Σε παλιές εποχές, όταν δεν υπήρχαν οι ευκολίες που υπάρχουν σήμερα στη μετάδοση των πληροφορίων, όταν ο κόσμος εξαρτάτο για την πληροφόρηση από ανταποκριτές που αψηφώντας τον κίνδυνο πήγαιναν από τη μια άκρη της γης στην άλλη με όποιο τρόπο μπορούσαν, υπήρχε μια πιο σαφής εικόνα για το τι συνέβαινε στα πεδία των πολέμων. Με ελάχιστα μέσα καταγραφής και μετάδοσης και σίγουρα καμία σχέση με την ταχύτητα που μπορεί να μεταδοθεί πλέον η είδηση.
Σήμερα, τα μέσα που υπάρχουν ευνοούν πιο πολύ την παραπληροφόρηση. Η κάθε πλευρά μεταδίδει τη δική της αλήθεια καλλιεργώντας το δικό της κοινό. Κι οι εικόνες που μεταδίδονται όλο και πιο σπάνια εμπεριέχουν το ανθρώπινο στοιχείο. Λες και δεν υπάρχουν νεκροί, λες και δεν ξεσπιτώνονται άνθρωποι. Ισραήλ και Ιράν εκτοξεύουν πυραύλους η μια χώρα εναντίον της άλλης, αλλά η εικόνα που επικρατεί είναι κάτι σαν βεγγαλικά. Και στη Γάζα, πριν γίνει τόσο ακραία η βαρβαρότητα, αυτό που βλέπαμε ήταν κυρίως συντρίμμια κτηρίων λες και επρόκειτο για σκηνικά από ταινία.
Η απουσία του ανθρώπινου στοιχείου από τις εικόνες του πολέμου διευκολύνει τους πολεμάρχες να καλλιεργήσουν την όποια πεποίθηση θέλουν να μεταδώσουν. Η Γάζα ήταν σκαμμένη απ’ άκρη και κάτω από το έδαφος υπήρχαν γαλαρίες που χρησιμοποιούνταν από τη Χαμάς. Αλήθεια ή ψέματα; Κάτω από τα βουνά του Ιράν υπάρχουν πυρηνικοί σταθμοί. Αλήθεια ή ψέματα; Είναι εύκολο να επιλέξεις πως είναι αλήθεια και πως ο Νετανιάχου έχει αναλάβει το θεάρεστο έργο να αφοπλίσει τους κακούς και να σώσει την περιοχή από πυρηνικό κτύπημα. Κι άμα το πιστέψεις είναι πιο εύκολο να δεχτείς και τις ανθρωποθυσίες.
Οι απλοί πολίτες καλούνται να πάρουν θέση, να διαλέξουν με, άλλα λόγια, στρατόπεδο. Με δεδομένα όμως που δεν ξέρουν αν είναι αληθινά. Ποτέ δεν ήξεραν αλλά ποτέ δεν υπήρχε και τόσο παράλληλη πληροφόρηση.
Στην ιστορία της παραπληροφόρησης έχει καταγραφεί η εικόνα ενός πουλιού (κορμοράνου) βουτηγμένου στο πετρέλαιο. Ήτανε Μάρτιος του 1991 και η εικόνα έκανε το γύρο του κόσμου για να δείξει τη βαρβαρότητα του Σαντάµ Χουσεΐν που διοχέτευσε το πετρέλαιο στον Περσικό Κόλπο σκοτώνοντας τα πουλιά και κάθε άλλο θαλάσσιο οργανισμό. Αργότερα αποκαλύφθηκε πως η φωτογραφία ήτανε στημένη και το άμοιρο πουλί δεν το σκότωσε ο Σαντάμ αλλά η προπαγάνδα. Το εκπληκτικό όμως είναι πως 34 χρόνια πριν, η εικόνα ενός πουλιού που πεθαίνει βουτηγμένο στο πετρέλαιο, μπορούσε να συγκινήσει. Σήμερα, οι εικόνες σκελετωμένων και νεκρών παιδιών περνούν σχεδόν απαρατήρητες. Ο πόλεμος, καταναλώνεται, σαν ένα ακόμα θέαμα (για όσους δεν τον ζουν).
