Έχει ένα μοναδικό χάρισμα να μεταφέρει τον θεολογικό λόγο στη σύγχρονη καθημερινή ζωή, καταργώντας τις αποστάσεις από το ράσο στα εφηβικά φούτερ. Με δεκάδες χιλιάδες ακόλουθους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο κανάλι του στο youtube, ο πάτερ Χαράλαμπος Παπαδόπουλος, γνωστός ως πατήρ Λίβυος, μιλάει για τον «παρεξηγημένο» Θεό και το πώς πρέπει να μάθουμε να ζούμε τη ζωή σαν δώρο και όχι ως ιδιοκτησία.
«Αλήθεια τι θα γινόταν εάν επιτρέπαμε στον Θεό να διηγηθεί την ιστορία της ζωής μας; Τι θα συνέβαινε εάν ξεχνούσαμε ό,τι ξέρουμε ή μας έμαθαν για τον Θεό, και τον αφήναμε να μας εκπλήξει; Τι θα συνέβαινε εάν βγάζαμε από το νου μας ό,τι ιδέα έχουμε περί Θεού και ζούσαμε όσο το δυνατόν πιο φυσικά, πιο κοντά την φύση μας, στην ζωή που μας δώρισε; Απλά τα πάντα θα γίνονταν μια Θεοφάνεια. Διότι εάν κάτι υπάρχει που μας εμποδίζει να ανιχνεύουμε τα βήματα του Θεού στην ζωή μας, είναι οι προκατασκευασμένες ιδέες που έχουμε στο νου μας περί αυτού. Εδώ είναι και ουσία όλης την πνευματικής ζωής, που όμως μας διαφεύγει γι’ αυτό και διαρκώς σπάμε τα μούτρα μας και σκιαμαχούμε». Αυτό γράφει σε ένα από τα πιο πρόσφατα και πιο διαβασμένα του κείμενα στο Facebook… Ο ιερέας που μεγάλωσε σε μια οικογένεια που δεν είχε σχέση με την εκκλησία και ως έφηβος έπαιζε ντραμς κι έγραφε στίχους, ακολούθησε τον Χριστό, ένα πρόσωπο, που όπως λέει, πάντα του ασκούσε μια ιδιαίτερη γοητεία. Ο πάτερ Λίβυος ζει στο χωριό Πύργος στην Κρήτη και η πρώτη φορά που έγινε «διάσημος» στον κόσμο του Facebook ήταν το καλοκαίρι το 2017 όταν έγραφε για τον γιο του που δεν πέρασε τις πανελλήνιες εξετάσεις. «Δεν είμαι περήφανος μόνο στις επιτυχίες σου, μα και στις φαινομενικές ήττες σου, γιατί αγαπώ αυτό που είσαι και όχι εκείνο που ήθελε ο εγωισμός μου να είσαι. Και γιατί αγαπώ εσένα, με όλα τα σημάδια της διαδρομής σου, που πίστεψε με δεν κρίθηκε σήμερα, απλά σήμερα ξεκίνησε. Και να σου πω και κάτι; Ποτέ δεν θα σε χρησιμοποιούσα για να νιώσω εγώ “επιτυχημένος”. Δεκανίκι του δικού μου κενού δεν θα γινόσουν ποτέ. Σε αγαπώ γι’ αυτό που είσαι!».
Μιλάτε για «προκατασκευασμένες ιδέες που έχουμε στο νου μας» για το Θεό. Πιστεύετε ότι έχουμε μια παρεξηγημένη εικόνα για το τι είναι Θεός;
Εάν μιλήσει κανείς με τον κόσμο, με ανθρώπους που λένε ότι πιστεύουν και πάνε εκκλησία, άμεσα θα αντιληφθεί ότι ένα μεγάλο ποσοστό έχει μια παραμορφωμένη και παραχαραγμένη αντίληψη περί Θεού από εκείνη που μας παρέδωσε ο Χριστός και η εκκλησία. Για τους περισσότερους ο Θεός είναι μια απρόσωπη ανώτερη δύναμη, που τιμωρεί και αστυνομεύει την ζωή μας. Γεγονός που σαφέστατα δεν ισχύει, καθ’ ότι για τον Χριστιανισμό, ο Θεός είναι Πατέρας, όνομα και ιδιότητα που δηλώνει σχέση. Ο Θεός σχετίζεται μαζί μας, εισέρχεται στην ζωή μας με σκοπό να την μεταμορφώσει και σώσει από το κακό και τον θάνατο. Δεν μας απειλεί και δεν μας θέλει μίζερους και ένοχους. Ζητά να ζήσουμε το δώρο της ζωής με χαρά και πληρότητα Αναστάσεως.
