Λίγη αμφιβολία υπάρχει ότι οι δοσοληψίες του Τραμπ με τον Πούτιν για το Ουκρανικό, ειδικά αυτά που θα προκύψουν από τη συνάντηση της Αλάσκας ή και από μετέπειτα συνομιλίες ανάμεσα τους, μας αφορούν άμεσα. Το διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον ζούγκλας ευνοεί την Τουρκία που παρακολουθεί στενά όσα συμβαίνουν στο Ουκρανικό. Αυτό που συζητείται αυτή τη στιγμή είναι η έκταση των εδαφικών παραχωρήσεων που θα υποχρεωθεί να κάνει η Ουκρανία στη Ρωσία. Που σημαίνει ότι εδαφικές παραχωρήσεις θα γίνουν, ανεξάρτητα του τι λένε κάποιοι στην Ευρώπη ή ο Ζελένσκι.
Σε τελευταία ανάλυση αυτοί που θα αποφασίσουν για τις εδαφικές αυτές παραχωρήσεις στη Ρωσία θα είναι οι Αμερικανοί και ειδικά ο Τραμπ που κυνηγά ανάμεσα στα άλλα και το βραβείο Νόμπελ ειρήνης που του έχει γίνει εμμονή. Οι Ευρωπαίοι συνηθισμένοι να υποκύπτουν στους Αμερικανούς, αυτό θα κάνουν και τώρα και θα δεχτούν ότι προκύψει από τη συνάντηση Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα ή και από μεταγενέστερες συνομιλίες. Η Ευρώπη στρατιωτικά και διπλωματικά είναι ανύπαρκτη. Άλλωστε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, ο γνωστός Ρούτε, φερέφωνο του Τραμπ και της αμερικανικής πολιτικής, προανήγγειλε ήδη ότι θα υπάρξουν εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία.
Ο Ζελένσκι, εν πολλοίς υπεύθυνος για την καταστροφή της χώρας του, ένας διεφθαρμένος ηγέτης που υπηρέτησε τα αμερικανικά συμφέροντα, είναι τώρα μια τελειωμένη υπόθεση. Οι Αμερικανοί δεν τον χρειάζονται πια, θα φροντίσουν να τοποθετήσουν στη θέση του κάποιον άλλο, εξίσου οσφυοκάμπτη που θα συνεχίσει να υπηρετεί τα συμφέροντά τους από μια διαφορετική οπτική γωνία.
Το προηγούμενο της παραχώρησης εδαφών μιας ανεξάρτητης χώρας, θα το επικαλεστεί ασφαλώς και θα το χρησιμοποιήσει η Τουρκία στη δική μας περίπτωση. Και αυτό μολονότι οι αναλογίες ανάμεσα στο Ουκρανικό και το Κυπριακό, πέραν της εισβολής και κατοχής εδαφών ενός ανεξάρτητου κράτους, δεν είναι οι ίδιες.
Αθήνα και Λευκωσία βαυκαλίζονται ότι είναι με τη «σωστή πλευρά» της Ιστορίας. Μόνο που στην κρίσιμη στιγμή ο συνασπισμός ΗΠΑ-Ρωσίας, μετά το Ουκρανικό, θα λειτουργήσει το πιθανότερο σε βάρος μας. Οι μεν Αμερικανοί με την τραμπική πολιτική ολίγον τους ενδιαφέρει το διεθνές δίκαιο, αν ποτέ τους ενδιέφερε, απέναντι δε στους Ρώσους τηρήσαμε μια πέρα για πέρα εχθρική πολιτική, φανήκαμε βασιλικότεροι του βασιλέως, πέραν αυτών που μας επέβαλλαν οι συμμαχικές μας υποχρεώσεις. Σε αυτό προσθέστε και τις φιλικές σχέσεις Τραμπ-Ερντογάν και τις πιθανές κοινές μπίζνες μεταξύ τους.
Αλλά δεν είναι μόνο η Κύπρος που θα κινδυνεύσει με μοντέλο λύσης το Ουκρανικό, αλλά και η ίδια η Ελλάδα σε μια πιθανή κρίση με την Τουρκία στο Αιγαίο. Οι ελληνικές πολιτικές ελίτ, ακόμη και αυτές που πρόσκεινται στενά στον Μητσοτάκη, είναι ανήσυχες για μια μελλοντική αμερικανική διαμεσολάβηση στο Κυπριακό και στα ελληνοτουρκικά. Και αυτό γιατί φοβούνται ότι δεν θα υπάρξει κανένας σεβασμός της ελληνικής εδαφικής ακεραιότητας σε ένα διακανονισμό που θα επέβαλλαν οι Αμερικανοί και ειδικά ο Τραμπ που όλα τα βλέπει σαν κτηματομεσίτης και χωρίς καμιά ευαισθησία για το διεθνές δίκαιο ή την εθνική κυριαρχία μιας χώρας.
