Δανείστηκα το πιο πάνω ρητό από το έργο του Σαίξπηρ στον Άμλετ, με το οποίο ήθελε να σατιρίσει τη διαφθορά που διαπιστώθηκε στο βασίλειο της Δανίας για να το μεταφέρω στο ίδιο πρόβλημα που έχει σήμερα επικρατήσει στην Κύπρο. Πράγματι, από κάποιο χρονικό διάστημα φάνηκαν τα σαπισμένα δόντια της διαφθοράς σε πολλές δραστηριότητες του κράτους και της κοινωνίας. Από ψηλά μέχρι χαμηλά σε όλους τους θεσμούς, από την οικονομία της χώρας στη δημοσιοϋπαλληλική και πολιτική οικογένεια μέχρι και τα δικαστήρια. Από τους αξιωματούχους του κράτους μέχρι τις τράπεζες και άλλες οικονομικές δραστηριότητες παρατηρήθηκε σαπίλα. Από την κομματική ζωή μέχρι τη διαχείριση της δημοτικής περιουσίας. Η κυπριακή κοινωνία και γενικά ο Κύπριος έπαψε να έχει τα παλαιά καλά στοιχεία όπως το φιλότιμο, την αλληλεγγύη, τη φιλοπατρία και άλλα ιδανικά.
Δεν αποδίδω ευθύνη ούτε εξετάζω τα αίτια της σάπιας αυτής κατάστασης. Μπορεί να οφείλεται στην εισβολή και κατοχή και την ανασφάλεια που προκαλούν αυτές. Μπορεί να οφείλεται και στην ηγεσία μας, όπως αποδεικνύεται για παράδειγμα με την παράνομη πλήρωση θέσεων στο Προεδρικό κατά δεκάδες που μου θυμίζει το αρχαίο ρητό του Ισοκράτη «το της πόλεως όλης ήθος, ομοιούται τοις άρχουσιν». Αυτή η κατάσταση προκαλεί αισθήματα ηττοπάθειας και μελαγχολίας στον κυπριακό λαό και ας προσποιείται ότι όλα κινούνται ομαλά. Αυτά τα αισθήματα επίσης έχουν τον αντίκτυπό τους στη δραστηριότητα και την ανάπτυξη του τόπου, αλλά και στον δυναμισμό που χρειάζεται να έχουμε για να αντιμετωπίσουμε την κατοχή και την άσχημη πολιτική κατάσταση που επικρατεί στον τόπο μας.
Και αρχίζει βαθμιαίως ο Κύπριος να περιορίζει το ενδιαφέρον του και να επικεντρώνει την προσοχή του στην οικονομική του επιβίωση, δηλαδή στην τσέπη του.
Όπως διαπιστώσαμε για αρκετά χρόνια ο Κύπριος επιβίωνε ή γινόταν πλουσιότερος με μίζες και κλοπές. Με πλαστογραφίες και καταχρήσεις. Τώρα που βγήκαν στη φόρα όλα, βγήκε και η βρωμιά τους. Και το χειρότερο, το μικρόβιο της διαφθοράς παρέμεινε ολοζώντανο και ακούμε τελευταίως για μαύρα και άσπρα χρήματα. Θέλω να προσθέσω κάτι που δεν αντιλήφθηκα ποτέ μου.
Επιτρέπεται αξιωματούχος του κράτους ή γενικά πρόσωπο το οποίο ασκεί κρατική εξουσία να διατηρεί ιδιωτικό δικηγορικό γραφείο με το πρόσχημα ότι ο ίδιος δεν συμμετέχει στις εργασίες του γραφείου και απλώς έχει το όνομά του; Η απλή προβολή του ονόματος του γραφείου που συμπίπτει με εκείνο του αξιωματούχου προσκαλεί πελάτες με την προσδοκία πως όλοι θα ωφεληθούν από τον αξιωματούχο που το όνομά του καλύπτει το γραφείο. Είναι αυτό δίκαιο και ηθικό; Μέρος της διαφθοράς είναι και η σπατάλη του δημοσίου χρήματος ή ακόμη και του ιδιωτικού για σκοπούς άσχετους με τη φιλανθρωπία, αλλά με στόχους προσωπικής απόλαυσης και πρόκλησης του κοινού. Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν καθημερινώς στη χώρα μας, η οποία, ενώ υποφέρει από άνεργους και φτωχούς, υπάρχουν έξοδα του κράτους υπερπολυτελείας, όπως είναι οι αγορές μη απαραιτήτων λιμουζινών και τα υπερπολυτελή ξενοδοχεία κρατικών αξιωματούχων που πληρώνει το κράτος. Στον ιδιωτικό τομέα υπάρχουν τα προκλητικά παραλιακά πάρτι όπου τρέχει άφθονο το ποτό και το φαγητό ανεξαρτήτως οικονομικής σπατάλης. Σε αυτά προσκαλούνται κυρίως πλουσιόπαιδα και μένουν απ’ έξω τα φτωχόπαιδα και οι άνεργοι.