Είναι λιγότερο επικριτικός και «ηθικολόγος» από όσο πιστεύουμε;
Είναι Θεός αγάπης, αποδοχής και κατανόησης. Αγκαλιάζει τον άνθρωπο και τον αγαπά απροϋπόθετα. Μια αγάπη που ζητάει ανταλλάγματα δεν μπορεί να είναι θεϊκή γιατί δεν είναι ελεύθερη. Όταν σε αγαπώ επειδή είσαι καλός άνθρωπος ή όμορφος και επιτυχημένος, τότε δεσμεύομαι από την ηθική ή αισθητική σου. Δηλαδή εάν κάνεις λάθη ή ασχημύνεις δεν θα σε αγαπώ; Η αγάπη του Θεού δεν δεσμεύεται ούτε από τα αρετές ούτε από τα πάθη μας, είναι αγάπη ελεύθερη.
Μέσα από τα γραφόμενα σας έχετε ανατρέψετε πάντως αρκετά στερεότυπα. Όπως η θέση των γυναικών, οι ερωτικές σχέσεις, κάποιες τυπολατρικές παραδόσεις. Ποια είναι η θέση σας για τον εκσυγχρονισμό της Εκκλησίας;
Η εκκλησία δεν χρειάζεται κανένα εκσυγχρονισμό, χρειάζεται απλά να είναι εκκλησία. Δηλαδή μια κοινότητα σχέσεων, αγάπης και ελευθερίας στο όνομα του Χριστού. Η εκκλησία δεν σώζει με αυτά που κάνει αλλά με αυτό που είναι. Εάν όντως είναι σώμα Χριστού, δηλαδή μια κοινότητα όπου ο ένας αισθάνεται μέλος του άλλου, μετέχει στην ζωή του, στις χαρές και τις λύπες, τότε το Άγιο Πνεύμα μεταμορφώνει την ζωής μας. Στην εκκλησία ο κάθε άνθρωπος, ανεξάρτητα από πάθη και αδυναμίες, πρέπει να αισθάνεται ότι βρίσκεται στο σπίτι του Πατέρα του, εκεί που ακόμη κι εάν όλος ο κόσμος τον κατακρίνει τα αδέλφια του θα τον αγκαλιάσουν. Το θέμα δεν είναι ο εκσυγχρονισμός αλλά να μάθουμε να αγαπάμε και να σεβόμαστε την μοναδικότητα του κάθε ανθρώπινου προσώπου. Η αγάπη είναι το μέγα θαύμα, δεν είναι απλό, θέλει κόπο, προσπάθεια, άσκηση.
Στις μέρες μας υπάρχουν Γραμματείς και Φαρισαίοι στους κόλπους της Εκκλησίας;
Πάντα υπήρχα και θα υπάρχουν. Όπως φυσικά υπάρχουν και άγιοι.
Με αφορμή τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου είχατε γράψει μια ανάρτηση που συζητήθηκε. Κατά τη γνώμη σας, η ομοφυλοφιλία είναι διαστροφή ή μια φυσιολογική σεξουαλικότητα;
Ανοίγετε ένα τεράστιο θέμα που δε μπορώ να απαντήσω μέσα σε λίγες γραμμές. Αυτό που έχω να πω είναι ότι στην Εκκλησία αγαπάμε τον πρόσωπο του άλλου ανεξάρτητα από τα πάθη και τις αμαρτίες του. Σεβόμαστε τις ιδιαιτερότητες του, την μοναδικότητα του. Η εκκλησιαστική κοινωνία δε μπορεί να είναι εις βάρος της ετερότητας του κάθε προσώπου. Αποδεχόμαστε το πρόσωπο, είναι εικόνα Θεού, όποιο κι εάν είναι, εκείνο το οποίο δεν αποδεχόμαστε είναι την αμαρτία διότι την θεωρούμε καταστροφική. Εγώ είμαι ποιμένας της Εκκλησίας του Χριστού, ο ρόλος μου είναι να φανερώνω την αγάπη του Θεού στο κόσμο δείχνοντας τους τον Σταυρό και την Ανάσταση και όχι την κόλαση.
