Καθώς οι φυσικοί πόροι μειώνονται, τα κατασκευαστικά αδρανή παραμένουν ως βιώσιμη επιλογή αφού αποτελούν το βασικό υλικό όλων των τύπων κατασκευαστικών έργων. Τα αδρανή υλικά χρησιμοποιούνται στην κατασκευή υποδομών, όπως νέοι και διευρυμένοι αυτοκινητόδρομοι, σιδηροδρομικές γραμμές, εγκαταστάσεις αεροδρομίων, κατοικίες, αντιπλημμυρικά έργα, εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, καθώς και στις μεταφορές. Βασικά, ό,τι βλέπουμε γύρω μας.
Βασικός μοχλός της ζήτησης για αδρανή υλικά είναι η αύξηση των δαπανών υποδομής, ιδίως σε εμπορικά και οικιστικά έργα. Η αγορά δομικών υλικών επηρεάζεται από παράγοντες όπως η πληθυσμιακή αύξηση, η αστικοποίηση και η ανάπτυξη υποδομών, οπότε και αναμένεται να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια. Καθώς οι αστικές περιοχές συνεχίζουν να αναπτύσσονται και να επεκτείνονται, υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για δομικά υλικά για την υποστήριξη νέων κτιρίων, δρόμων και άλλων έργων υποδομής.
Το μέγεθος της ευρωπαϊκής αγοράς δομικών υλικών υπολογίστηκε σε 18,36 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022. Προβλέπεται ότι μεταξύ των ετών 2023 και 2029 το μέγεθος της ευρωπαϊκής αγοράς δομικών υλικών αναμένεται να αυξηθεί κατά 4,68% του ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης φθάνοντας σε αξία 25,02 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2029.
Η αγορά δομικών υλικών είναι ένας ιδιαίτερα ανταγωνιστικός κλάδος, με πολλές εταιρείες να διεκδικούν μερίδιο αγοράς. Αυτή η αγορά περιλαμβάνει υλικά όπως θρυμματισμένη πέτρα, χαλίκι και άμμο, που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή σκυροδέματος, ασφάλτου και άλλων δομικών προϊόντων. Η λατομική βιομηχανία στην Ευρώπη έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και την απασχόληση. Μερικά από τα θετικά της λατομικής βιομηχανίας στην Ευρώπη περιλαμβάνουν:
- την ανάπτυξη των υποδομών (δρόμοι, γέφυρες και αερολιμένες κ.α.),
- την προστασία του περιβάλλοντος μέσω της χρήσης βέλτιστων πρακτικών για τη μείωση της εκπομπής ρύπων και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στις περιοχές εξόρυξης (θεσπίστηκαν κανονισμοί που απαιτούν από τις επιχειρήσεις να τηρούν συγκεκριμένα πρότυπα περιβαλλοντικής προστασίας και αποκατάστασης των περιβαλλοντικών ζημιών),
- τη δημιουργία θέσεων εργασίας καθώς ο τομέας παρέχει εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας σε όλη την Ευρώπη, από την εξόρυξη και επεξεργασία των αδρανών υλικών μέχρι την κατασκευή και διανομή τους (πάνω από 16.000 εταιρείες δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη)
- την ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών καθώς συνεισφέρει στη δημιουργία επιχειρηματικών ευκαιριών.
Επιπλέον, συμβάλλουν στην παραγωγή ανανεώσιμων υλικών, όπως ορυκτά και βραχώδη υλικά, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται ξανά και ξανά στον κατασκευαστικό τομέα μειώνοντας έτσι την ανάγκη για εξόρυξη νέων υλικών και παραμένουν ανθεκτικά στον χρόνο, κάτι που τα καθιστά ιδανικά για την κατασκευή κτιρίων και δομών που πρέπει να αντέξουν σε δύσκολες καιρικές συνθήκες.
Στην πρόσφατη Ετήσια Γενική Συνέλευση του Παγκύπριου Συνδέσμου Σκυροποιών, που τελεί υπό την αιγίδα του ΚΕΒΕ, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Αντώνης Λατούρος (πρόεδρος και του Πανευρωπαϊκού Συνδέσμου Λατομείων – UEPG) αναφέρθηκε στον σημαντικό ρόλο της εξορυκτικής βιομηχανίας στην Κύπρο αλλά και τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο κλάδος, όπως η μη συμπερίληψη της Νέας Λατομικής Ζώνης στο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα, καθώς και τα θέματα έλλειψης αποθεμάτων στις λατομικές ζώνες Ανδρολύκου και Ξυλοφάγου. Θέματα για τα οποία ο σύνδεσμος, με τακτικές συναντήσεις και υπομνήματα, υπογράμμισε την κρισιμότητα στην εξεύρεση άμεσης επίλυσης τους από το κράτος.
Στην Κύπρο, ο κλάδος των λατομείων παρουσίασε σημαντική ανάκαμψη συγκριτικά με το 2015, με αύξηση στον κύκλο εργασιών της τάξεως του 140%, παρά τις όποιες δυσκολίες και προκλήσεις αντιμετώπισε τα τελευταία χρόνια.
Με δεδομένα τα πιο πάνω, είναι επιτακτικό, τόσο οι ευρωπαϊκοί φορείς, όσο και οι εθνικές αρμόδιες αρχές και υπουργεία, να χαράξουν πολιτικές που να διασφαλίσουν ότι θα διατηρηθεί υψηλό το επίπεδο ανεξαρτησίας στον εφοδιασμό ορυκτών πρώτων υλών και η απαραίτητη διαθεσιμότητά τους.
* Λειτουργός στο Τμήμα Βιομηχανικής Ανάπτυξης, Καινοτομίας και Περιβάλλοντος, ΚΕΒΕ