Τα δικαστήρια ώς τώρα επιδεικνύουν επιείκεια και κατανόηση για τους τραπεζικούς κλεφταράδες και καταχραστές. Δείχνουν συμπόνια μήπως και η προώθηση κατηγοριών εναντίον τους είναι καταπιεστική. Σε τέτοιες περιπτώσεις απορρίπτεται η κατηγορία λόγω «κατάχρησης» της διαδικασίας. Σπάνια υπάρχει περίπτωση πρόσληψης στο Δημόσιο σε οποιαδήποτε θέση, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, αν δεν κατέχει ο επιλαχών μέσον. Αυτό ισχύει για όλους τους κλάδους του Δημοσίου, από τη δημόσια υπηρεσία μέχρι και τη δικαστική. Βλέπεις μάλιστα πρόσωπα στη δικαστική έδρα με μειωμένη κρίση και ικανότητα να έχουν ανέβει στο πόστο τους λόγω συγγένειας με άλλο δικαστή ή φιλίας στενής με πρόσωπα που έχουν επιρροή.
Άκουσα ότι τέτοιες αηδίες γίνονται και στα πανεπιστημιακά ιδρύματα με αποτέλεσμα να αποφοιτούν παιδιά με ελλιπή μόρφωση, η οποία συμπληρώθηκε με τη βοήθεια παραγόντων για την απόκτηση του πτυχίου. Η τακτική που χρησιμοποιείται στη σύγχρονη πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι η αποκάλυψη του ονόματος του εξεταζόμενου πριν την εξέτασή του σε αντίθεση με τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, στα οποία ο εξεταζόμενος παραμένει άγνωστος στον καθηγητή για ευνόητους λόγους. Για την ηθική δεν θα αναφερθώ, διότι η πτώση της είναι τόσο φανερή που δεν χρειάζεται να την εξηγήσεις. Όλα αυτά οφείλονται στη διαφθορά που επικράτησε στην κυπριακή κοινωνία.
Δεν αποδίδω ευθύνη ούτε εξετάζω τα αίτια της σάπιας αυτής κατάστασης. Μπορεί να οφείλεται στην εισβολή και κατοχή και την ανασφάλεια που προκαλούν αυτές. Μπορεί να οφείλεται και στην ηγεσία μας, όπως αποδεικνύεται για παράδειγμα με την παράνομη πλήρωση θέσεων στο Προεδρικό κατά δεκάδες που μου θυμίζει το αρχαίο ρητό του Ισοκράτη «το της πόλεως όλης ήθος, ομοιούται τοις άρχουσιν». Αυτή η κατάσταση προκαλεί αισθήματα ηττοπάθειας και μελαγχολίας στον κυπριακό λαό και ας προσποιείται ότι όλα κινούνται ομαλά. Αυτά τα αισθήματα επίσης έχουν τον αντίκτυπό τους στη δραστηριότητα και την ανάπτυξη του τόπου, αλλά και στον δυναμισμό που χρειάζεται να έχουμε για να αντιμετωπίσουμε την κατοχή και την άσχημη πολιτική κατάσταση που επικρατεί στον τόπο μας.
Και αρχίζει βαθμιαίως ο Κύπριος να περιορίζει το ενδιαφέρον του και να επικεντρώνει την προσοχή του στην οικονομική του επιβίωση, δηλαδή στην τσέπη του.