Η πανδημία του κορωνοϊού ήταν άλλο ένα θέμα που δίχασε την εκκλησία και τους εκπροσώπους της. Πώς τοποθετείστε;
Κανείς δεν διχάζεται όταν κάνει υπακοή στην εκκλησία και δεν θέτει το θέλημα και τον εγωισμό του πάνω από αυτή. Ως ιερωμένος έκανα ό,τι μου είπε η Σύνοδος της Εκκλησίας μου. Στην εκκλησία μπορούμε να διαφωνούμε αλλά όχι να την διαιρούμε.
Στην εποχή της απόλυτης ελευθερίας, είμαστε ελεύθεροι;
Δεν νομίζω ότι ζούμε σε εποχή απόλυτης ελευθερίας. Βιώνουμε μια καθημερινή εξαπάτηση των πραγματικών μας αναγκών. Είμαστε εγκλωβισμένοι σε μια εικονιστική πραγματικότητα, σε οθόνες και αριθμούς, σε αλγορίθμους που αποφασίζουν για εμάς με πρόφαση την εξυπηρέτηση. Η ελευθερία μας καθημερινά όλα και περισσότερο παραχωρείται στις μηχανές και σε ψευδείς κατασκευασμένες ανάγκες του συστήματος. Υπηρετούμε ένα εικονιστικό ψέμα, που νομίζουμε ότι είναι αληθινή ζωή, αλλά δεν έχει καμία σχέση με τις πραγματικές ανάγκες μας, γι’ αυτό όλο και περισσότερο υποφέρουμε πνευματικά και ψυχικά.
Ποιο είναι το σοβαρότερο πρόβλημα της εποχής μας κατά τη γνώμη σας.
Η ελευθερία και ο φόβος της αγάπης.
Η αγάπη είναι επίσης μια ταλαιπωρημένη λέξη. Τι σημαίνει πραγματικά να αγαπάς;
Αγάπη σημαίνει ζωή. Μονάχα όποιος αγάπησε μπορεί να καταλάβει τι κόλαση είναι να ζεις δίχως αυτήν. Ωστόσο τις περισσότερες φορές πίσω από αυτή την λέξη κρύβουμε τις μεγαλύτερες αμαρτίες μας. «Ντύνουμε τις κακίες μας με αρετές», λέει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Η αγάπη για να είναι πραγματική πρέπει να συνδυάζεται με την ελευθερία. Διότι τις περισσότερες φορές αυτό που ονομάζουμε αγάπη είναι η τοξικότητα μας. Χρησιμοποιούμε τους άλλους και λέμε ότι τους αγαπάμε. Αντί να τους πούμε σε χρησιμοποιώ φωνάζουμε σ’ αγαπώ.
Η δική σας σχέση με τον Θεό πώς ξεκίνησε;
Συνήθως μας βρίσκει ο Θεός και όχι εμείς αυτόν. Δεν ήταν εύκολο να του αντισταθώ.
Γιατί γίνατε ιερέας;
Το φως μπαίνει πάντα μέσα από τις ρωγμές. Κάπως έτσι σε καλεί και ο Θεός μέσα από τις ρωγμές σου. Εσύ αλλού νομίζεις ότι πας και αυτός σε βγάζει σε άλλο δρόμο. Το κάλεσμα Του παραμένει πάντα ένα μυστήριο, που καλύτερα είναι να το ζεις και όχι να το αναλύεις.
