Η χθεσινή ανακοίνωση της κυβέρνησης για ανέγερση 500 περίπου (περίπου είπαν, λίγο πάνω, λίγο κάτω!) οικιστικές μονάδες στη Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα και Πάφο, είναι κάτι. Παρά καθόλου.

Τουλάχιστον, δείχνει ότι υπάρχει αντίληψη για το τεράστιο στεγαστικό πρόβλημα της κοινωνίας και γίνεται προσπάθεια να δοθεί το μήνυμα ότι η κυβέρνηση θέλει να το αντιμετωπίσει. Αλλά, όσοι πραγματικά είναι γνώστες του προβλήματος, θεωρούν πως στην πραγματικότητα αυτά τα σχέδια είναι σταγόνα στον ωκεανό. Φτάσαμε σε πολύ άγριες συνθήκες για να μπορέσει να επηρεάσει την κτηματαγορά η ανέγερση 500 οικιστικών μονάδων, που θα παραχωρηθούν σε οικογένειες ή μονήρη άτομα με χαμηλό ενοίκιο.

Το δεύτερο σχέδιο είναι το στεγαστικό Σχέδιο Ανέγερσης Μονάδων Συλλογικής Διαμονής, το οποίο όπως εξήγησε ο υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου, θα δώσει λύσεις στέγασης για το προσωπικό που απασχολείται στους κλάδους της βιομηχανίας, του τουρισμού και του εμπορίου. Δεν είναι κακό, αντίθετα, θα βοηθήσει μια ομάδα ανθρώπων, τους εργαζόμενους σε αυτούς τους τομείς, οι οποίοι σήμερα μπορεί να διαμένουν (στοιβαγμένοι) και σε κοντέινερ.

Το ερώτημα είναι πόσο μπορούν αυτά τα σχέδια να επηρεάσουν ευρύτερα τις τιμές; Διότι αυτός είναι ο σκοπός. Όπως είπε ο κ. Ιωάννου, διασφαλίζεται «σταδιακά η ισορροπία ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση και οδηγώντας έτσι σε αποσυμπίεση των τιμών αγοράς και ενοικίασης».

Ωστόσο, δεν χρειάζονται ειδικές γνώσεις για να γνωρίζεις ότι η πίεση στις τιμές προέρχεται από τη ζήτηση. Και η ζήτηση αφορά κυρίως τους υψηλόμισθους των μεγάλων εταιρειών, ιδίως ξένους, που μπορούν να πληρώνουν ενοίκια τα οποία αδυνατούν να πληρώνουν οι Κύπριοι. Όπως και από την ανάπτυξη των πανεπιστημίων όπου γύρω τους εκτοξεύτηκε η ζήτηση και μαζί της τα ενοίκια ή η αγορά στέγης.

Όταν κτίζεις Μονάδες Συλλογικής Διαμονής, με κυριότερες παραμέτρους «το μειωμένο εμβαδόν για όλους τους τύπους μονάδων, τους μειωμένους χώρους στάθμευσης και τους μειωμένους κοινόχρηστους χώρους», θα στεγάσεις 500 ή χίλιους αλλοδαπούς «της βιομηχανίας, του τουρισμού και του εμπορίου», αλλά όσοι μπορούν να πληρώνουν τα χοντρά λεφτά και να εκτοξεύουν τις τιμές θα συνεχίσουν να το κάνουν. Όπως παραμένει επίσης και η ζήτηση των φοιτητών αφού αυτές οι μονάδες δεν είναι για φοιτητές.

Μια σειρά κυβερνήσεων και κομμάτων έβαλαν σε προτεραιότητα μόνο δυο πρόνοιες: Να επενδύσουμε στα πανεπιστήμια και να προσελκύσουμε ξένες μεγάλες εταιρείες. Το πέτυχαν. Όμως, ουδείς προνόησε ότι αυτό θα επηρεάσει τόσο καταλυτικά τους πολίτες. Τα πανεπιστήμια με τους χιλιάδες φοιτητές να χρειάζονται στέγη, και οι ξένες εταιρείες με τους εισαγόμενους υπαλλήλους, που οι μισθοί τους δεν συγκρίνονται με τους δικούς μας, εκτίναξαν τα ενοίκια των διαμερισμάτων σε απίστευτα ύψη. Παράλογα. Προπάντων στη Λεμεσό, όπου για να ενοικιάσεις διαμέρισμα των δύο υπνοδωματίων σου ζητούν πάνω από €2.500 τον μήνα. Αλλά και στη Λευκωσία, λίγο πιο κάτω τα ενοίκια, αλλά και πάλι απρόσιτα για Κύπριους. Ακόμα και σε προσφυγικούς συνοικισμούς!

Καλά κάνει, λοιπόν, η κυβέρνηση και εξαγγέλλει σχέδια για το πρόβλημα της στέγασης, και αυτά και άλλα, όπως τα Στεγαστικά Σχέδια Αναζωογόνησης Ορεινών, Ακριτικών και Μειονεκτικών Περιοχών και Περιοχών της Υπαίθρου, που στήριξαν πάνω από 2.000 δικαιούχους. Όμως, ούτε αυτά έφεραν  «αποσυμπίεση των τιμών αγοράς και ενοικίασης». Διότι, πρόκειται για φιλανθρωπικές ενέργειες (με κριτήριο τη φτώχεια!), αλλά όχι για πολιτικές με ριζοσπαστικές πιέσεις στην αγορά.

Όταν τρία πανεπιστήμια στη Λευκωσία έχουν πάνω από 30.000 φοιτητές, και κατά κει πάνε πλέον όλες οι πόλεις, αυτό που θα επηρέαζε την αγορά θα ήταν η προμελετημένη στέγασή τους (όσων περισσότερων γίνεται) σε φοιτητικές εστίες. Ή σε Μονάδες Συλλογικής Διαμονής. Όταν με τόσες χιλιάδες φοιτητές οι εστίες καλύπτουν τις ανάγκες για χίλιους ή δύο χιλιάδες, όλοι οι άλλοι πού θα μείνουν; Λίγοι στους γονείς, αν είναι στην ίδια πόλη, και πολλοί σε διαμερίσματα. Θα επηρεάσει αυτή την ζήτηση αν δώσεις κίνητρα «Αναζωογόνησης Ορεινών» ή θα την επηρεάσει το σχέδιο για να στεγαστούν οι αλλοδαποί εργάτες;