Η ανθρωπότητα μπήκε σε μια τροχιά δύο μεγάλων πολεμικών περιπετειών, τον πόλεμο της Ουκρανίας και αυτό της Γάζας, που δεν φαίνεται ότι θα τελειώσουν σύντομα. Υπάρχουν βέβαια και μικρότερης έκτασης πολεμικές συγκρούσεις αλλού, μερικές διαρκούν χρόνια, αλλά ξεχασμένες. Στη μια περίπτωση, αυτή της Ουκρανίας, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε την ψευδαίσθηση πως θα τον τερμάτιζε σε 24 ώρες, θα αποσπούσε τη Ρωσία από την Κίνα και θα έπαιρνε και το βραβείο Νόμπελ για την Ειρήνη. Στην άλλη περίπτωση του πολέμου στη Γάζα και της γενοκτονίας των Παλαιστινίων, είναι συμμέτοχος και αυτός και η χώρα του σε όσα συμβαίνουν στην Παλαιστίνη και την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Για την Ουκρανία παρουσιάστηκε «ειρηνοποιός», για τη Γάζα και την Μέση Ανατολή «πολέμαρχος», με μια πολιτική αποικιακού τύπου που θεωρεί ότι εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα.
Στην περίπτωση της Ουκρανίας ο Τραμπ αποσύρθηκε σιωπηλά αφού πρώτα υποχρέωσε την χώρα αυτή, αν και κατεστραμμένη, να του παραδώσει με συμφωνία ότι πλούτο διαθέτει σε πολύτιμες γαίες και άλλα αγαθά και αφήνοντας την καυτή πατάτα στους μίζερους Ευρωπαίους. Εξυπηρετώντας μάλιστα το στρατιωτικό-βιομηχανικό αμερικανικό σύμπλεγμα, υποχρεώνει τους Ευρωπαίους να αγοράζουν όπλα δισεκατομμυρίων για την Ουκρανία. Στην Μέση Ανατολή έχει πετύχει για την ώρα μεγάλα οφέλη για την χώρα του από τις πλούσιες αραβικές χώρες του Κόλπου και γεωπολιτικά πλεονεκτήματα από τους υπόλοιπους Άραβες.
Η αμερικανική πολιτική όμως έχει σπείρει παντού την αβεβαιότητα με απειλές ακόμη και για συμμαχικές χώρες όπως αυτές της ΕΕ και ο Καναδάς, αλλά και για χώρες της Λατινικής Αμερικής όπως η Βραζιλία, η Κολομβία και η Βενεζουέλα. Απέτυχε επίσης να απομονώσει την Κίνα που παρουσιάστηκε με ηγετικό ρόλο στην τελευταία διάσκεψη των χωρών του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, στην οποία σημειώθηκε και μια επαναπροσέγγιση της με την Ινδία, κάτι που έλπιζε να αποφύγει η Ουάσιγκτον.
Γενικότερα η αμερικανική εξωτερική πολιτική παρουσιάζεται αδιέξοδη, είτε πρόκειται για τους πολέμους στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή, είτε πρόκειται για την επιβολή δασμών που κατάντησε ανέκδοτο με τις συνεχείς κωλοτούμπες του Αμερικανού προέδρου.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι εκρηκτική και το μόνο που διασώζει τους Αμερικανούς είναι ότι η Μόσχα είναι απασχολημένη με την Ουκρανία, η Κίνα κινείται βραδέως και οι αραβικές μάζες ελέγχονται ακόμη από τα αυταρχικά φιλοαμερικανικά καθεστώτα. Όμως οι ισορροπίες αυτές είναι προσωρινές και αργά ή γρήγορα θα ανατραπούν. Ειδικά οι αραβικές μάζες δεν θα ανέχονται επ΄άπειρον την ταπείνωση που τους έχει επιβληθεί από την ιερά συμμαχία ΗΠΑ-Ισραήλ.
Ο ρόλος της Ευρώπης
Η Ευρώπη θα μπορούσε να διαδραματίσει ένα διαφορετικό ρόλο τόσο στον πόλεμο της Ουκρανίας όσο και σε αυτό της Μέσης Ανατολής. Οι ηγέτες της όμως έχουν επιλέξει τη σύγκρουση με τη Μόσχα και τη στρατιωτικοποίηση της οικονομίας με αποτέλεσμα τη σταδιακή κατάργηση του κοινωνικού κράτους και των κοινωνικών δικαιωμάτων που πέτυχαν οι λαοί της Ευρώπης με σκληρούς αγώνες στο παρελθόν. Την ίδια ώρα η Ευρώπη παραμένει αναποφάσιστη για τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή ενώ ο ρόλος της θα μπορούσε να ήταν αποφασιστικός για τον τερματισμό του.