Απευθύνεστε καθημερινά στους πιστούς μέσα από το προσωπικό σας ιστολόγιο αλλά και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ποιος είναι ο στόχος της χρήσης αυτών των μέσων;
Δεν έχω κανένα στόχο. Απλά γράφω και μοιράζομαι αυτά που βασανίζουν την ύπαρξή μου. Ένα μοίρασμα κάνω. Την ποιμαντική την εφαρμόζω όπως και όσο μπορώ στην ενορία μου. Εκεί είμαι ποιμένας πρόσωπο προς πρόσωπο με τους ανθρώπους που μου εμπιστεύθηκε ο Θεός. Στο διαδίκτυο κάνω ένα μοίρασμα ψυχής, που άλλους τους αναπαύει γιατί βρίσκουν κομμάτια του δικού τους εαυτού και άλλους τους αφήνει αδιάφορους. Σημασία έχει σε ό,τι κάνουμε να είμαστε αληθινοί. Να είμαστε παρόντες στη ζωή μας.
Έχετε χιλιάδες λάικς και σχόλια κάθε μέρα. Σας ανησυχεί μήπως σας βλάψει αυτή η υπερέκθεση; Μήπως σας «ξεστρατίσει» όλη αυτή η προβολή;
Κανείς δεν γνωρίζει το μέλλον του. Μονάχα ο Θεός. Έχω μάθει να αφήνομαι σε Εκείνον και να μην λέω μεγάλες κουβέντες όσον αφορά το πρόσωπο μου. Οπότε Εκείνος γνωρίζει, τα πάντα είναι μέσα στην πρόνοια Του. Εγώ το μόνο που ξέρω και γνωρίζω είναι τα πάθη και οι δοκιμασίες μου, ο σταυρός που σηκώνω κι όχι τα λαικς. Σκέφτομαι πάντα πόσο απείχαν τα «Ωσαννά» από το «Σταύρωσον αυτόν» στην ζωή του Χριστού κι αυτό με κρατάει εστιασμένο στην πραγματική μου ζωή. Πόσο νομίζεται ότι απέχει το φιλί από το καρφί; Λίγο σάλιο προδοσίας.
Ορισμένοι σας έχουν κατηγορήσει για τάσεις αυτοπροβολής. Πώς απαντάτε;
Ο καλύτερος τρόπος να απαντάμε σε τέτοιες κατηγορίες είναι ο τρόπος που ζούμε. Όλα τα αλλά δεν χρειάζονται. Ο Χριστιανικός κόσμος και η εκκλησία μας, δεν έχει την πολυτέλεια για εντάσεις και διχόνοιες, είμαστε όλοι διαφορετικά πολύτιμοι στο σώμα της Εκκλησίας μας, ο Χριστός μας θέλει ενωμένους.
Το τελευταίο σας βιβλίο έχει τίτλο «Ό,τι Λάμπει δεν είναι Χριστός». Ποιο είναι το περιεχόμενο του;
Είναι ένα βιβλίο με ομιλίες που είχα πραγματοποιήσει στον Πειραιά στο Ναό της Παναγίας Ευαγγελίστριας. Αναφέρεται σε διάφορα θέματα χριστιανικής ζωής αλλά και καθημερινής ψυχολογίας του πιστού ανθρώπου. Είναι μια προσπάθεια να φανεί η μεταμορφωτική δύναμη του θεολογικού λόγου στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων.
Μπαίνουμε στη Μεγάλη Βδομάδα. Ποιο μήνυμα θα θέλατε να μεταδώσετε στους πιστούς;
Να πιστέψουμε με όλη την δύναμη της καρδιάς μας ότι ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς. Ότι ο θάνατος έχει χάσει την δύναμή του. Αυτό θα φέρει ελπίδα στη ζωή μας. Μια ελπίδα που βλέπει πίσω από κάθε σταυρό το ξημέρωμα μιας Ανάστασης. Να ζούμε την ζωή ως δώρο και όχι ως ιδιοκτησία, ως χαρά και όχι ως βάρος. Να χαιρόμαστε τις χαρές και τις χάρες του Θεού.
Περιοδικό “Down Town”, τεύχος 743.
