Οι προτάσεις του Συνδέσμου στον ΟΑΥ μπορούν να οδηγήσουν σε αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες, μέσω της διαπίστευσης με το «ISO 15189»
Τέσσερα χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της πρώτης φάσης του Γενικού Σχεδίου Υγείας είναι αδιαμφισβήτητο ότι το ΓεΣΥ αποτελεί μια τεράστια μεταρρύθμιση στον τομέα της υγείας, η οποία άλλαξε ουσιαστικά τον τρόπο πρόσβασης και παροχής των υπηρεσιών υγείας προς τους ασθενείς. Όπως σε κάθε νέο εγχείρημα, υπάρχουν προκλήσεις και αδυναμίες που χρήζουν επίλυσης. Πολλές από αυτές τις προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς, επενδύοντας στην Ποιότητα και στη Διαπίστευση των υπηρεσιών υγείας.
Το 2022 ιδρύθηκε ο Σύνδεσμος Διαπιστευμένων Εργαστηρίων Κύπρου (Σ.Δι.Ε.Κ.) και εντάχθηκε στη μεγάλη οικογένεια των Μελών της Ομοσπονδίας Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ).
Μέλη στον Σ.Δι.Ε.Κ. είναι τα Κλινικά Εργαστήρια που έχουν αντιληφθεί τη σημασία της Ποιότητας και την ανάγκη να διαθέτουν το Σύστημα Διαπίστευσης Κλινικών Εργαστηρίων «ISO 15189». Ενημερωτικά αναφέρεται ότι το «ISO 15189:2022» είναι ένα διεθνές πρότυπο που εκπονήθηκε από το Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης και στο οποίο καθορίζονται οι γενικές απαιτήσεις που πρέπει να ικανοποιούν τα κλινικά εργαστήρια προκειμένου να διατηρούν ένα σύστημα διαχείρισης ποιότητας, να διασφαλίζουν την τεχνική τους επάρκεια και να παρέχουν αξιόπιστα αποτελέσματα. Η διαδικασία της διαπίστευσης περιλαμβάνει αξιολόγηση της συμμόρφωσης του Κλινικού Εργαστηρίου με τις νομικές απαιτήσεις που αφορούν στη λειτουργία του, τα κριτήρια διαπίστευσης, την αξιολόγηση της τεχνικής επάρκειας του προσωπικού, των εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, την αξιολόγηση του συστήματος διαχείρισης και φυσικά την εφαρμογή του. Στην Κύπρο, ο μοναδικός αρμόδιος Φορέας Διαπίστευσης για το ISO 15189 είναι ο Κυπριακός Οργανισμός Προώθησης Ποιότητας (ΚΟΠΠ) ο οποίος λειτουργεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου & Βιομηχανίας.
Τα σημαντικότερα οφέλη που προκύπτουν για ένα κλινικό εργαστήριο από τη διαπίστευση του είναι τα εξής:
- Διασφάλιση της αξιοπιστίας και της εγκυρότητας των αποτελεσμάτων.
- Επίσημη αναγνώριση των αποτελεσμάτων με τεκμηριωμένη επάρκεια και αμεροληψία.
- Βελτίωση της εσωτερικής οργάνωσης των εργαστηρίων και της αποτελεσματικότητας των διεργασιών.
- Αύξηση της εμπιστοσύνης του πολίτη στα αποτελέσματα.
- Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του εργαστηρίου στο χώρο των υπηρεσιών υγείας.
Τα Μέλη του Σ.Δι.Ε.Κ. στηρίζουν από την έναρξή του το ΓεΣΥ, παρέχοντας το σύνολο των διαθέσιμων πόρων και υπηρεσιών τους σε αυτό ενώ εκπροσωπούν ένα σημαντικό μέρος των Κλινικών Εργαστηρίων που λειτουργούν. Επίσης, έχουν ως προτεραιότητα την ποιότητα και την αξιοπιστία των υπηρεσιών τους, με πιστοποιήσεις από τον ΚΟΠΠ και σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές, μηχανήματα, καινοτομία, σύγχρονους αναλυτές, προσωπικό και λοιπό εξοπλισμό.
Σκοπός του Σ.Δι.Ε.Κ. είναι η παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών με ποιοτικά κριτήρια, εκτός αλλά ιδιαίτερα εντός του ΓΕΣΥ, με πιστοποίηση/διαπίστευση δραστηριοτήτων και εξετάσεων, ελεγκτικούς μηχανισμούς που θα λειτουργούν για όλους και κυρίως σεβασμό στον εξεταζόμενο και στη βέλτιστη αξιοποίηση οικονομικών και άλλων πόρων του συστήματος υγείας. Στόχος του είναι η μετάβαση από ένα σύστημα εστιασμένο στην ποσότητα σε ένα σύστημα εστιασμένο στην Ποιότητα, αξιοπιστία και ορθή κατανομή πόρων με ταυτόχρονη παροχή κινήτρων και επενδύσεις.