Ο Νετανιάχου και η ακροδεξιά που κυβερνά μαζί του δεν ενδιαφέρονται για την απελευθέρωση των ομήρων και γι’ αυτό τορπίλισαν την τελευταία συμφωνία με τη Χαμάς και προχώρησαν στο βομβαρδισμό του Κατάρ σε μια προσπάθεια να δολοφονήσουν την ηγεσία της με την οποία την ίδια στιγμή διαπραγματεύονταν την κατάπαυση των εχθροπραξιών. Φυσικά η επίθεση στο Κατάρ δεν θα γινόταν ποτέ χωρίς την έγκριση και τη βοήθεια των Αμερικανών. Και να σκεφτεί κανείς ότι στο Κατάρ οι Αμερικανοί διαθέτουν τη μεγαλύτερη στρατιωτική τους βάση στη Μέση Ανατολή και η χώρα αυτή επενδύει δισεκατομμύρια στις ΗΠΑ ενώ αγοράζει και αμερικανικά όπλα αξίας πολλών δισεκατομμυρίων. Ένα μάθημα σε όσους εμπιστεύονται τους Αμερικανούς για την προστασία της χώρας τους.
Εδώ να σημειώσουμε και τη βοήθεια που έδωσε το Ισραήλ, σε συνεργασία με το Κατάρ, για τη δημιουργία και την ανάπτυξη της Χαμάς στα πρώτα της στάδια, για να δημιουργήσουν ένα αντίβαρο και να υποσκάψουν το κοσμικό αντιστασιακό κίνημα του Οργανισμού Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης-ΟΑΠ με επικεφαλής τον Γιάσερ Αραφάτ. Σήμερα κάποιοι μιλούν για τους Ισλαμιστές που απειλούν το Ισραήλ. Και όμως το Ισραήλ συνεργάστηκε με Ισλαμιστές όταν αυτό επέβαλλαν τα συμφέροντα του.
Η πολιορκία της Γάζας
Εδώ να σημειώσουμε ότι ο Νετανιάχου και η Ακροδεξιά πολέμησαν επίσης τις συμφωνίες του Όσλο (1993) ανάμεσα στο κράτος του Ισραήλ και την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ-PLO) που προέβλεπαν τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους και την ειρήνη ανάμεσα στους δύο λαούς. Ακλούθησε η δολοφονία του πρωθυπουργού το Ισραήλ Υιτζάκ Ράμπιν που ήταν υπέρ της ειρήνης ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι αργότερα δολοφονήθηκε και ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ, συνομιλητής του Ράμπιν. Έτσι, σταδιακά με τον ισραηλινό εποικισμό των παλαιστινιακών εδαφών και άλλες ισραηλινές ενέργειες και φυσικά με την επίθεση της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου φτάσαμε στη σημερινή πολιορκία της Γάζας και τη γενοκτονία των Παλαιστινίων.
Αν υπάρχει μια ελπίδα αυτή τη στιγμή είναι η κινητοποίηση της κοινής γνώμης σε πλανητικό επίπεδο ενάντια σε αυτή τη γενοκτονία και την αμερικανο-ισραηλινή πολιτική στην περιοχή. Αυτή η πολιτική όμως είναι αδιέξοδη. Το Ισραήλ έχει δικαίωμα στην ύπαρξη και την ασφάλεια του. Δεν θα την έχει όμως ποτέ με τη γενοκτονία ενός λαού και όσο δεν ασπάζεται την ειρήνη με τους άλλους λαούς της περιοχής και την αποδοχή της ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους.
Κατοχή και Χαμάς
Είναι δε αυταπάτη ότι θα ηττηθεί η Χαμάς, εννοείται όχι μόνο στρατιωτικά αλλά και πολιτικά. Αλλά ακόμη και να ηττηθεί η Χαμάς, τριγύρω της θα ξεπεταχτούν 300 παραπούλια. Θα είναι τα παιδιά και τα αδέλφια των δεκάδων χιλιάδων αθώων πολιτών που δολοφόνησε το Ισραήλ. Θα είναι το αίμα τους που θα ζητά εκδίκηση. Με τον ανταρτοπόλεμο το Ισραήλ δεν θα τα βγάλει ποτέ πέρα. Πέρασε η εποχή που ο ισραηλινός στρατός έκανε περίπατο με τους στρατούς των αραβικών κρατών.
«Όσο υπάρχει κατοχή θα υπάρχει και κάποια Χαμάς» έγραψε ένας Αμερικανός ερευνητής, ο Χαλέντ Ελγκιτιής, του Middle East Institute στην Ουάσιγκτον. Και συνεχίζει: «Η ηγεσία της Χαμάς μπορεί να σκοτωθεί, η γραφειοκρατία και τα όπλα τους μπορεί να διαλυθούν, αλλά η Χαμάς υπάρχει σε διάφορες μορφές στην Ιερουσαλήμ, στη Δυτική Όχθη, στη Γάζα, έχει δημόσια υποστήριξη. Θα αποκτήσει νέους ηγέτες και νέα όπλα, διότι δεν δέχονται να υπάρχει κατοχή, ένα σύστημα απαρτχάιντ κατά των Παλαιστινίων. Όσο υπάρχουν αυτά, θα υπάρχει πάντα κάποιου είδους αντίσταση από τη Χαμάς ή από κάποια άλλη οργάνωση».
Δύο πόλεμοι που συνεχίζονται και μάλλον θα συνεχιστούν για πολύ ακόμη, με την Ελλάδα και Κύπρος στην πρώτη γραμμή του αντιρωσισμού να καταδικάζουν την Ρωσία, αλλά να σιωπούν και να συναγελάζονται με το Ισραήλ.
*Πανεπιστημιακός,συγγραφέας. stephanos.constantinides@gmail.com