Το τελευταίο άλλωστε παράδειγμα διαμεσολάβησής του ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν έδειξε τον άμετρο κυνισμό του αφού θυσιάστηκαν τα ιστορικά εθνικά συμφέροντα των Αρμενίων υπέρ των Αζέρων Ισλαμιστών.
Το παράδειγμα της Αρμενίας προσφέρεται για αναστοχασμό και ώριμη σκέψη απέναντι στις προσδοκίες κάποιων ότι θα μας σώσει το Ισραήλ. Το Ισραήλ μαζί με την Τουρκία συμμάχησαν με τους Αζέρους Ισλαμιστές σε βάρος της Αρμενίας. Το Ισραήλ εκεί που τα συμφέροντά του το επιβάλλουν δεν διστάζει με τον πιο κυνικό τρόπο να συμμαχήσει ακόμη και με Ισλαμιστές για να τα εξυπηρετήσει. Θυμίζω εδώ ότι η Τεχεράνη στήριζε την Αρμενία. Η δε Μόσχα τήρησε μια ουδέτερη στάση από τη στιγμή που το σημερινό καθεστώς της Αρμενίας προσκολλήθηκε στους Αμερικανούς και τη Δύση.
Βρισκόμαστε σε μια πολύ δύσκολη διεθνή συγκυρία. Να ευχόμαστε ότι τα ραντάρ του Τραμπ δεν θα μας ανακαλύψουν και ότι θα συνεχίσει να ασχολείται για πολύ καιρό ακόμη με το Ουκρανικό και τη Γάζα.
Από την άλλη θα πρέπει Αθήνα και Λευκωσία να κινητοποιηθούν αποφασιστικά για να δημιουργήσουν ένα διπλωματικό άξονα προστασίας των συμφερόντων τους. Μια από τις πρώτες ενέργειές τους θα έπρεπε να ήταν και η αποκατάσταση μιας κάποιας επαφής με τη Μόσχα, προκειμένου η Ρωσία να μη συνταχτεί απόλυτα με τις ΗΠΑ σε βάρος μας. Θα μπορούσε ακόμη να κινητοποιηθούν, όσο γίνεται, οι ομογενείς στις ΗΠΑ, για να εξισορροπήσουν μέσω του Κογκρέσου την τραμπική εύνοια στην Άγκυρα και τον Ερντογάν. Ασφαλώς θα πρέπει να υπάρξει κινητοποίηση και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ως μέλη της ΕΕ να διεκδικήσουμε με συμμαχίες στο εσωτερικό της την στήριξη των δικών μας θέσεων και συμφερόντων.
Υπάρχουν ασφαλώς και πολλαπλές άλλες ενέργειες που θα μπορούσαν να γίνουν σε διπλωματικό επίπεδο, ξεκινώντας από την Κίνα της οποίας ο διεθνής ρόλος γίνεται όλο και πιο αποφασιστικός αλλά επεκτεινόμενοι και σε άλλες χώρες με διεθνή επιρροή όπως η Ινδία ή και χώρες της Λατινικής Αμερικής. Ανάγκη επίσης να αναβαθμίσουμε τις σχέσεις μας με τις αραβικές χώρες, να στηρίξουμε την παλαιστινιακή υπόθεση χωρίς κατ’ ανάγκη να διαρρήξουμε τις σχέσεις μας με το Ισραήλ. Επιτέλους ας ακολουθήσουμε στο Παλαιστινιακό τις θέσεις χωρών όπως η Γαλλία, η Ισπανία, ακόμη και η Βρετανία.
Αυτές βέβαια είναι κάποιες πρώτες σκέψεις που χρειάζονται επεξεργασία, προσαρμογή και συμπλήρωση από τη διπλωματία μας. Στόχος θα πρέπει να είναι η διπλωματική μας θωράκιση και η δημιουργία ενός διπλωματικού απροτρεπτικού μετώπου σε ενέργειες θα στρέφονταν εναντίον των εθνικών μας συμφερόντων.
Έχω βέβαια πολλές αμφιβολίες αν οι παρακμιακές μας πολιτικές ελίτ θα κινηθούν προς τη σωστή κατεύθυνση χωρίς να παραμένουν προσκολλημένες σε ψευδαισθήσεις ή και δεδομένες σε ξένα συμφέροντα που εναντιώνονται στα δικά μας. Όμως δεν θα πρέπει να περιμένουμε τον από μηχανής θεό, έχει κουραστεί και αυτός μαζί μας.
*Πανεπιστημιακός,συγγραφέας stephanos.constantinides@gmail
