακαδημαϊκός να είσαι και δημιουργός. Άμα δεν το βιώσεις αυτό, δεν μπορείς να το μεταφέρεις. Προσωπικά η δημιουργία είναι η βάση μου. Δεν θα μπορούσα νομίζω να λειτουργώ διαφορετικά. Αλλά αυτό πιστεύω είναι και η βάση της διδασκαλίας: Μια δημιουργική σχέση μεταξύ δάσκαλου και φοιτητή/ μαθητή.
– Αλήθεια τι προτείνει η νέα σου έκθεση; Ουσιαστικά διάφοροι χώροι και εικόνες έρχονται μαζί σε ένα νέο συγχρονισμό. Δηλαδή δουλεύει σαν μια αλληλοεπικάλυψη χώρων και εικόνων. Η έκθεση αναδεικνύει μια σειρά εντάσεων ανάμεσα σε αφηγήσεις και περιεχόμενα, καθώς κινείται –ούτε πίσω ούτε εμπρός– και κοιτάζει –ούτε κοντά ούτε μακριά – αλλά ταυτόχρονα, μέσα σε εικόνες, χώρους και τόπους, εντός και πέραν του χώρου της γκαλερί. Αυτές οι χωροχρονικές πράξεις εισηγούνται ένα σύστημα κινητικότητας κατά μήκος χώρων και χρονικοτήτων. Η έκθεση δεν εξετάζει μόνο τους χώρους αυτούς και την παραστατικότητά τους, αλλά και τον χώρο ή τους χώρους που προκύπτουν ενδιάμεσα… Με ενδιαφέρει μέσα στα χρόνια η ιδέα του θραύσματος, του ερειπίου σε σχέση με το μοντέλο, καθώς επίσης και ιδέες γύρω από χωρο-χρονικές υποθέσεις και διατάξεις.
* Βίκυ Περικλέους «Το Αδρανές Συντριβάνι», Art Seen, (Λεωφ. Μακαρίου 66Β, 1077, Λευκωσία). Επιμέλεια έκθεσης: Μαρία Στάθη. Διάρκεια έως 10/4. Επισκέψεις: Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή 15:30 – 19:00 και με ραντεβού. Τηλ. 22006624.
christina.skordi@phileleftheros.com
Φιλελεύθερα, 1.3.2020.