Σήμερα, τα Κλινικά Εργαστήρια αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα, με σημαντικότερα τα πιο κάτω:
- Την έλλειψη σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου, που θα προάγει την ποιότητα, θα παρέχει κίνητρα για επενδύσεις, καινοτομία και αύξηση της απασχόλησης, θα προασπίζει το δικαίωμα στην ενημέρωση και στην ελεύθερη επιλογή του εξεταζόμενου, θα βοηθά την προαγωγή της υγείας αλλά και την πρόληψη, κάνοντας συνολικά ευκολότερη την ίση πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας για όλους.
- Την παροχή υπηρεσιών χωρίς ποιοτικά χαρακτηριστικά (Διαπίστευση) και έλεγχο. Μετά την έναρξη λειτουργίας του ΓεΣΥ, έχοντας δοθεί από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) οικονομικά κίνητρα για να στηριχθούν τα νέα και υπό ανάπτυξη εργαστήρια στην προσπάθεια τους για παροχή διαπιστευμένων υπηρεσιών, ακόμη δεν έχουν καθοριστεί σαφή κριτήρια υφιστάμενων αλλά και εισδοχής νέων εργαστηρίων με απαίτηση για διαπίστευση.
- Προσπάθεια κατάργησης του θεσμού των δειγματοληπτικών κέντρων, μια προσπάθεια που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αποδοχή τους από τους πολίτες με βάση τον αριθμό ατόμων που εξυπηρετούν, τη χρήση τους από το κράτος, τη σημαντική συνεισφορά που είχαν στην αντιμετώπιση της πανδημίας, και τη δυνατότητα που προφέρουν για διαγνωστικές εξετάσεις χωρίς να δημιουργούνται γεωγραφικές ανισότητες.
- Με την τιμή μονάδας αποζημίωσης για τις εργαστηριακές εξετάσεις από τον ΟΑΥ σε πολύ χαμηλό ύψος, πολλά κλινικά εργαστήρια καλύπτουν τα ίδια πάνω από το 50% του κόστους υλοποίησης μιας εξέτασης, με αποτέλεσμα η υλοποίηση των περισσοτέρων εξετάσεων να καθίσταται μη βιώσιμη.
- Η παροχή από τον ΟΑΥ υψηλής τιμής αποζημίωσης προς όλα τα Κλινικά Εργαστήρια για ένα συγκεκριμένο όγκο εξετάσεων, χωρίς την προϋπόθεση για ποιοτικά κριτήρια, λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας για επενδύσεις, βελτίωση της λειτουργίας τους και διαπίστευση.
Τα παραπάνω προβλήματα, στο σύνολο τους, αποτελούν αντικίνητρα για τα Κλινικά Εργαστήρια στο να διατηρήσουν και αναβαθμίσουν τις σοβαρές επενδύσεις στην Ποιότητα και σε προηγμένο τεχνολογικό εξοπλισμό. Σε μια προσπάθεια του Σ.Δι.Ε.Κ. να συνδράμει εποικοδομητικά στην επίλυση των προβλημάτων, έχει υποβάλει στον ΟΑΥ σειρά προτάσεων, που οδηγούν σε κοστολογημένο εξορθολογισμό πόρων του ΓεΣΥ και σαφή βελτίωση σε επίπεδο κανονιστικής και διαχειριστικής λειτουργίας. Οι προτάσεις του Συνδέσμου μπορούν να οδηγήσουν σε αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες, μέσω της Διαπίστευσης με το «ISO 15189».
Η ΟΕΒ πιστεύει ότι μέσα σε ένα ενιαίο σύστημα υγείας η αναβάθμιση των Κλινικών Εργαστηρίων είναι συνώνυμη με τη βελτίωση του επιπέδου της δημόσιας υγείας.
Η αναγνώριση από τον ΟΑΥ της σημασίας της Ποιότητας και των υπηρεσιών που προσφέρουν τα διαπιστευμένα Κλινικά Εργαστήρια θα αποβεί προς όφελος του ασθενή για ένα καλύτερο ΓεΣΥ.
* Ανώτερος Λειτουργός, Τμήμα Επιχειρηματικής Ανάπτυξης, Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ)
