Ο «πολυπράγμων» νεο-οθωμανός Τούρκος πρόεδρος, Ρ. Ταγίπ Ερντογάν, επιδιώκει σφόδρα, πλην όμως ανεπιτυχώς μέχρι στιγμής, να διαδραματίσει τον ρόλο του διαμεσολαβητού στην κρίση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, με τη διευθέτηση συναντήσεων αντιπροσωπειών των εμπολέμων πλευρών, σε τουρκικό έδαφος. Ως γνωστόν, η συνάντηση μεταξύ των δυο υπουργών Εξωτερικών στην Αττάλεια ουδένα αποτέλεσμα έφερε. Αναμένεται τώρα η έκβαση των διήμερων ειρηνευτικών συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη, χωρίς βεβαίως μεγάλες προσδοκίες.
Παρόλα αυτά, η προσπάθεια της παραβατικής Τουρκίας να προβληθεί ως ειρηνοποιός, της εξασφάλισε την ανοχή, αν όχι την ενθάρρυνση, της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προβεί στην άσκηση αυτή. Με μόνη εξαίρεση τον πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, η ΕΕ πάσχει από έλλειψη ηγετικών φυσιογνωμιών, που θα μπορούσαν να αναλάβουν ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη κατάπαυσης του πυρός και εξεύρεσης κοινού εδάφους μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Παρά το γεγονός ότι η ρητορική που αναπτύσσεται στην πέραν του Ατλαντικού υπερδύναμη δεν συμβάλλει στην αποκλιμάκωση. Η Τουρκία, λοιπόν, με το πρόσχημα του ούτω καλούμενου «ειρηνοποιού», ενώ δεν επέβαλε κυρώσεις κατά της Ρωσίας, προβαίνει σε ενέργειες δήθεν για εκεχειρία και εξεύρεση λύσεως. Προσφέροντας έτσι άλλοθι στους γραφειοκράτες των Βρυξελλών και σε πλείστα κράτη μέλη της ΕΕ ώστε να αποφύγουν την άσκηση οποιασδήποτε πίεσης στην Άγκυρα και τη λήψη μέτρων εναντίον της για τις δικές της παραβιάσεις των κανόνων του διεθνούς δικαίου. Δεν είναι άδικα που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, παρατήρησε με λύπη του ότι «ενώ αποφασίζει η ΕΕ και όχι μόνο, την επιβολή κυρώσεων, όσοι συνασπίσθηκαν ενάντια στον πόλεμο παρακολουθούν με απάθεια τα όσα η Τουρκία, δυστυχώς, πράττει μη υλοποιώντας την οποιαδήποτε κύρωση, με την ανάπτυξη της θεωρίας ότι δεν είναι κυρώσεις οι οποίες επιβλήθηκαν από τον ΟΗΕ». Έτσι, ανενόχλητος ο Ρ. Ταγίπ Ερντογάν προχωρεί με την υλοποίηση των δικών του σχεδίων ενόψει των εκλογών του 2023 αλλά και του οράματός του για την περιοχή, διατηρώντας τις καλές του σχέσεις με τη Ρωσία, προσφέροντας άσυλο στους Ρώσους ολιγάρχες και στα κότερά τους, ενώ ταυτόχρονα απαιτεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες την άρση του εμπάργκο για την απόκτηση αμερικανικών πολεμικών αεροσκαφών. Ενέργειες για τις οποίες τόσο ο γερουσιαστής Ρ. Μενέντες, όσο και άλλοι νουνεχείς στην Ουάσιγκτον, εξέφρασαν την έντονη αντίδρασή τους χαρακτηρίζοντας τη διπλωματία του Ερντογάν ως «διπλωματία της φασαρίας». Γνωρίζουν καλώς, ότι η Τουρκία θα βοηθήσει στην παράκαμψη των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία.
Η ΕΕ δεν φαίνεται να έχει διδαχθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ανθρωπιστική κρίση ούτε είναι έτοιμη να διαχειρισθεί τον αναθεωρητισμό και τον οθωμανικό ιμπεριαλισμό της Τουρκίας και τον αυταρχικό ηγέτη της. Εθελοτυφλεί, όπως και οι ΗΠΑ, προσδοκώντας ότι ο Ταγίπ Ερντογάν θα επιστρέψει στη Δύση και στο ΝΑΤΟ όπως παλιά. Ο τουρκικός ευρασιανισμός, όμως, αποτελεί ιδεολογία, όπως και ο ρωσικός, που βασίζεται στη διατήρηση πολιτικών, οικονομικών και πολιτισμικών σχέσεων μεταξύ κρατών της Ευρασίας. Οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία, παρά τις διαφορές που εμφιλοχωρούν σε αρκετούς τομείς, δεν πρόκειται να διασαλευθούν χάριν της Δύσης. Ο Ταγίπ Ερντογάν θα απομυζήσει από την ΕΕ και τις ΗΠΑ όση βοήθεια μπορέσει για τη βελτίωση της πραγματικής οικονομίας της Τουρκίας, πράγμα που θα του διασφαλίσει την επανεκλογή του στο αξίωμα του προέδρου το 2023. Όσον αφορά στην Κύπρο και στην Ελλάδα, θα επανέλθει δριμύτερος με τις γνωστές του διεκδικήσεις, μετά το πέρας του πολέμου.
Ούτε η Βρετανία με το όραμα της «Global Britain» πήρε το μάθημά της από την καταστροφή που συντελείται στις ουκρανικές πόλεις και τον άμαχο πληθυσμό. Προσκολλημένη στο από αρχαιοτάτων χρόνων δόγμα της για τη διχοτόμηση της Κύπρου και τη συντήρηση της αστάθειας και των προβλημάτων στο νησί, προωθεί μέσω των διαφόρων απεσταλμένων της, περιλαμβανομένου και του Γ.Γ. του ΟΗΕ, τις εκ του πονηρού προτάσεις της, που στόχο έχουν την επιβολή των τουρκικών θέσεων ως λύση του τουρκικού προβλήματος της Κύπρου. Μέχρι και χάρτη κυκλοφόρησε πρόσφατα το Υπουργείο Άμυνας της Βρετανίας με κουτσουρεμένη την Κυπριακή Δημοκρατία, όπως ακριβώς την οραματίζεται η αποικιοκρατική δύναμη.
Εν μέσω νέων γεωστρατηγικών πραγματικοτήτων είναι η ώρα να μελετηθούν νεές στρατηγικές, τα ΜΟΕ είναι έωλα, για αντιμετώπιση των ξένων επιβουλών.
*Πρέσβης ε.τ.