Όπως διαπιστώσαμε για αρκετά χρόνια ο Κύπριος επιβίωνε ή γινόταν πλουσιότερος με μίζες και κλοπές. Με πλαστογραφίες και καταχρήσεις. Τώρα που βγήκαν στη φόρα όλα, βγήκε και η βρωμιά τους. Και το χειρότερο, το μικρόβιο της διαφθοράς παρέμεινε ολοζώντανο και ακούμε τελευταίως για μαύρα και άσπρα χρήματα. Θέλω να προσθέσω κάτι που δεν αντιλήφθηκα ποτέ μου.
Επιτρέπεται αξιωματούχος του κράτους ή γενικά πρόσωπο το οποίο ασκεί κρατική εξουσία να διατηρεί ιδιωτικό δικηγορικό γραφείο με το πρόσχημα ότι ο ίδιος δεν συμμετέχει στις εργασίες του γραφείου και απλώς έχει το όνομά του; Η απλή προβολή του ονόματος του γραφείου που συμπίπτει με εκείνο του αξιωματούχου προσκαλεί πελάτες με την προσδοκία πως όλοι θα ωφεληθούν από τον αξιωματούχο που το όνομά του καλύπτει το γραφείο. Είναι αυτό δίκαιο και ηθικό; Μέρος της διαφθοράς είναι και η σπατάλη του δημοσίου χρήματος ή ακόμη και του ιδιωτικού για σκοπούς άσχετους με τη φιλανθρωπία, αλλά με στόχους προσωπικής απόλαυσης και πρόκλησης του κοινού. Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν καθημερινώς στη χώρα μας, η οποία, ενώ υποφέρει από άνεργους και φτωχούς, υπάρχουν έξοδα του κράτους υπερπολυτελείας, όπως είναι οι αγορές μη απαραιτήτων λιμουζινών και τα υπερπολυτελή ξενοδοχεία κρατικών αξιωματούχων που πληρώνει το κράτος. Στον ιδιωτικό τομέα υπάρχουν τα προκλητικά παραλιακά πάρτι όπου τρέχει άφθονο το ποτό και το φαγητό ανεξαρτήτως οικονομικής σπατάλης. Σε αυτά προσκαλούνται κυρίως πλουσιόπαιδα και μένουν απ’ έξω τα φτωχόπαιδα και οι άνεργοι.
Τα δικαστήρια ώς τώρα επιδεικνύουν επιείκεια και κατανόηση για τους τραπεζικούς κλεφταράδες και καταχραστές. Δείχνουν συμπόνια μήπως και η προώθηση κατηγοριών εναντίον τους είναι καταπιεστική. Σε τέτοιες περιπτώσεις απορρίπτεται η κατηγορία λόγω «κατάχρησης» της διαδικασίας. Σπάνια υπάρχει περίπτωση πρόσληψης στο Δημόσιο σε οποιαδήποτε θέση, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, αν δεν κατέχει ο επιλαχών μέσον. Αυτό ισχύει για όλους τους κλάδους του Δημοσίου, από τη δημόσια υπηρεσία μέχρι και τη δικαστική. Βλέπεις μάλιστα πρόσωπα στη δικαστική έδρα με μειωμένη κρίση και ικανότητα να έχουν ανέβει στο πόστο τους λόγω συγγένειας με άλλο δικαστή ή φιλίας στενής με πρόσωπα που έχουν επιρροή.
Άκουσα ότι τέτοιες αηδίες γίνονται και στα πανεπιστημιακά ιδρύματα με αποτέλεσμα να αποφοιτούν παιδιά με ελλιπή μόρφωση, η οποία συμπληρώθηκε με τη βοήθεια παραγόντων για την απόκτηση του πτυχίου. Η τακτική που χρησιμοποιείται στη σύγχρονη πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι η αποκάλυψη του ονόματος του εξεταζόμενου πριν την εξέτασή του σε αντίθεση με τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, στα οποία ο εξεταζόμενος παραμένει άγνωστος στον καθηγητή για ευνόητους λόγους. Για την ηθική δεν θα αναφερθώ, διότι η πτώση της είναι τόσο φανερή που δεν χρειάζεται να την εξηγήσεις. Όλα αυτά οφείλονται στη διαφθορά που επικράτησε στην κυπριακή κοινωνία.
